Par. 13.1 Kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat waren Genen?

1. Een random stuk DNA
2. Een stukje DNA met voor een specifieke eigenschap
3. Een variatie van een eigenschap
4. de buitenkant van de cel

Hoeveel chromosomen heeft een mens

1. 12
2. 32
3. 64
4. 46

Waarvoor gebruikt ons lichaam mitose?

1. Voor het maken van zaadcellen
2. Voor het maken van normale cellen
3. voor het maken van afvalstoffen

Waar gebruikt je lichaam de Meiose voor

1. Het repareren van cellen
2. Het maken van normale cellen
3. Het maken van zaadcellen en eicellen

Overerving

Om overerving goed te begrijpen is het verschil tussen genotype en fenotype belangrijk.

Fenotype wordt veroorzaakt door het genotype

fenotype

= hoe je eruit ziet en hoe je functioneert

= voor een deel bepaald door je genotype

+ voor een deel door de omgeving

genotype

 = Informatie op al je genen.

bloedgroep, oogkleur, oren staand/liggend, lengte, huidskleur, dyslectie, aanleg voor piano spelen, ..............................

gen  voor oogkleur

Een gen is een stukje DNA met de code voor 1 eigenschap

Een variant van een gen noem je allel (allelen)

Combinatie

Je krijgt een chromosoom van de vader en een van de moeder.

Met daarop bepaalde genen.

In de afbeelding hiernaast is het bijvoorbeeld een gen voor ronde neus of spitse neus.

Het allel is: rond of driehoek.

Welke vorm heeft de
neus van de egel hier?

1. Rond
2. Vierkant
3. Oranje

Overerving 

Dominant : Sterker dan

Recessief: zwakker/ onderdanig aan

Notatie:

Doninante Allelen: Hooffletter

Recessief Allel: kleine letter 

Genotype en fenotype 

Het Genotype AA betekend?

1. Hetrozygoot
2. Homozygoot recessief
3. Homozygoot Dominant

Kruisingschemas 

Om er achter te komen hoe erfelijke eiegschappen overerven maken we een kruisingsschema.

Kijk het volgende filmpje en maak de opdrachten die volgen.

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Wat weten we over de genotype van de zwarte fruitvlieg welke letters heeft deze

We kiezen de letter z

1. ZZ
2. Zz
3. zz
4. Zz

Uitleg

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Wat weten we over de genotype van de zwarte fruitvlieg welke letters heeft deze

We kiezen de letter z

De vader is zwart: Fenotype

Genotype: Homozygoot recessief: zz omdat: Als hij een grote Z zou hebben voor grijs zou hij heeg zwart lichaam hebben omdat grijs(Z) steker is dan zwart(z)

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Wat weten we over de genotype van de grijze fruitvlieg welke letters heeft deze

We kiezen de letter z

1. ZZ
2. Zz
3. zz
4. Zz

Uitleg

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Wat weten we over de genotype van de zwarte fruitvlieg welke letters heeft deze

We kiezen de letter z

De moeder is grijs: Fenotype

Genotype: Homozygoot Dominant: ZZ omdat: Als hij een kleine z zou hebben voor zwart worden niet alle nakomelingen grijs, want dan kan ze ook een kleine z overgeven die samen met de kleine z van de vader een zwart kind maakt. 

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Hoeveel van de 84 grijze individuen van de F2 zullen er, naar verwachting, heterozygoot zijn?

1. 28
2. 42
3. 56
4. 84

Uitleg

Een fruitvlieg met een zwart lichaam wordt gekruist met een fruitvlieg met een grijs lichaam. Alle individuen van de F1 zijn grijs. 

Deze F1-individuen worden onderling gepaard.

Van de 113 individuen van de F2 zijn er 84 grijs en 29 zwart.

Hoeveel van de 84 grijze individuen van de F2 zullen er, naar verwachting, heterozygoot zijn?

29 fruitvliegjes met zz want ze zijn Zwart 

84 fruitvliegjes met ZZ of Zz want ze zijn grijs

we wilen weten hoeveel fruitvliegen Zz zijn.

Dus 84 deel je door 3 want er zijn 3 mogelijkheden: ZZ, Zz,zZ

dat antwoord doe je keer 2 want 2 van de 3 mogelijkheden zijn heterozygoot(Zz)

P: ZZ x zz

F1 Zz

Kruising schema F2

      Z        z        

Z  ZZ     Zz

z  Zz     zz

Bij rundvee is zwartbont dominant over roodbont (zwartbont = Z en roodbont = z). Uit twee zwartbonte ouders ontstaat een roodbont kalf. Welke genotypes hebben de ouders dan?

1. ZZ en ZZ
2. Zz en Zz
3. ZZ en zz
4. Zz en ZZ

Goed bezig 

Dit was het voor deze week.

Zorg dat je de belangrijke begrippen als aantekening in je schrift hebt staan.

Komende week oefenen we met stambomen.

Maak de opdrachten in je werkboek volgens de planner.