BS4 Beïnvloeden van gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Beïnvloeden van gedrag

Planning

 Herhaling basisstof 3

Uitleg basisstof 4

Opdrachten maken

Quiz

Hoe noemen we de studie naar gedrag?

Welke groep vertoont geen gedrag?

1. Mensen
2. Planten
3. Dieren
4. Honden

Wel gedrag

Geen gedrag

blozen

honger hebben

zweten

kwispelen

iets horen

rennen

miauwen

Wat betekend objectief?

1. Je mening geven
2. Je houden aan de feiten
3. Een object bekijken
4. Objectieven gebruiken

Hoe beschrijf je 'kwispelen met de staart van een hond' objectief?

1. hij is blij
2. de hond beweegt de staart heen en weer
3. de hond beweegt de staart op en neer
4. hij is agressief

Leerdoel

• Je kunt verklaren dat gedrag deels erfelijk is bepaald.
  
• Je kunt leerprocessen herkennen en de functie daarvan uitleggen.

Gedrag 

Alles wat een mens of dier doet

soms erfelijk bepaald 

erfelijke factor (genen)

Gedrag

combinatie van: 

erfelijke factoren                                    leerprocessen

     aangeboren gedrag                             aangeleerd gedrag

Bij dieren ook wel                                                                      

 het instinct genoemd                                                                      

Aangeboren gedrag

Trappelen Kievit                                                 Zuigreflex baby

Gedrag is vaak een combinatie van aangeboren en aangeleerd gedrag.

Aanleiding gedrag

Gedrag is vaak gevolg van bepaalde prikkels. 

Prikkels die altijd leiden tot bepaald gedrag zijn sleutelprikkels. 

Sleutelprikkel

Prikkel die een bepalende rol speelt bij het veroorzaken van gedrag

Supranormale prikkel

Supranormale prikkel = prikkel die sterker respons veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel

• Inprenting
• Trial and error
• Conditionering
• Gewenning

  Leerproces: inprenting 

Een korte periode (de gevoelige periode)
waarin bepaalt gedrag wordt geleerd. 

Bijvoorbeeld het herkennen van je ouders. 

• Inprenting
• Trial and error
• Conditionering
• Gewenning

Leerproces: conditionering

Aanleren van gedrag door een beloning of straf. 

nieuw verband wordt aangeleerd 

nieuw gedrag wordt aangeleerd 

• Inprenting
• Trial and error
• Conditionering
• Gewenning

Leerproces: trial and error

Proefondervindelijk leren:

leren door toevallige ontdekkingen. 

Thorndikes Puzzle box

Zebrarups eet Sint Jakobskruid. 

Vogels vinden hem niet lekker

Inzicht

Sommige dieren zijn in staat om inzichtelijk te leren

Bij inzichtelijk leren worden ervaringen in het verleden gebruikt om een oplossing te vinden voor een nieuwe situatie

• Inprenting
• Trial and error
• Conditionering
• Gewenning

Leerproces: gewenning

Een reactie op een prikkel wordt aan- of afgeleerd
door de prikkel te herhalen.

Imitatie

Veel dieren leren bepaald gedrag door hun ouders/soortgenoten na te doen.

Gedrag leren door het nabootsen van anderen noemen we imitatie

Aan de slag!

Opdracht 42 t/m 54

Een dolfijn luidt in een dolfinarium een bel.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. gewenning

Een muis probeert voor het eerst de uitgang van een doolhof te vinden.
Hij loopt enkele keren verkeerd, maar uiteindelijk vindt hij de uitgang.
De volgende keren gaat het steeds sneller.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. inzicht

Mensen die langs een spoorlijn wonen, merken vaak niet mee dat er een trein voorbijkomt.

1. conditionering
2. inprenting
3. trial and error
4. gewenning

Een hongerige kikker eet een wesp op en wordt gestoken. Voortaan laat hij alle geel-zwarte insecten met rust.

1. Gewenning
2. Inprenting
3. Trial and error
4. Conditionering

Weet je de volgende ook?