Thema 7 bas. 5 Afweer

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Bas. 5 Afweer

Deze les leer je:

- Wat antistoffen en antigenen zijn

- Wat passieve immunisatie is

- Wat actieve immunisatie is

- Welke inentingen er zijn

Afweer

• Lichaamsvreemde stoffen = antigenen
  
• Infectie = ziekteverwekkers die het lichaam binnen dringen
  
• Witte bloedcellen ruimen ziekteverwekkers, antigenen en cel resten op
  
• Witte bloedcellen maken antistoffen
  
• Antistoffen reageren op lichaamsvreemde stoffen (= antigenen)
  

Ziekteverwekkers

• Bacteriën (medicijn = antibiotica)
  
• Virussen
  
• Schimmels
  
• Eencellige diertjes
  
• Eencellige plantjes
  
• Stuifmeelkorrels -> Hooikoorts
  
• Eigen lichaamscellen -> auto-immuunziekte

Mogelijke bescherming

• Talg laagje op de huid houdt zv tegen
  
• Bouw van huid en slijmvliezen houden zv tegen
  
• Maagsap doodt zv
  
• Koorts remt de deling van zv
  
• Witte bloedcellen sluiten zv in
  
• Antistoffen maken zv onschadelijk
  
• Antibioticum doodt zv

ZV= ziekteverwekker!!!

Antigenen en antistoffen

• Antigenen = eiwitstructuren aan de buitenkant van (lichaamsvreemde) cellen (voor iedere cel uniek) ‘Herkenningsstoffen’.
  
• Antistoffen = door witte bloedcel gemaakte onderdelen die precies passen op de antigenen van een bepaalde cel of eencellig organisme. Deze maken de ziekteverwekkers onschadelijk.

Verschillende ziekteverwekkers hebben verschillende antigenen

Immuunsysteem (1)

• Passieve immunisatie: Injecteren met een serum met         kant-en-klare antistoffen (je hoeft zelf geen antistoffen te maken) = KUNSTMATIG
• Actieve immunisatie: 

1. Ziek worden en zelf antistoffen maken =NATUURLIJK
2. Injecteren met dode of verzwakte ziektekiemen (= Vaccin) en zelf antistoffen maken. = KUNSTMATIG

Immuunsysteem (2)

Hoe komen ziekteverwekkers binnen?

1. Voedselvergiftiging (via darmstelsel)
2. Wondje (direct in het bloed)
3. Ademhalingstelsel (druppeltjesinfectie)
4. Via geslachtsorganen (SOA’s) (bloedbloed; vaginaal vochtbloed; spermabloed)
5. Beet of steek van een dier (hondsdolle hond, malariamug)

Welke vaccinaties?

• DKTP-prik= tegen difterie, kinkhoest, tetanus en polio (kinderverlamming).
• BMR-prik= tegen bof, mazelen en rodehond 
•  HPV-prik= tegen virus wat baarmoederhalskanker veroorzaakt.
• MenACWY-prik=  tegen virus wat hersenvliesontsteking veroorzaakt.

Rode Hond

Bof

Difterie

Tetanus

Polio

Mazelen

Actief

Passief

Antistoffen vanuit de moeder

Inenten tegen hepatitis b

Antigif voor een insectenbeet

Ziek worden en antistoffen aanmaken

Natuurlijk

Kunstmatig

Antistoffen vanuit de moeder

Inenten tegen hepatitis b

Antigif voor een insectenbeet

Ziek worden en antistoffen aanmaken

De griepprik is een voorbeeld van:

1. Kunstmatige, passieve immuniteit
2. Kunstmatige actieve immuniteit
3. Natuurlijke, passieve immuniteit
4. Natuurlijke actieve immuniteit

Antistoffen vanuit de moedermelk krijgen is een voorbeeld van:

1. Kunstmatige, passieve immuniteit
2. Kunstmatige actieve immuniteit
3. Natuurlijke, passieve immuniteit
4. Natuurlijke actieve immuniteit

Na een slangenbeet, antigif krijgen is een voorbeeld van:

1. Kunstmatige, passieve immuniteit
2. Kunstmatige actieve immuniteit
3. Natuurlijke, passieve immuniteit
4. Natuurlijke actieve immuniteit

Immuun worden voor de ziekte van Pfeiffer is een voorbeeld van:

1. Kunstmatige, passieve immuniteit
2. Kunstmatige actieve immuniteit
3. Natuurlijke, passieve immuniteit
4. Natuurlijke actieve immuniteit