5.2 Onderzoek doen + Planten groeien 2025

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

5.2 Onderzoek + planten groeien

Wat gaan we doen vandaag? 

- Biologisch momentje van de dag

- Leerdoelen
- Theorie 5.2

- Oefenen waarnemen + tekenen kastanje tak

Tijd over: HW maken 5.2/nakijken

Het 'biologische momentje' van de dag...

Coco de mer - Het grootste zaad ter wereld!

De coco de mer (Lodoicea maldivica) leeft op de Seychellen.

De vrucht van de boom, ook  zeekokosnoot genoemd, bevat het grootste zaad van alle bekende plantensoorten.

De vrucht heeft zes tot zeven jaar nodig om te rijpen; een volgroeide vrucht kan een diameter van 40–50 cm hebben en 15–30 kg wegen.

De zeelieden die de vrucht voor het eerst drijvend op de Indische Oceaan tegenkwamen vonden dat deze een treffende gelijkenis had met het achterwerk van een vrouw...

Leerdoelen: 

Na deze les kan je:

• Je kan uitleggen hoe celdeling bij o.a. planten in zijn werk gaat en dit toepassen.
• Je kan het begrip ‘groei’ uitleggen.
• Je kan het begrip ‘ontwikkeling’ uitleggen.
• Je weet het verschil tussen groei en ontwikkeling.
• Je kan de onderdelen van een pitje benoemen en weet welke functie ze hebben.
• Je kan uitleggen waarom een wortel naar beneden groeit en een stengel omhoog.
• Je kan uitleggen wat de functie is van knopschubben.
• Je kan benoemen hoe oud een tak/boom is en uitleggen waarom.
  

Herhaling

Onderzoek doen!

Onderzoek doen: HH

• Manieren van onderzoek:
  

- natuurwetenschappelijk onderzoek (onderzoeksvraag, hypothese, resultaten, conclusie)

- beschrijvend onderzoek (zonnebloemwerkstuk)

• Doel: verzamelen resultaten om de onderzoeksvraag te beantwoorden. (Zie blz. 18 t/m 21)
  
• Gegevens uitwerken via:
    - tabel, grafiek, beschrijving, tekening.
   Tekening: moeten voldoen aan biologische tekenregels (zie blz. 14). 

Zonnebloemwerkstuk

Hoe gaat het hiermee? 

Inleverdata: week 4.

Start uitleg 5.2

Planten groeien

Groei en ontwikkeling: 

• Groei = groter en zwaarder worden (celdeling → nieuwe cellen).
• Ontwikkeling = veranderingen (nieuwe delen)aan het organisme.
  
  
  
• Voortplantingsstelsel plant: bloemen → vruchten → zaden.

Groeien: Van zaadje tot plant:

 1. Zaadhuid: bescherming.

2. Poortje: water opnemen.

3. Navel: hechtingsplaats zaad/peul.

4. Hartvormig bultje: x

5. Worteltje: water opnemen.

6. Blaadjes: fotosynthese

7. Zaadlob: reservevoedsel kiem.

8. Kiem: ontstaan kiemplantje.

Bron 1 en 2 blz. 84 KK!

Celdeling:

• Celdeling: Cellen planten zich niet voort maar delen zichzelf in nieuwe cellen.
     1 -2 – 4 – 8 – 16 – enz.
  
  
• Bij planten vooral in uiteinde stengels/wortels (groeipunten).
  
• Celdeling gaat als volgt:
    moedercel – (cel)kerndeling – celdeling – plasmagroei (+ wateropname vacuole) = 2
    dochtercellen.
  
  
• Specialiseren of blijven delen.
  
• Zie bron 4 blz. 86 KK!
  

Waarom groeien stengels omhoog en wortels naar beneden?

• Wortels: Zwaartekracht trekt aan cellen met zetmeelkorrels.
    Zetmeelkorrels zakken onderin de cel = signaal om recht naar beneden te groeien!
  
  
• Stengels: Reageren op zonlicht. Bij schaduw extra celgroei = extra wateropname.
    Stengel buigt dan omhoog naar het licht.
  
  
  

 Zie bron5 + 6 blz. 87 KK!

Hoe overleven takken in de winter?

• Eindknop en okselknop.
• Knopschubben: bescherming -> kleverig.
• Ringlitteken: afgevallen knopschubben.
    Ringlitteken tot ringlitteken = 1 jaar.
• Bladlitteken: plek afgevallen blad.     Scheurlaag, blad valt af, laagje kurk ontstaat (bescherming).
  
• Groeilaag: ontstaan nieuwe vaten (stam/stengel wordt dikker = jaarring

Bomen: 

• Jaarring: Leeftijd (aantal vaten ontstaan in één jaar).
    Oudste hout middenin.
  
  
• Voorjaar: vorming nieuwe vaten (transport nieuwe bladeren).
   Herfst: vaten verharden (vermindert transport d.m.v bladafval).
  
  
  
• Bast: bescherming.
  
• Gunstige/ongunstige omstandigheden.
  

Einde

Vragen?

Opdracht kastanje tak volgende dia

Opdracht kastanje tak

Opdracht: 
- per tweetal 1 tak

- goed bekijken

-natuurgetrouwe tekening maken  (1:1)

- titels noteren + benoemen