5.4. Nieuwe planten en Plantenleven

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, mavo
• Leerjaar 1

Welkom vandaag

Planning

• Lezen
• Toelichting theorie
• Vragen stellen

Neem plaats (volgens de plattegrond)

Tas op de grond

PC heb je nodig voor het inloggen bij ItsLearning.

Praktijktoets Microscoop:

H/A: 24 mei en 

TL: 25 mei oefenen

Proefwerk H5:

Donderdag 2 juni

Verslag 

Begin met

Lezen 5.4 TL: blz. 121 t/m 123

Lezen 5.4 H/A: blz. 138 + 139

Wat weet je al of nog?

Inloggen met je eigen naam en 

maximaal 2 icoontjes (plaatjes)

Let op de timer!

Welke 2 vaten zitten
in een stengel?

H5.4 Nieuwe planten

leerdoelen

Ik kan uitleggen dat een plant geen bloem is, maar (een) bloem(en) heeft

Ik ken de functie van de bloem.

Ik weet hoe een bloem is opgebouwd.

Ik weet wat bestuiving is en ken twee typen.

Ik kan uitleggen wat de invloed is van het stuifmeel/zaad op de type bestuiving of zaadverspreiding.

Uit welke delen
bestaat een bloem?

De bloem

De bloem

Voortplantingsorganen:

Meeldraden (M)

Stamper (V)

Voortplantingscellen:

Stuifmeelkorrels (M)

Eicellen (V)

Volgende dia: bouw stamper en meeldraad

Stuifmeelkorrels worden in de helmknop gemaakt

Eicellen zitten in het vruchtbeginsel

Bestuiving: Stuifmeelkorrels komen op de stempel terecht

Stuifmeelkorrels + eicellen= Zaden

Bestuiving

Planten met gekleurde/ geurende kroonbladeren zijn vaak insectenbloemen

Insecten eten/gebruiken nectar, geproduceerd door nectarkliertjes

Windbloemen

Minder opvallend

Bloemen: klein, groen

en geuren niet

1

2

3

1. 1=kroonblad 2=meeldraad 3=stamper
2. 1=stamper 2=meeldraad 3=stamper
3. 1=kroonblad 2=stamper 3=meeldraad
4. 1=meeldraad 2=stamper 3=kroonblad

In welke fase van de levenscyclus zit de
plant van deze vrucht?

1. kieming
2. kiemplant
3. volwassen plant

Windbloem

Insectenbloem

Windbloem

Insectenbloem

Ontwikkeling van vruchten en zaden

Bevruchting: Het samensmelten van twee celkernen

uit stuifmeelkorrel groeit buisje door de stijl naar het vruchtbeginsel. Daarin zitten zaadbeginsels. In elke zaadbeginsel zit een eicel.

Celkern van de stuifmeelkorrel zakt door het buisje in de eicel.

Bevruchting

Na de bevruchting

Kroonbladeren en kelkbladeren verschrompelen.

Het vruchtbeginsel gaat groeien en wordt een vrucht. 

Tegelijkertijd groeien de zaadbeginsels tot zaden.

Noem minstens één gevolg van de bevruchting

In welke volgorde gaat de stuifmeelbuis door de bloemdelen heen?

1. Stijl, stempel, zaadbeginsel, eicel
2. Eicel, zaadbeginsel, stijl, stempel
3. Stijl, zaadbeginsel, stempel, eicel
4. Stempel, stijl, zaadbeginsel, eicel

Wat wordt het zaadbeginsel?

1. vrucht
2. zaad

Hoe heten de vrouwelijke voortplantingsorganen?

1. zaadbeginsel
2. stampers
3. vruchtbegingsels
4. eicel

Welke stap komt er na het zaadje in de levenscyclus van een plant?

1. De bloem
2. Het kiemplantje
3. De vrucht
4. Een volwassen plant

De stuifmeelbuis (pollenbuis)
groeit van ..... naar
(juiste volgorde)

1. stempel, stijl, zaadbeginsel
2. stijl, stempel, zaadbeginsel
3. vruchtbeginsel, stempel, stijl
4. zaadbeginsel, stempel, stijl

Hoe worden zaden verspreid?

