Samenvatting H2 Geluid 4Basis

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

Samenvatting H2 Geluid 4Basis

Welkom

Welkom 

4B.nsk1m

Planning H2 Geluid

H2 Geluid:

wk 42: H2.2 Geluid van bron naar ontvanger 

wk 43: Herfstvakantie

wk 44: H2.3 Muziek 

wk 45: H2.4 Geluid opnemen en zichtbaar maken

wk 46: H2.5 Geluidshinder 

wk47: Oefentoets H2 + bespreken

wk48: Schoolexamen H2 Geluid; 26 november

PTA: H2 Donderdag 30 oktober 2025

GT (H13, H15 en H16)

Geluid is een trilling!

• Bron => veroorzaakt trilling 
• Tussenstof  => waar geluid doorheen gaat
• Ontvanger => vangt de trilling op en "vertaalt" de trilling

• verplaatst zich als een golf

Bron - medium - ontvanger

Bron

Tussenstof

Ontvanger

Echo

Echo = Geluid dat wordt teruggekaatst.

Echolood / sonar= Zien met behulp van hele hoge geluidssignalen

Echoscopie

• Echo - geluid weerkaatst
  
• Artsen gebruiken dit om in 

       je lichaam te kijken

• Ze sturen  geluidspulsjes op je lichaam af (kunnen wij niet horen)
  
• Dit weerkaatst van je botten en organen af
  
• De microfoon vangt de geluiden op
  
• De computer maakt er een plaatje van

Geluidssnelheid

Geluidssnelheid: snelheid waarmee het geluid zich door een tussenstof verplaatst.

Geluidssnelheid is 343 m/s (20 graden Celsius) ; Binas 20

Afhankelijk van temperatuur en tussenstof (medium) 

De snelheid van geluid is dezelfde formule om de snelheid als van een voertuig te berekenen

De Heimachine: (palen in de grond slaan)

Je ziet een heiblok op de paal vallen. Na 

0,8 seconde hoor jij de klap. Hoe groot is 

de afstand tussen jou en de heimachine?

Gegeven:

• Geluidssnelheid = 343 m/s (binas 20)
• tijd = 0,8 s

Gevraagd:

• afstand = ? m

Formule:

• afstand = snelheid x tijd

Uitwerking:

• afstand = 343 x 0,8 

Antwoord:

• afstand = 274,4 m

Trillingstijd        -        Frequentie

Frequentie is het aantal trillingen per seconde 

grootheid (f) ; eenheid [Hz]

Trillingstijd is de tijd 

van één trilling

grootheid (T) ; eenheid [s]

Toonhoogte verhogen/verlagen

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verhogen:

De snaar strakker spannen.

De snaar korter maken.

De snaar dunner maken.

Er zijn drie manieren waarop je de toonhoogte van een snaar kunt verlagen:

De snaar losser spannen.

De snaar langer maken.

De snaar dikker maken.

Trillingen

Wat is de trillingstijd (T)?

• De trillingstijd is de tijd die nodig is voor       1 trilling (1x omhoog + 1x omlaag)

Wat is frequentie (f)?

• De frequentie is hoeveel trillingen er zijn in 1 seconde

Wat is amplitude?

• zegt iets over hoe hard of zacht het geluid is (uitwijking omhoog/omlaag)

Amplitude:

Hard en zacht

Je ziet hier een hard en een zacht geluid.
Ze hebben allebeide dezelfde toon. (dus evenveel trillingen in 1 s)

• welke zou zachter zijn?
• eenheid hokje in V/div of mV/div

Opg. 13 (p.57)

Je ziet hier een diagram van een geluidstrilling. Langs de verticale as is de amplitude (cm) uitgezet. Op de horizontale as staat de tijd in milliseconden (ms).

A: Hoe lang duurt het geluid van het diagram

• 15 ms

B: Hoelang duurt één trilling?

• 5 ms

C: Hoe groot is de amplitude van het geluid?

• 3 cm

D: Het geluid is STERKER / ZWAKKER als         de toppen van de trillingen tussen 2 en           -2 cm komen? 

• Zwakker (dus minder hard)

Extra uitdaging:

Je ziet hier een diagram van een geluidstrilling. 

• Bepaal eerst de tijd van 1 trilling (trillingstijd) in seconden. 
• Bepaal daarna de frequentie

Gegevens

• Trillingstijd = 5 ms = ? s
• Trillingstijd = 5 : 1000 = 0,005 s

Gevraagd:

• frequentie = ? Hz

Formule:

• Frequentie = 1 : Trillingstijd

Uitwerking:

• Frequentie = 1 : 0,005 =

Antwoord:

• Frequentie = 200 Hz

stroboscoop

wat is een stroboscoop?

een stroboscoop is een lamp waarbij de je frequentie van flitsen kunt instellen

f = aantal flitsen in 1 seconde

Een stroboscoop is een lamp die snel achter elkaar flitst (voor een foto).

Een stroboscopische foto is als je al die plaatjes over elkaar plakt.  

De oscilloscoop

De Oscilloscoop is een natuurkundig meetinstrument waarmee je een geluidsgolf zichtbaar kunt maken.

Het beeld van een oscilloscoop moet je kunnen aflezen.

Verticaal     => Volt 

Horizontaal => Seconden (vaak ms of μs)

Voorbeeldvraag

Bekijk het trillingsdiagram van een osciloscoop

A) Hoeveel trillingen staan er getekend op de afbeelding

• 2,5 trilling

B) Wat is de tijd van één trilling in ms en in s?

• T = 20 ms = 0,020 s

C) Wat is de frequentie in Hz?

