§8.1 Geluid als trilling

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

H8 Geluid

Lesplanning:

1. Opstart
2. Uitleg geluid
3. Opgaven §8.1

Schrijf op wat jij denkt wat geluid is ?

wat ga je doen 

• leg twee vingers op je keel en praat 1 min met je buurman/buurvrouw 

Wat voelde je ?

Schrijf op wat jij denkt wat geluid is ?

Lesdoelen

• Je leert hoe je geluid maakt;


• je leert hoe je geluid versterkt;

0

• Geluid is een hoorbare trilling. 
  
  
• Geluid wordt veroorzaakt door trillende voorwerpen, een geluidsbron.

Bron, medium, ontvanger

Geluidssterkte - amplitude

Klankkast

Demo

Bel onder stolp

probeer deze vraag zo goed mogelijk te beantwoorden

vind je deze manier van les geven leuker dan een regulieren natuurkunde les 1 is totaal niet en 4 is super ja

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

vind je deze manier van les geven leerzamer dan een regulieren natuurkunde les 1 is totaal niet en 4 is super ja

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

denk je dat op deze manier van les geven de lesstof beter blijft hangen 1 is totaal niet en 4 is super ja

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

huiswerk

H8 Geluid

Paragraaf 2

1. Opstart
2. Uitleg geluid
3. Opgaven §8.2

0

lesdoelen 8.2

- Frequentie en toonhoogte in elkaar kunnen omrekenen

- Weten hoe je hoge en lage tonen maakt

-Weten wat frequentiebereik is

Trillingstijd en frequentie

Trillingstijd is de duur van 1 trilling.
Stel we hebben een trilling die in 1 seconde 2 keer trilt. Hieronder en op de volgende sheet staat deze tekening. (we gaan er even van uit dat het 1 vloeiende lijn is)

de trillingstijd is hier dus 0,5 seconde. na 0,5 s herhaalt de trilling zichzelf.

Trillingstijd en frequentie

De frequentie (f ) was de hoeveelheid trillingen per seconde. Omdat hier de tijd tot 1 seconde gaat kan je zien dat er 2 trillingen per seconde zijn. In de grafiek zijn maar twee trillingen zichtbaar.

Trillingstijd en frequentie

We weten dus nu twee dingen over deze grafiek:

Deze twee grootheden hebben een verband met elkaar. T is hoeveel seconden 1 trilling is. En f geeft aan hoeveel trillingen er per seconde zijn.

Een frequentie van 2 Hz betekent dat een trilling ½ deel van een seconde duurt, oftwel:

_________________________________________________

Dit verband is ook met een formule aan te geven;

Trillingstijd en frequentie (aantekening)

Belangrijke opmerkingen

- Vergeet niet de formule goed op te schrijven
- Geen grootheden of eenheden vergeten
- Soms moet je miliseconde omrekenen naar seconde
- gebruik alleen seconde en Hertz in de formule

Wat is de trillingstijd van een toon die met 453 Hz trilt?

Toonhoogte

Toonhoogte is hoe hoog een toon klinkt. 

________________________________________

Een hogere toon betekend dat per seconde de geluidsbron vaker trilt dan wanneer de bron een lagere toon gaf.

De toonhoogte wordt ook wel frequentie genoemd. 

Toonhoogte aanpassen

- snaar korter maken

- snaar dunner maken

- snaar strakker zetten

- korte luchtkolom

Wat moet je aan een blokfluit aanpassen om de toon hoger te maken?

Frequentiebereik

8.3

Hard en zacht

Lesdoelen

- Weten hoe een geluidsgolf veranderd als het volume veranderd

-Weten in welke eenheid het volume wordt gemeten en hoe deze grootheid werkt

- Weten hoe en waar je geluidsoverlast kunt voorkomen

- Weten hoe een geluidsgolf veranderd als het volume veranderd

Deze speaker is 80 dB.                                                                                  

-Weten in welke eenheid het volume wordt gemeten en hoe deze grootheid werkt

Deze speakers samen zijn is 83 dB.                                                                                  

-Weten in welke eenheid het volume wordt gemeten en hoe deze grootheid werkt

Een speaker staat op stand 50 en levert 51 dB. Hoeveel dB levert de speaker op stand 300?

