13.7 Transplantaties en bloedtransfusies

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Planning voor vandaag

• herhalen
• Uitleg 13.7
• Opdrachten

Leerdoelen: 

Je kunt beschrijven welke bloedgroepen er zijn en hoe deze bepaald worden.

Herhalen

1. Wat is specifieke afweer?

2. Wat gebeurt er bij een vaccinatie?

13.7 Transplantatie en transfusie

Bij een transplantatie wordt een weefsel of orgaan vervangen. 

Bij een bloedtransfusie krijg je bloed van een donor.
Er is dan kans op een afweerreactie.

Een patiënt moet bij voorkeur bloed ontvangen van een donor met dezelfde bloedgroep.

dit is een aantekening

Bloedgroepen

Op de celmembranen van bloedcellen kunnen bloedfactoren voorkomen. 

• Bloedfactor A
• Bloedfactor B

Welke bloedfactoren je wel/niet hebt bepaald welke bloedgroep je hebt. 

dit is een aantekening

Bloedgroepen: A, B, AB en 0

In het bloedplasma zitten antistoffen tegen de bloedfactoren die bij deze persoon zelf niet op de rode bloedcellen voorkomen.

Tekst

Resusfactor - ontdekt bij apen

85% van de bevolking is resuspositef

Opdracht

1. Zoek uit wat de resusfactor inhoudt. 

2. Wat is er aan de hand als een resusnegatieve moeder in verwachting is    van een resuspositief kind?

Dit is een aantekening

Antwoord

• Een resusnegatieve moeder kan in verwachting zijn van een resuspositief kind.
  
• Bij de eerste zwangerschap levert dat geen problemen op.
• Bij bevalling: contact tussen bloed moeder en kind -> moeder maakt anti-resus en geheugencellen.
  
• Bij tweede zwangerschap: anti-resus door placenta naar foetus -> bloedafbraak bij het kindje.
  

Aan de slag

Alle opdrachten bij 7.6 (exclusief de samenvattingsopdrachten)

Bloedgroepbepaling

Bij een bloedgroepbepaling wordt serum gebruikt.

Serum=vloeistof met antistoffen

• Serum met anti-A   ->  antistoffen tegen A
• Serum met anti-B  ->   antistoffen tegen B
• (Serum met antiresus)

Voorbeeld: 

Iemand heeft bloedgroep B. 

Deze persoon heeft dus bloedfactor B en antistoffen tegen A (anti-A). Met anti-A serum gebeurt er niets. Het anti-B serum (antistoffen tegen bloedfactor B) bindt aan de bloedcel. Bloed gaat klonteren. 

Opdrachten

1. Oefen met de bloedgroepen door het uitvoeren van bloedgroepbepalingen: https://www.bioplek.org/animaties/bloed/bloedgrbepalingx.html
   Blood typing game  https://educationalgames.nobelprize.org/educational/medicine/bloodtypinggame/gamev3/index.html 
2. Maak de opdrachten van 7.6