7.3 Het verhaal van de fossielen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

7,3 fossielen

De wetenschap die fossielen bestudeert noemen we:

1. Histoliogie
2. Paleontologie
3. Sedimentologie
4. Endocrionologie

Wat is een voorwaarde voor
natuurlijke selectie?

1. Variatie in eigenschappen
2. Mannelijke en vrouwelijke organismen
3. Recombinatie
4. Mutatie

zijn fossielen oud en saai?

1. ja beide
2. nee beide niet
3. wel oud maar niet saai
4. hopelijk minder na dit college

Leerdoel

Je leert hoe fossielen ontstaan en op welke verschillende manieren. je leert ook hoe wetenschappers de ouderdom van fossielen bepalen.

Fossilisatie

"Het proces waarbij fossielen ontstaan."

Fossilisatie

5 mogelijke manieren:

1. Verstening
2. Verdroging
3. Lage temperaturen
4. Lage pH + zuurstofgebrek
5. Opsluiten in barnsteen.

• Verstening: micro-organismen breken zachte delen af. Vertraagd door laag zand of slik (bodem van rivier/zee). Skelet en tanden blijven intact. Hoge druk versteent sediment. In water opgeloste mineralen dringen resten binnen en vervangen origineel materiaal. 
• Verdroging: Snel uitdrogen van een dood organisme in een droge omgeving heeft een conserverende werking, want micro-organismen kunnen niet leven zonder water. 
• Lage temperatuur Ook kou conserveert. 
• Lage pH en zuurstofgebrek De zure en zuurstofarme omstandigheden in veenmoerassen zijn ongunstig voor bacteriën. Dat remt de afbraak van dode lichamen. 
• Opsluiten in barnsteen:  Barnsteen is afkomstig van de gestolde hars van naaldbomen. I.

Verstening

Verdroging

Lage temp.

Lage pH en O2

Barnsteen

Mineralen

Hoge druk

Veenmoeras

Naaldbomen

Zee

Woestijn

Tirol

Gidsfossielen

"Fossielen met een grote geografische verspreiding die slechts een beperkte tijd hebben bestaan."

Helpen (relatieve) leeftijd te bepalen van een aardlaag.

Meer gidsfossielen = betrouwbaarder. 

C14-methode

• Koolstof-isotoop uit dampkring
• Halveringstijd 5370 jaar
• 14C:12C bepaalt leeftijd

Elementen worden ingedeeld naar het aantal protonen in de atoomkern. En van alle elementen bestaan varianten met een verschillend aantal neutronen in de kern. Zo'n variant heet een isotoop.

Voorbeeld C14:
Fossiel met 25% oorspronkelijke C14
en halveringstijd 5730 jaar is hoe oud?

1. 5370 jaar
2. 11460 jaar
3. 17190 jaar
4. 22920 jaar

Rudimentaire organen

"Organen die over tijd hun functie verloren hebben."

Elementen worden ingedeeld naar het aantal protonen in de atoomkern. En van alle elementen bestaan varianten met een verschillend aantal neutronen in de kern. Zo'n variant heet een isotoop.

https:

Opdracht

• Bedenk 5 rudimentaire structuren/organen/functies bij de mens.
• Zoek 2 verschillende fossielen niet ouder dan 60.000jaar
• En 2 fossielen die juist ouder zijn dan 60.000jaar

zijn fossielen oud en saai ?

1. ja. maar ik ben zelf ook saai
2. nee, dit was best tof om over te leren
3. nog steeds maar wel minder dan ik dacht
4. Nog suffer dan ik van tevoren dacht