Cursus 7 §11 Gebiedende wijs

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Lisa is te verdrietig om naar het feest te gaan.'

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Verander tijd: 'Miranda was te verdrietig om naar het feest te gaan.'

Alleen 'is' verandert, dus 1 persoonsvorm, dus enkelvoudige zin. 

Enkelvoudige of samengestelde zin?

'Ik ben moe en ik heb geen zin om te gaan trainen.'

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld

Verander tijd: 'Ik was moe en had geen zin om te gaan trainen'.

'Ben' en 'heb' veranderen, dus 2 persoonsvormen, dus samengestelde zin. 

Merk op dat in allebei de zinnen het onderwerp naast de persoonsvorm staat. Het zijn dus allebei hoofdzinnen. 

Ik ... (worden) regelmatig ingehuurd als kinderoppas door mensen in de buurt.

1. word
2. wort
3. wordt

Meestal ... (hanteren) de mensen in de buurt hetzelfde tarief.

1. hanteert
2. hanteren
3. hanteerd
4. hanteerdt

Soms ... (betalen) een oppasgezin mij bijna het dubbele.

1. betalen
2. betaald
3. betaalt
4. betaaldt

Mijn moeder ... (vinden) dat veel te veel.

1. vind
2. vindt
3. vindt
4. vinden

Dan ... (bieden) ik aan om een deel terug te nemen.

1. biedt
2. biet
3. bied
4. bieden

Mijn oma ... altijd veel verhalen.

(vertel, v.t.)

1. vertelt
2. verteld
3. vertiel
4. vertelde

Ik ... naar huis via de Voorstraat.

(lopen, v.t.)

1. loop
2. liep
3. loopte
4. loopde

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in tegenwoordige tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (afspreken) met mijn oma.
2. De groep studenten ............................. (vinden) dat de docent geen fijne uitleg ............................. (geven).
3. ............................. (horen) je wel wat je zegt?
4. ............................ (begrijpen) je vader het probleem?
5. Sanne ............................. (worden) morgen 18 jaar.

Vul bij iedere zin de juiste vorm van de persoonsvorm in verleden tijd in:

1. Mijn ouders ............................. (wachten) gisteren twee uur voordat zij naar binnen ............................. (mogen).
2. Hij ............................. (fronsen) zijn wenkbrauwen toen zij zo ............................. (binnenkomen).
3. Sanne en Daan ............................. (plonzen) gelijk in het water toen ze bij het zwembad ................... (arriveren).
4. Messi ............................. (vergroten) zijn kans op scoren.
5. Hij ............................. (branden) zijn hand tijdens het kerstdiner.

• Je leert wat de gebiedende wijs is.
• Je leert werkwoorden in de gebiedende wijs spellen.

Lesdoelen

De gebiedende wijs (gw)

Gebiedende wijs

In een zin in de gebiedende wijs staat geen onderwerp. De gebiedende wijs is hetzelfde als de ik-vorm van het werkwoord en die staat op de eerste plaats in de zin.

Pas op voor die gevaarlijke wegen!

Slaap morgen maar even lekker uit.

Je schrijft de gebiedende wijs (gw) als de ik-vorm tegenwoordige tijd. Ook als je meerdere personen aanspreekt.

• Geef je nu op voor de marathon.
• Rust maar even goed uit voor jullie wedstrijd.
• Raad eens wie ik vandaag tegenkwam.

Zo schrijf je de gebiedende wijs:

Bevel: Ga aan het werk!

• Advies: Slaap morgen maar even lekker uit.
• Opdracht/instructie: Sla die bal over het tennisnet.
• Waarschuwing: Pas op voor het onweer!
• Verbod: Doe dat dat maar niet.

De gebiedende wijs gebruik je bij een:

DDU: Hoe word je liever aangesproken?

- Ga aan het werk!

- Zou je even aan het werk willen gaan?

Appeltaart maken

gebiedende wijs

niet gebiedende wijs

Zet je bord in de vaatwasser!

Raad eens wie ik vandaag tegenkwam.

Luister nou eens even naar me!

Ik luister graag naar podcast over true crime.

Gebiedende wijs

1. Bindt dit touw vast!
2. Bint dit touw vast!
3. Bind dit touw vast!

Gebiedende wijs

1. Wordt niet boos!
2. Wort niet boos!
3. Wor niet boos!
4. Word niet boos!

Welke is de gebiedende wijs?

1. Ga naar huis
2. Jij gaat nu leren

Wat is de gebiedende wijs van: worden

1. word
2. wordt

Wat is de gebiedende wijs?

1. Wees eens rustig.
2. Morgen kom je om 8 uur op school.
3. Wij eten om 6 uur.

Gebiedende wijs

.... (worden) wakker!

1. word
2. wordt

Gebiedende wijs:

............ mijn vraag snel!

1. Beantwoord
2. Beantwoort
3. Beantwoordt