2.3 Toenadering, hereniging en integratie

Vanaf de jaren 1960 verbeterden de relaties tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten: de detente.
(Let op: begrip staat niet in paragraaf 2.3!)
1 / 48
next
Slide 1: Slide
geschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

This lesson contains 48 slides, with text slides and 5 videos.

Items in this lesson

Vanaf de jaren 1960 verbeterden de relaties tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten: de detente.
(Let op: begrip staat niet in paragraaf 2.3!)

Slide 1 - Slide

Na afloop van de Cubacrisis (1962), brak een periode van ontspanning (detente) aan tussen de VS en de SU/USSR

Slide 2 - Slide

Tijdens deze detente probeerde Brandt met zijn Ostpolitik de relatie met de DDR en andere Oost-Europese landen te verbeteren. In 1972 erkenden de BRD en de DDR elkaar als gelijkwaardige staten in de internationale politiek. Toch hield de Bondsrepubliek vast aan het streven naar Duitse eenheid.  

Slide 3 - Slide

WILLY BRANDT

* Sociaaldemocraat (SPD)
* Begin jaren '60
  burgemeester van West-
  Berlijn
* Bondskanselier BRD
  (1969-1974)
* Gedeeltelijke breuk met
  politiek Adenauer

Slide 4 - Slide

OSTPOLITIK

NIEUW:
* Toenadering zoeken tot het Oosten (grenzen met
   Polen erkennen). 

OUD:
* Uiteindelijke doel was: hereniging van Duitsland

Slide 5 - Slide

De 'knieval van Warschau' in december 1970 was het symbolische begin van de Ostpolitik

Slide 6 - Slide

1972: BDR en DDR erkennen elkaar als soevereine staten (maar geven de hoop op hereniging niet op!).

Beide Duitslanden worden lid van de VN

Slide 7 - Slide

Om de goede verhouding met het Westen te waarborgen zette Brandt zich actief in voor Europese integratie

Slide 8 - Slide

VS waren bang dat Ostpolitik de eenheid van het Westblok zou bedreigen.

Om deze angst weg te nemen zette Brandt zich in voor verdere Europese integratie

Slide 9 - Slide

DDR-leider Honecker stond open voor de Ostpolitik maar zag de Duitse deling als definitief.

Slide 10 - Slide

Erich Honecker

* nieuwe leider in 1971
* wilde i.t.t. Ulbricht wel
   meewerken aan toenadering
  BRD (SU vond dit ook wenselijk)
* Anders dan Brandt streefde hij
  niet naar hereniging

Slide 11 - Slide

In de tweede helft van de jaren 1980 probeerde Gorbatsjov de Sovjet-Unie met zijn beleid van glasnost en perestrojka te hervormen

Slide 12 - Slide

GORBATSJOV

* leider SU vanaf 1985
* nieuwe koers
* populair in Westen
* impopulair in SU

Slide 13 - Slide

VS president Reagan en zijn Star Wars programma (SDI)
Te duur voor SU.
Daarom komt Gorbatsjov met: Perestrojka, Glasnost en nieuwe voorstellen om wapenwedloop te beperken

Slide 14 - Slide


* PERESTROJKA: economische term, poging om de
  slechte economie uit het slop te halen

* GLASNOST: sociaal politieke component, meer
  vrijheid en openheid zou de starheid moeten
  verdrijven 

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Omdat voor het slagen daarvan medewerking van het Westen nodig was liet hij de Brezjnevdoctrine los

Slide 17 - Slide

Pogingen van de satellietstaten om liberaler en  zelfstandiger te zijn, werden door de SU/de Warschaupactlanden met geweld neergeslagen. Vanaf 1968 werd dat de Brezjnevdoctrine genoemd

* 1953 opstand Berlijn
* 1956 Hongaarse opstand
* 1968 Praagse Lente

Slide 18 - Slide

Slide 19 - Video

De DDR-leiding keerde zich af van deze liberale koers van de Sovjet-Unie omdat zij de gevolgen van hervormingen vreesde. Veel inwoners van de DDR, die via de televisie het leven in West-Duitsland zagen, waren ontevreden

Slide 20 - Slide

Omgekeerde wereld:

SU wil hervormingen, maar leiders satellietstaten (zoals de DDR) willen dat niet.

Slide 21 - Slide

Filmpje over:
Gorbatsjov
Glasnost
Perestrojka

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Link

In 1989 ontstond een protestbeweging voor meer vrijheid en politieke hervormingen in de DDR. Via enkele Oost-Europese landen, die in 1989 hun grenzen hadden opengesteld, trokken veel DDR-burgers naar het Westen. Op 9 november 1989 viel de Berlijnse muur. 

