H5 voorkennis + 5.1a lading en spanning

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

H5 schakelingen

(volgende keer boek deel B mee)

Nu maken

Voorkennis

(opdracht 3 schakeling tekenen in je schrift)

serie                     <--  opdr 4  -->                    parallel

opdr 1

lampje

led

stroommeter 

spanningsmeter

schakelaar

batterij

• A van Ampère            
• V van Volt

opdr 3

serie

parallel

Lading en spanning

Lesdoelen:

• Hoe wordt een voorwerp statisch elektrisch en hoe kan je dit zien?
• Demonstratie!

Statische elektriciteit

Als twee voorwerpen over elkaar wrijven wordt een voorwerp elektrisch geladen, het voorwerp is statisch

1. Het voorwerp trekt andere voorwerpen aan.
   
2. Er kunnen vonkjes overspringen. Die kun je horen (als geknetter) en soms ook zien of voelen.

Voorbeelden statische elektriciteit:

• Als je een trui aan trekt er iets knettert
  
• Kammen van je haar je haar rechtop gaat staan
  
• Je een schok krijgt als je een metalen knop vast pakt
  

2 soorten lading

• Materie, opgebouwd uit atomen: positieve (+) en negatieve (-) lading
• positieve deeltjes: protonen
  
• negatieve deeltjes: elektronen
  
• Neutraal voorwerp --> evenveel                                           positieve als negatieve lading
  

Elektronen

• Geladen voorwerp krijg je door bijvoorbeeld met een doek of ballon te wrijven.
• Door wrijving springen elektronen                                               (deze zitten in de schil) over.
• Protonen bewegen niet                                                                    in een vaste stof.

Elektronen

• Elektrische ladingen oefenen een kracht op elkaar uit.

• Gelijke lading stoot elkaar af:  ze bezitten beide of positieve óf negatieve lading
• Verschillende lading trekt elkaar aan: het ene voorwerp bezit positieve en het andere negatieve lading

https:

• Dit gebeurt minder snel als het heel vochtig is, want water is een goede geleider. 
• Hoe meer waterdamp in de lucht, des te sneller ontlaadt het voorwerp weer.

Nu maken

lezen blz: 66, 67, 70

maken opdr: 1-6

Samenvatting

• Geladen voorwerp krijg je door wrijving
• Je kunt zien dat een voorwerp geladen is doordat het andere voorwerpen aantrekt. Je kunt zien voelen en horen dat er vonkjes overspringen.
• 2 soorten lading: positieve en negatieve.
• Alleen de negatief geladen elektronen kunnen van een voorwerp naar een ander voorwerp bewegen.