Argumentatie

Inhoud
1. Argumentatieleer
2. Argumentatiestructuren
3. Argumentatieschema's
4. Drogredenen
1 / 50
next
Slide 1: Slide
NederlandsMiddelbare schoolvwoLeerjaar 4

This lesson contains 50 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 45 min

Items in this lesson

Inhoud
1. Argumentatieleer
2. Argumentatiestructuren
3. Argumentatieschema's
4. Drogredenen

Slide 1 - Slide

Argumentatieleer
Kern, onderdeel Communicatie: les 19 t/m 23

- overtuigen
- argumentatiestructuren
- argumentatieschema's
- drogredenen
- logica

Slide 2 - Slide

Overtuigen
- de retorica - de basis in het oude Athene (de sofisten = leraren/filosofen 5e eeuw voor Christus)
- standpunt = mening, visie, opvatting, stelling, claim, conclusie
- argumenten = ondersteunen het standpunt - de reden
- standpunt + argumenten = betoog of redenering

Slide 3 - Slide

Tegenargument en weerlegging
het tegenargument = laat zien dat een standpunt onjuist is
de weerlegging = laat zien dat een argument onjuist is

Hiermee laat je de zwaktes van een argumentatie zien.

Slide 4 - Slide

Feiten en niet-feiten
Uitspraken kunnen feitelijk of waarderend zijn.

- een feitelijke uitspraak = controleerbaar
- een waarderende uitspraak = is niet controleerbaar en is op basis van wat goed, slecht, mooi of lelijk is (normen en waarden)

Slide 5 - Slide

Aanvaardbaarheid
Feitelijke argumenten: kun je op waarheid controleren

Waarderende argumenten: zijn niet op waarheid te controleren, maar er valt wel een consensus te bereiken. 
Bijv. Legbatterijen moeten verboden worden, want dieren hoor je goed te behandelen.
Waarderende argumenten hebben wel vaak meer uitleg (een subargument) nodig.

Slide 6 - Slide

Argumentatiestructuren
1. enkelvoudige argumentatie
2. onafhankelijke nevenschikkende argumentatie
3. afhankelijke nevenschikkende argumentatie
4. onderschikkende argumentatie

Slide 7 - Slide

Argumentatiestructuren
1. enkelvoudige argumentatie

Er is één argument.
We gaan niet naar buiten, want het regent.

Slide 8 - Slide

Slide 9 - Slide

Argumentatiestructuren
2. onafhankelijke nevenschikkende argumentatie

Er zijn meer dan twee argumenten die los van elkaar staan.


Slide 10 - Slide

Slide 11 - Slide

Argumentatiestructuren
3. afhankelijke nevenschikkende argumentatie

Er zijn twee of meer argumenten die met elkaar samenhangen en zo één groot argument vormen.

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Slide

Argumentatiestructuren
4. onderschikkende argumentatie

Hierbij wordt een argument door een of meer argumenten (subargumenten). Er ontstaat zo een ketenargumentatie.

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Het verzwegen argument
Beoordeling argumenten:
- controle van de inhoud van de argumenten
- controle van de argumenten die niet letterlijk worden uitgesproken (de verzwegen argumenten)

Voorbeelden: Ik vind de Belgische voetbalcompetitie steeds oninteressanter worden. Er spelen meer buitenlanders in dan Belgen.
Verzwegen argument: Een voetbalcompetitie met meer buitenlanders is niet interessant,

 Ik vond het een gemakkelijke toets; we wisten alle antwoorden al.
Verzwegen argument: Als je alle antwoorden al weet, is de toets makkelijk.

Slide 16 - Slide

Verzwegen argumenten
Verzwegen argumenten kun je vertalen naar een uitspraak die een 'Als ..., dan ...'-vorm heeft.

Als je alle vragen weten, dan is de toets niet moeilijk.

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Video

Het argumentatieschema
Het verzwegen argument legt het verband tussen het argument en het standpunt.
Dit soort verbanden noem je argumentatieschema.

Er zijn drie soorten.

Slide 19 - Slide

Soorten argumentatieschema's
1. Kenmerken
2. Vergelijking
3. Causaliteit

Slide 20 - Slide

Kenmerken
- kenmerken
Zij is koopverslaafd, want zij koopt minstens één keer per week nieuwe kleren.
- voorbeelden
Irene is chaotisch. Gisteren had ze haar sportspullen thuis laten liggen, eergisteren was ze haar fietssleutel kwijt en vandaag liet ze haar brood op het aanrecht liggen.
- voor- en nadelen
Je moet stoppen met roken, want sigaretten zijn heel duur. (nadeel)
Laten we nu naar het strand gaan, want daar is het lekker rustig. (voordeel)

Slide 21 - Slide

Vergelijking
Voorbeeld:

Het is niet raar dat ze in Brazilië op grote schaal oerwoud verbranden om landbouwgrond te creëren: in West-Europa hebben wij onszelf toch ook in de loop der jaren moeten ontwikkelen tot we een moderne samenleving zijn geworden?

Slide 22 - Slide

Causaliteit
Oorzaak en gevolg
Er zal zich in de toekomst minder geweld tegen hulpverleners voordoen, want de straffen die opgelegd worden aan overtreders, zijn inmiddels veel zwaarder geworden.