Slide 24 - Slide

In oktober 1989 viert de DDR o.l.v. Honecker met veel bombarie het 40-jarig bestaan.
Korte tijd daarna moest Honecker aftreden

Slide 25 - Slide

GAT IN IJZEREN GORDIJN

* Hongarije opent grens met
  Oostenrijk
* Veel DDR-burgers vluchten zo
  naar het Westen ('stemmen
  met hun voeten')
* Honecker moet aftreden door
  toenemende protesten

Slide 26 - Slide

Persconferentie 9 november 1989.

Günter Schabowski:
“Das tritt nach meiner Kenntnis… ist das sofort, unverzüglich.” (Dat is… voor zover ik weet… is dat meteen, per direct.)

Slide 27 - Slide

Slide 28 - Video

Slide 29 - Slide

Het jaar erop, in 1990, werd Duitsland herenigd, met Berlijn als nieuwe hoofdstad.

Slide 30 - Slide

PROTESTEN IN DE DDR

* Wir sind das Volk (vooral
  in Leipzig)
* Gericht op veranderingen
  binnen de DDR

Slide 31 - Slide

* Die Wende (alle veranderingen
   in de DDR) leidde tot een
   nieuwe leus

* Wir sind ein Volk, er werd
   gestreefd naar hereniging van
   Duitsland (wat in 1987 nog
   onmogelijk had geleken).

Slide 32 - Slide

Met het uiteenvallen van de Sovjet-Unie kwam in 1991 de Koude Oorlog ten einde.

Slide 33 - Slide

Filmpje:
SchoolTV
Omwenteling in de SU

Slide 34 - Slide

Slide 35 - Video

EINDE SOVJETUNIE IN 1991

* mislukte coup van militairen
  betekende de opmaak naar
  het einde van de SU

* Volgens Poetin was dit de ‘grootste geopolitieke catastrofe van de twintigste eeuw’. 

Slide 36 - Slide

 In ruil voor Franse steun voor de hereniging en de uitbreiding van de Europese Unie met landen uit het voormalige Oostblok accepteerde Bondskanselier Kohl de invoering van de euro. 

Slide 37 - Slide

HERENIGING DUITSLAND (BRD EN DDR WILDEN GRAAG) MOEST GOEDGEKEURD WORDEN DOOR ANDERE LANDEN.

Met name door:
* De Sovjetunie
* Frankrijk

Slide 38 - Slide

GOEDKEURING SOVJETUNIE

In ruil voor miljardensteun ging Gorbatsjov akkoord met
* hereniging Duitsland
* lidmaatschap Duitsland NAVO

Slide 39 - Slide

Bondskanselier Kohl zou de harde Duitse mark hebben opgegeven voor de gemeenschappelijke euro.

Nu was er minder controle op begrotingsdiscipline en inflatiebeperking
Het zou een eis zijn van Frankrijk

Slide 40 - Slide

UITBREIDING EUROPESE SAMENWERKING MET LANDEN UIT HET VOORMALIGE OOSTBLOK

* Kohl was daar voorstander van.
* Wilde zich niet alleen inzetten voor eenheid
  Duitsland, maar ook
* voor meer eenheid in Europa: de EU, de gemeenschappelijke
   munt, verdieping en verbreding

Slide 41 - Slide

Op binnenlands gebied worstelde het nieuwe Duitsland met de integratie van de voormalige DDR. Naast de hereniging vormde ook immigratie een uitdaging voor de Duitse democratie. Het verenigde Duitsland integreerde snel in Europa, waarin het steeds meer een leidende rol op zich nam.

Slide 42 - Slide

PROBLEMEN VERDRINGEN BLIJDSCHAP

* Enorme economische
  achterstand voormalige DDR
* Discriminatie Ossies
* Werkeloosheid en achterstand

Slide 43 - Slide

Een citaat: 

In de oostelijke deelstaat Thüringen is de xenofobie sinds 2013 duidelijk toegenomen, blijkt uit de Thüringen Monitor die later deze week door de deelstaatregering wordt gepresenteerd. Bijna de helft van de inwoners was begin 2014 tegen moslims en ongeveer eenderde tegen buitenlanders in het algemeen

Slide 44 - Slide

Extra (opdracht 1 van 2.3)
Getto van Warschau

Slide 45 - Slide

Slide 46 - Video

Extra (opdracht 3 van 2.3)

Slide 47 - Slide

Slide 48 - Video