• frequentie = 1 : trillingstijd
• frequentie = 1 : 0,020 = 20 Hz

Welke trillingsdiagram hoort bij welke zin? (let op de getallen die erbij staan)

1: De hardste toon 

• A (uitwijking ca. 8 mm)

2: De hoogste toon

• C (2 trillingen in 0,01 sec)

3: De laagste toon

• B (1 trilling in 0,01 sec)

A

B

C

Wat is het verschil tussen Geluidshinder en Geluidoverlast!!

Geluidshinder = 

• Er is TEVEEL geluid, is vervelend of storend of je ondervindt gehoorschade

Geluidsoverlast = 

• Je stoort jouw aan het geluid, dat kan zijn verkeerde muziekkeuze, zacht brommend geluid, gekletst tijdens een schoolexamen.

Maatregelen tegen geluidshinder

Filmpje geluidsoverlast tegengaan

De decibelschaal

De sterkte van geluid kun je meten in decibel (dB). 

Je meet geluidsterkte met een decibelmeter (figuur 3). 

Heeft een A-filter: geeft geluidsterkte weer zoals het menselijk gehoor => dB (A)

Festival of concert app telefoon

Rekenen met Decibel

Als geluidsenergie verdubbelt, neemt het geluidsniveau toe met       3 dB

• regel geldt alleen voor geluidsbronnen die ongeveer evenveel geluid maken!

Gehoordrempel en pijngrens 

Grenzen van geluidssterkte!!!

De gehoordrempel 

• is de geluidssterkte waarbij je het geluid net begint te horen. 

De pijngrens 

• is de geluidssterkte waarbij je oren pijn beginnen te doen. 
• Boven de pijngrens hoor je wel geluid, maar dit is zo hard, dat het zeer doet aan je oren.

De geluidssterkte in verschillende situaties.

Een geluidssterkte van 0 dB(A) betekent niet dat er geen geluid is. Het geluid is echter zo zwak, dat je het niet (of nauwelijks) kunt horen

Opzoeken: Tabel 21 Binas!!!

Schadelijk geluid

Wanneer loop je schade aan je gehoor op?

• Tabel 21 Gehoorgevoeligheid 

• Tabel 23 Maximale blootstellingsduur

Half miljoen mensen tussen 16 en 30 jaar met gehoor beschadiging. 

eenmaal schade aan je oren=>  altijd schade

Wees dus zuinig met je oren; 

Je gehoor loopt zeker schade op als de geluidssterkte groter is dan 140 dB(A). Maar ook als je regelmatig of langdurig blootstaat aan geluid van meer dan 80 dB(A), kan je gehoor beschadigd raken.

Inmiddels heeft in Nederland ruim een half miljoen jongeren tussen de 16 en 30 jaar te kampen met blijvende gehoorschade. Gehoorschade kan zich niet alleen uiten in slechthorendheid, maar ook in tinnitus. Iemand met tinnitus hoort geluiden die zijn omgeving niet hoort. Die geluiden kunnen verschillende vormen aannemen: ruisen, fluiten, rinkelen, suizen, brommen, enzovoort. De behandeling van tinnitus kan betekenen dat je een ruisgenerator moet dragen om het hinderlijke geluid te overstemmen. Als dat niet werkt, moet tinnitus leren negeren.

Nu volgen 7 quizvragen

Wie denkt alle vragen goed te beantwoorden???

Wat veroorzaakt een echo?

1. Geluid dat terugkaatst
2. Een geluidloze kamer
3. Een stilstaand geluid
4. Licht dat reflecteert

Wat is een tussenstof?

1. Een stilstaand object
2. Een soort geluidsbron
3. Een medium waar geluid doorheen beweegt
4. Een soort ontvanger

Hoe verhoog je de toonhoogte van een snaar?

1. Door de snaar dikker te maken
2. Door de snaar losser te maken
3. Door de snaar langer te maken
4. Door de snaar strakker te trekken

Wat is amplitude in een trilling?

1. Lengte van de trilling
2. De toon van het geluid
3. De uitwijking van de trilling
4. Frequentie van de trilling

In een fabriek is soms schadelijk geluid.
Wat is schadelijk geluid?

1. Geluid boven de gehoor-drempel
2. Geluid van je koptelefoon of oortjes
3. Schadelijk geluid is hetzelfde als hinderlijk geluid.
4. Geluid dat je gehoor kan beschadigen

1 grasmaaier heeft een geluidssterkte van 80 decibel

Wat is dan de geluidssterkte van 8 grasmaaiers?

1. 71 decibel
2. 88 decibel
3. 89 decibel
4. 640 decibel

Als we geluidshinder dicht bij de ontvanger willen aanpakken, welke oplossing kan dat zijn?

1. Stillere motoren ontwikkelen
2. Geluidswallen langs de wegen plaatsen
3. Geluidschermen langs de wegen plaatsen
4. Huizen extra isoleren

Volgende week

De diagnostische toets van H2 Geluid => 

(+ bespreken)

Vanmiddag een proef buiten over geluidssnelheid; 

Neem mobiel + jas mee in de tas!!! (Voor deze keer mag het!!!)

Practicum geluidssnelheid

Waarom zie je bij onweer eerst de bliksem en hoor je pas later de donder?

• Licht verplaatst zich sneller dan geluid

Wat denk jij: gaat geluid sneller in lucht dan in water?

• (lucht 340-343 m/s en water 1480 m/s)

Zoek in de Binas hoe snel geluid zich verplaatst bij 15 graden C.

• snelheid = 340 m/s

Practicum geluidssnelheid

Gemiddelde tijd = (tijd 1 + tijd 2 + tijd 3) : 3

Snelheid = afstand : tijd