Slide 23 - Slide

Causaliteit
Doel-middelrelatie
Middel = oorzaak
Doel = gevolg
Verschil is:
- bij een doel-middelrelatie wordt het middel bewust ingezet;
- bij een oorzaak-gevolgrelatie leidt het een tot het ander op een natuurlijke wijze.

Slide 24 - Slide

Autoriteit
Je onderbouwt jouw standpunt met het benoemen van een deskundige of een instantie.

Je moet twee keer per dag je tanden poesten, want dat heeft de tandarts gezegd.

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Video

Drogredenen
Een aantal drogredenen is gekoppeld aan argumentatieschema's.
Aan de hand van het verzwegen argument kun je bepalen of het verband tussen standpunt en argument klopt. Als dit verband niet klopt, is er sprake van een drogreden, een onjuist argument.

Slide 27 - Slide

Soorten drogredenen 1
Deze drogredenen zijn gekoppeld aan de argumentatieschema's:
1. Het autoriteitsargument
2. Een vals dilemma
3. Een overhaaste generalisatie
4. Een verkeerd kenmerk
5. Een verkeerde vergelijking
6. Een onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
7.  Overdrijven

Slide 28 - Slide

Soorten drogredenen 2
Bij deze drogredenen is er geen verband met een argumentatieschema:
1. De persoonlijke aanval
2. Het onduiken van bewijslast
3. De cirkelredering
4. Het vertekenen van een standpunt
5. Het bespelen van het publiek

Slide 29 - Slide

Voorbeelden
1. Het autoriteitsargument
De economie is alleen nog te redden als de Nederlandse staat eigenaar wordt van alle banken. Gordon zei dit gisteren nog op tv!
2. Een vals dilemma
De wetenschap kan het ontstaan van graancirkels niet goed verklaren, dus graancirkels zijn het werk van aliens.
3. Een overhaaste generalisatie
Mijn oma dronk elke dag 3 glazen cola en zij is 92 jaar oud geworden. Het drinken van cola is dus gezond.
4. Een verkeerd kenmerk
Dat meisje draagt alleen maar grijze kleren, zij is vast totaal niet creatief.

Slide 30 - Slide

Voorbeelden
1. De persoonlijke aanval
Jij weet helemaal niks over gezond en gevarieerd eten, je bent zelf veel te zwaar!
2. Het ontduiken van bewijslast
Die voetballer had rood moeten krijgen voor die actie! Iedereen kent toch de regels van voetbal?
Natuurlijk moeten we meer bewegen, geef me één goede reden om dit niet te doen?!
3. De cirkelredenering
Ik vind vrijheid van meningsuiting erg belangrijk, omdat ik vind dat iedereen moet kunnen zeggen wat hij of zij denkt.

Slide 31 - Slide

Voorbeelden
5. Een verkeerde vergelijking
Geschiedenislessen zijn helemaal niet belangrijk. Oude kleren gooi je toch ook gewoon weg?
6. Een onjuiste oorzaak-gevolgrelatie
Sinds het verboden is om te appen op te fiets, zijn er minder dodelijke verkeersongevallen geweest. Appen op de fiets zorgt dus voor veel doden.
7. Overdrijven
Scholen zouden een uur eerder moeten beginnen, omdat zowel de leerlingen als de docenten dan langer van hun middag kunnen genieten, meer tijd hebben voor huiswerk of het nakijken van toetsen en een gezond ochtendritme ontwikkelen.



Slide 32 - Slide

Voorbeelden
4. Het vertekenen van het standpunt
Man: Ik vind vrouwen soms erg snel geïrriteerd.
Vrouw: Dus jij vindt dat ik een kort lontje heb?!
5. Het bespelen van het publiek
U bent natuurlijk allemaal slim genoeg om mijn standpunt te begrijpen.

Slide 33 - Slide

Slide 34 - Video

Maak de tekst 
Is er een verband tussen rappers, series en criminaliteit?

(argumentatietype / -schema staat hierin centraal)

Slide 35 - Slide

Noteer het onderwerp van de tekst

Slide 36 - Open question

Welke twee standpunten staan hier tegenover elkaar

Slide 37 - Open question

Welk causaal verband wijst Halsema aan? Noteer oorzaak en gevolg.

Slide 38 - Open question

Welke vergelijking maken Diop en DHF over de vermeende slechte invloed van muziek en series

Slide 39 - Open question

Problemen en rapcultuur hangen samen, denken velen. Welk tegenargument heeft DHF?

Slide 40 - Open question

Diop zegt dat er geen causaal verband is tussen rap en misdaad. Leg uit.

Slide 41 - Open question

Hoe valt de hoogleraar dit causale verband aan?

Slide 42 - Open question

Maak de tekst Kinderloos ...

Slide 43 - Slide

Noteer hier de hoofdgedachte

Slide 44 - Open question

Is de laaatste zin van alinea 1 een persoonlijke aanval? Waarom wel of niet?

Slide 45 - Open question

Umar maakt in r. 15 tot 19 een drogreden. Welke?

Slide 46 - Open question

Welke kritiek heeft Umar in alinea 2 op mensen die kinderloze vrouwen 'zielig' vinden

Slide 47 - Open question

In r. 62-72 staat een overhaast generalisatie. Welke?

Slide 48 - Open question

Welke 2 drogredenen herken je nog meer?

Slide 49 - Open question

Wat is het valse dilemma van regel 73

Slide 50 - Open question