10.6 Het hormoonstelsel

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Verwachtingen vandaag!

• Mijn boek ligt open op paragraaf: 10.5 blz. 142 (huiswerkcontrole) 
• Ik heb alleen de benodigde spullen op tafel: Boek en etui
• Als ik wat wil zeggen steek ik mijn hand op 
• Als de docent praat ben ik stil
• Ik respecteer een ander en zijn eigendommen

Leerdoelen herhalen

• Je kunt de functies van reflexen noemen en je kunt een reflexboog beschrijven.

10.6 Het hormoonstelsel

Thema 10 regeling

Leerdoelen 10.6

• Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.

Hormoonklieren

• Een klier is een orgaan dat bepaalde stoffen produceert en uitscheidt.
• Veel klieren hebben afvoerbuizen, zoals een zweetklier.
• Hormoonklieren produceren hormonen, zij regelen de werking van bepaalde organen.
• Hormonen worden gelijk aan het bloed afgegeven dat door de hormoonklieren stroomt, via het bloed komen hormonen in het lichaam.
• Alleen organen die gevoelig voor het hormoon zijn reageren erop.
• Hormonen regelen vooral langzame, langdurige processen.
• Alle hormoonklieren samen vormen het hormoonstelsel

De hypofyse

• De hypofyse ligt tegen de ondeerkant van de hersenen, tussen de twee hersenhelften in. 
• De hypofyse produceert verschillende hormonen.
• Het groeihormoon regelt de groei, hoeveel je van dit hormoon maakt bepaald hoe lang je kan worden en regelt de groei van beenderen.
• In de puberteit zorgt een grotere productie van groeihormonen voor een groeispurt.
• Daarnaast produceert de hypoyse hormonen die andere hormoonklieren aansturen.

De schildklier

• De schildklier ligt in de hals. Onder invloed van een hormoon uit de hypofyse produceert de schilklier schildklierhormonen.
• Schildklierhormonen beïnvloeden de stofwisseling en de groei en ontwikkeling. 
• Het hormoon stimuleert de verbranding in de cellen. 
• Als er teveel hormonen worden geproduceerd wordt iemand rusteloos en valt af.
• Als er te weinig wordt geproduceerd vindt er weinig verbanding in de cellen plaats. Je krijgt het dan koud en wordt snel moe.

De eilandjes van Langerhans

• De eilandjes van Langerhans zijn groepjes cellen die in de alvleesklier liggen. Deze produceren de hormonen insuline en glucagon.
• Deze hormonen houden het glucosegehalte van het bloed min of meer constant.
• Als het glucosegehalte in het bloed te hoog wordt, maken de eilandjes van Langerhans Insuline aan.
• hierdoor kan glucose opgenomen worden in de lever en cellen van spieren, hier wordt het glycogeen en opgeslagen als reservestof.
• Onder invloed van glucagon wordt opgeslagen glycogeen in de lever en spieren omgezet in glucose en kan dan verbrand worden.
• Insuline en glucagon hebben een tegengestelde werking.

Diabetes

• Bij mensen met diabetes produceren de eilandjes van Langershans te weining insuline en/of reageert het lichaam niet goed op insuline.
• Hierdoor kan er teveel glucose in het bloed komen, waardoor je klachten kunt krijgen van vermoeidheid tot in coma raken.
• Mensen met diabetes type 1 maken zelf geen insuline aan en moeten dit zelf toevoegen, ze moeten de glucosegehalte in het bloed goed in de gaten houden.
• Mensen met diabetes type 2 krijgen dit vaak door een ongezonde leefstijl.

De bijnieren

• De bijnieren liggen bovenop de nieren.
• Ze produceren het hormoon adrenaline.
• Wanneer je woedend, bang of ergens van schrikt, geven je bijnieren adrenaline af aan het bloed.
• Hierdoor kun je snel glycogeen omzetten in glucose, gaat je hart sneller en versnelt de ademhaling.
• Adrenaline is het enige hormoon met een snelle, kortdurende werking.
• Door  adrenaline kan het lichaam in spannende situaties snel handelen.

Aan het werk!

Maken opdrachten 10.6: 1, 2, 3, 5, 6 en 7

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken test jezelf 10.6

Veel goed? -> Maken 8+ online extra 

 

Leerdoelen herhalen

• Je kunt de bouw en functie van het hormoonstelsel beschrijven en je kunt in een afbeelding de belangrijkste hormoonklieren benoemen.
  
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de hypofyse en uit de schildklier.
  
• Je kunt de werking beschrijven van hormonen uit de eilandjes van Langerhans en uit de bijnieren.