Grammatica les 6: Redekundig ontleden

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Grammatica

Lezen

10 minuten

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

...weet je wat redekundig ontleden is. 

...weet je wat de 7 stappen tot redekundig ontleden zijn. 

Leerdoel

Ik kan de zeven stappen van redekundig ontleden op de juiste manier toepassen. 

De zeven stappen

1. Onderwerp 

2. zinsdelen

3. werkwoordelijk gezegde (alle ww in de zin)

4. onderwerp (wie/wat + wg)

5. lijdend woordwerp (wie/wat + wg + o)

6. meewerkend voorwerp (aan wie/voor wie?)

7. bijwoordelijke bepaling (alles wat overblijft)

Redekundig ontleden

Redekundig ontleden is het verdelen van de zin in zinsdelen en het benoemen ervan, bijvoorbeeld onderwerp en (ww)gezegde. 

We noemen het dan ook wel zinsontleding. Je krijgt door zinsontleding inzicht in de structuur van een zin. 

Ieder zinsdeel kan uit een of meerdere woorden bestaan.

Redekundig ontleden = zinsontleding

Voorbeeld: Ze zou gisteren haar boek ophalen.

Ze / zou/ gisteren/ haar boek/ ophalen.

ze = onderwerp

zou = persoonsvorm

zou ophalen = (ww) gezegde

haar boek =  lijdend voorwerp

gisteren = bijwoordelijke bepaling

Hoe vind je het
lijdend voorwerp?

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Mijn lieve moeder bakt lekkere taarten.

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welke stelling over de pv is fout?

1. De pv geeft de tijd van de zin aan
2. Alles voor de pv is één zinsdeel
3. De pv kan een voltooid deelwoord zijn
4. Er staat altijd een pv in een zin

Wat is het werkwoordelijk gezegde van deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Schrijf het werkwoordelijk gezegde op.
De melk is niet te drinken.

Wat is het onderwerp?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

Wat is het onderwerp?
In de bijsluiter staan bijwerkingen genoemd.

1. in de bijsluiter
2. bijsluiter
3. bijwerkingen
4. staan genoemd

Wat is "een lekkere taart" in deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Benoem het lijdend voorwerp.
Meneer Janssen geeft ons Franse les.

1. Meneer Janssen
2. geeft
3. ons
4. Franse les

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De koning leest aan heel het land de troonrede voor.

1. ja
2. nee

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De juf gaf de kinderen een afscheidscadeautje.

1. ja
2. nee

Staat er een meewerkend voorwerp in de zin?
De vlag hangt aan de brug.

1. ja
2. nee

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Gistermiddag speelde Yara mooi piano.

Schrijf de bijwoordelijke bepaling(en) op. Als het er meer zijn, gebruik dan een komma.
Waarom gaf jij mij vanmorgen zomaar een koekje?

Cambiumned

opdracht 1: https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-ontleden/