Peter heeft oordoppen die 32x dempen. Er is muziek met 80dB. Hoeveel dB hoort Peter?

Even herhalen...

Weten hoe en waar je geluidsoverlast kunt voorkomen

Geef je antwoord als:
1. (antwoord blok 1)
2. (antwoord blok 2)
3. (antwoord blok 3)

Lesdoelen 8.3

- Weten hoe een geluidsgolf veranderd als het volume veranderd

-Weten in welke eenheid het volume wordt gemeten en hoe deze grootheid werkt

- Weten hoe en waar je geluidsoverlast kunt voorkomen

Op drie plaatsen...

Weten hoe en waar je geluidsoverlast kunt voorkomen

8.4 

Trilling in beeld

0

Lesplan

- herhaal vragen

- Uitleg 8.4

- Toets bespreken/opdrachten maken

- chek-vragen

Wat de amplitude?

Wat is de trillingstijd?

Wat is de afkorting van de grootheid trillingstijd?

Reken om:
a. 20 000 Hz = .....kHz
b. 20 000 ms = ...... s

Geef antwoord zoals op de toets!

Wat is de frequentie als de trillingstijd 250 s is?

Meneer Koppert wil een warmtepomp installeren bij zijn huis. Hij twijfelt over één warmtepomp van 54 dB of twee warmtepompen van ieder 52 dB. De prijs maakt niet uit. Waar kan hij het beste voor kiezen en waarom?

Een radio geeft 60 dB aan geluid. Ik zet nu 10 radio's bij elkaar. Wat is het volume van deze radio's bij elkaar? Geef aan waar tussen het volume zit.

Lesdoelen 8.4

- Weten hoe je geluiden kunt weergeven in een diagram.

- Een oscillogram kunnen aflezen.

- Begrippen kennen

Geluid zichtbaar maken

Geluid kun je zichtbaar maken met een oscilloscoop, dit is een apparaat die de trilling kan weergeven in een grafiek.

Deze grafiek noemen we een oscillogram. Het boek geeft een voorbeeld van een oscillogram. 

Een voorbeeld van een oscilloscoop, ze zijn er in verschillende variaties

Een oscillogram 

Een oscillogram

- 1 trilling duurt hier 0,02 seconde (horizontale as). Vanaf 0,02 seconde herhaalt het patroon van de trilling zich weer, daarom is de trillingstijd 0,02 seconde. De trilling begint dan weer opnieuw. De trillingstijd is de tijdsduur van 1 trilling

-Hoe kleiner de trillingstijd hoe hoger de frequentie en dus hoe hoger de toon.

- De Amplitude is hier 3 mm (milimeter), hoe groter de amplitude hoe HARDER het geluid. 

Trillingstijd aflezen

(figuur 11 op pagina 203)

De rode cirkels geven het einde van de trilling aan. Als je goed kijkt zie je dat het patroon daar hetzelfde is. Maar hoe bepaal je de trillingstijd? 

Kijk naar groene lijnen. Tussen de 2 groene lijnen is er 1 trilling.
De trilling begint op 2 seconde en eindigt op 10 seconde. 

frequentie, trillingstijd & symbolen (aantekening)

-De trillingstijd is de tijd waarin een trilling 1 keer voorkomt. 
-De frequentie is het aantal trillingen per seconde. 

-De amplitude (de maximale uitwijking van de trilling) geeft aan hoe hard het geluid is.

Trillingstijd en frequentie (aantekening)

Belangrijke opmerkingen

- Vergeet niet de formule goed op te schrijven
- Geen grootheden of eenheden vergeten
- Soms moet je miliseconde omrekenen naar seconde
- gebruik alleen seconde en Hertz in de formule

Klankkleur

Grondtoon

De toon met de laagste frequentie die een snaar of luchtkolom maakt

Opdrachten maken tm 8.4

Groep A: 52 tm 54, 56 en 58 tm 62

Groep B: 52 tm 62

Lesdoelen 8.4

- Weten hoe je geluiden kunt weergeven in een diagram.

- Een oscillogram kunnen aflezen.

- Begrippen kennen