Zaadverspreiding:
verspreiden van zaden in de vrucht (voorkomt dat ze allemaal vlakbij moederplant terecht komen)

D r i e   m a n i e r e n 

1. De wind (lichte vrucht)

2. Door dieren (stekelige vrucht ivm kleven in vacht, of vrucht gegeten)

3. Door plant zelf (vrucht knapt open)

Vraag: De bestuiving van deze planten wordt gedaan door?

Hand omhoog: door de wind

Kruisbestuiving

Stuifmeel gaat naar andere bloem van dezelfde soort

Zelfbestuiving

Stuifmeel komt op bloem van dezelfde plant

Zaadverspreiding: door dieren

(2+3)

door wind (1) en door plant zelf(4)

licht

parachute

vorm

Lekker! zaad onverteerbaar

uitgepoept

vrucht stekelig

blijft hangen

valt er weer af

wel 4 meter weg!

Welk deel is mannelijk?

1. Meeldraad
2. Stamper
3. Kelkblad
4. Kroonblad

Welke onderdeel is vrouwelijk?

1. Meeldraad
2. Stamper
3. Kroonblad
4. Vruchtbeginsel

Hoe heet nummer 6

6

1. Kroonblad
2. Knopblad
3. Kelkblad
4. Kruinblad

leerdoelen

Ik weet wat fotosynthese  is.  

Ik kan de fotosynthese met verbranding vergelijken  

Ik weet welke stoffen een plant nodig heeft.  

Ik weet welke stoffen een plant produceert.

Ik weet waar een plant reservevoedsel kan opslaan

Plantenleven

Wat gebeurt er in een plantenleven?

Levenscyclus= kring van gebeurtenissen in vaste volgorde van organisme

1. Ontkiemen zaad
2. Jong plantje groeit uit tot volwassen plant met bloemen.
3. Uit bloemen ontstaan vruchten en zaden
4. Zaden worden verspreid
5. Plant gaat in de winter dood

Eenjarig

Twee jarig

1-2-meer-jarige planten en houtachtig

Eenjarige planten	ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, vormt zaden in herfst, sterft in winter	Bonen
Tweejarige plant	ontkiemt + groeit in 1e jaar, bloeit + zaadvorming in 2e jaar, sterft daarna.	Wortels
Meerjarige plant	Ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, zaadvorming in herfst. Winter: sterft bovengrondse. Loopt elk voorjaar uit/kunnen heel oud worden.	Aardbeien
Houtachtige planten	Ontkiemen in voorjaar uit zaad, groeit eerste jaren tot struik of boom Jaarlijks bloeien en zaad maken. Herfst laten loofbomen en veel struiken bladeren vallen. Voorjaar, komen er weer bladeren en groeien ze door	Loofbomen en struiken

Havo/VWO

Wat bedoelen we met de levenscyclus van de plant?

1. Het plantje dat boven de grond groeit.
2. De levenscyclus is de ontkieming van de plant
3. Alle fasen die een plant doorloopt in zijn leven
4. Als de plant doodgaat.

leerdoelen

Ik kan uitleggen dat een plant geen bloem is, maar (een) bloem(en) heeft

Ik ken de functie van de bloem.

Ik weet hoe een bloem is opgebouwd.

Ik weet wat bestuiving is en ken twee typen.

Ik kan uitleggen wat de invloed is van het stuifmeel/zaad op de type bestuiving of zaadverspreiding.

Huiswerk Havo/VWO

Doorlezen  5.4 en 5.5

Maken 5.4 Opgave 1 t/ m 7

en door met 8 t/m 18

Huiswerk TL

Doorlezen  5.4 en 5.5

Maken 5.4 Opgave 1 t/m 7

en door met 8 t/m 14

Klaar?

Antwoorden nakijken en eventueel verbeteren.

Filmpjes bekijken zie ItsLearning 

Hoe ontstaan zaden?

En wat ná de bevruchting?

1. Kroon- en kelkbladeren verschrompelen. 
2. Vruchtbeginsel groeit en wordt vrucht (zie afb.) 
3. Zaadbeginsels groeien tegelijkertijd uit tot zaden. -> zo ontstaan zaden in een vrucht, zoals  zaadjes in tomaat of pitjes in  appel.

Tomaten

Bananen

En nu?

Maken: H5.4: 2 t/m 23

Zelfstudie: blz. 141 !!

Klaar?

Nakijken + verbeteren

Heb je nog vragen?
schrijf ze op en stel ze aan je docent.