Objector

• Filmeducatie
• Middelbare school
• MBO
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 3-6
• Studiejaar 1-4

Instructions

Deze les duurt 2 uur en is geschikt voor leerjaar 3, 4, 5 en 6 van het voortgezet onderwijs, en mbo. Voorafgaand aan het kijken van de film kunnen de voorbereidende vragen behandeld worden (slide 3 t/m 8). Op slide 10 starten de verwerkingsvragen voor na de film.   

    

Objector

Molly Stuart, Israel, Palestina, 2019, 75 min.

Productie: El Dorado Films & Burried Seed Productions

• Thema’s: Palestijns-Israëlisch conflict, familie, mensenrechten, activisme
• Vakken en kerndoelen: Dit materiaal sluit aan bij de volgende vakken en kerndoelen voor het voortgezet onderwijs - Nederlands: 1, 4, 5, 6 - Mens en Maatschappij: 36, 37, 38, 43 - Kunst en Cultuur: 50, 52. Deze les doet bovendien aanspraak op de vijf kernvaardigheden uit de doorlopende leerlijn film: beleven, verwoorden, onderzoeken, reflecteren en creëren.

IDFA is altijd benieuwd naar de manier waarop ons lesmateriaal in de klas is behandeld. Heb je tips en/of aanvullingen voor ons of voor andere docenten? Laat het ons weten via [e-mail]. Bedankt!

Tip voor docenten: met een gratis Docschool Online lidmaatschap krijg je toegang tot meer dan honderd documentaires en bijbehorend lesmateriaal. Lees meer en meld je aan

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21 en inVision Ondertiteling BV. 

Molly Stuart, Israël, Palestina, 2019

Objector

Opdracht

Vraag

Kijken

Tekst

Als er een icoon in beeld staat kun je erop klikken. Er zijn vragen en (kijk)opdrachten.

Net als de meeste Israëlische jongeren moet Atalya het leger in. Ze heeft ernstige bezwaren tegen de rol van het leger in het Palestijns-Israëlische conflict en wil daar geen onderdeel van zijn. Tegelijkertijd is ze bang dat mensen haar als verrader zien als ze weigert. Uitgebreid bespreekt ze haar voornemen met haar familieleden, die er verschillend over denken.

Lees de synopsis

Bekijk het filmpje ('Hoe werd Israël een staat?') op de volgende slide

Waarom wilde het Joodse volk in het begin van de 20e eeuw graag een eigen staat?

Waarom werd Palestina de locatie voor de nieuwe staat?

Op welke manier heeft de holocaust tijdens de Tweede Wereldoorlog een rol gespeeld in het ontstaan van Israël?

De antwoorden op deze vragen zijn terug te vinden in het filmpje.

Omschrijf het in je eigen woorden, of zoek een definitie op internet.

Wat is een documentaire?

Is het filmpje dat je net hebt gekeken een documentaire? Licht je antwoord toe.

Documentaire is een filmgenre. Anders dan speelfilms laten documentaires personen en/of gebeurtenissen zien die buiten de film echt bestaan. 

Zoek op wat de woorden ‘objectief’ en ‘subjectief’ betekenen – noteer de definities.

Geef aan of je het eens bent met de volgende stelling: ‘documentaires moeten altijd een objectief beeld geven’. Licht je antwoord toe.

Documentaires tonen weliswaar echte mensen en echte gebeurtenissen, maar zijn door de maker bewust op een bepaalde manier vormgegeven of gestructureerd. Ook geven ze vaak inzicht in de persoonlijke belevingswereld van de maker of hoofdpersoon. Hierbij komen niet altijd andere betrokken partijen aan het woord. Waar ligt de balans tussen objectiviteit en subjectiviteit? Is een balans überhaupt noodzakelijk? Waar liggen de grenzen tussen van bijvoorbeeld fictie, documentaire en verslaggeving?

Bekijk nu de film

Klik hier en bekijk de film op idfa.nl

Wat vond je van de film? Leg uit in minimaal drie zinnen.

Welke scène of gebeurtenis is je bijgebleven? Waarom?

Welke thema’s komen voor jou naar voren in de film? Noem er drie.

Eigen antwoorden

Wat is jouw persoonlijke missie? Dit hoeft geen idealistische of maatschappelijke missie te zijn; het mag ook een persoonlijk doel zijn.

Noem twee factoren die je kunnen helpen bij het bereiken van je doel, en twee die juist een belemmering vormen.

Wat is Atalya's missie? Waarom is ze bereid om zoveel offers te brengen voor haar missie?

• Atalya heeft ernstige bezwaren tegen de rol van het leger in het Palestijns-Israëlische conflict en wil daar geen onderdeel van zijn. Een aantal factoren die mogelijk een rol spelen in de afweging om zoveel offers te brengen voor haar missie zijn de uitzichtloosheid van de situatie, de mate van buitensporig geweld, bepaalde karaktereigenschappen en familiegeschiedenis.

Vraag de leerlingen hun doelen uit te spreken. Is dit lastig? Waarom wel of niet?

Atalya gebruikt verschillende methoden om belemmeringen het hoofd te bieden, waaronder verzet tegen regels, persoonlijke gesprekken in haar privékring, en vereniging met gelijkgestemden.

Hoe kun jij jouw belemmeringen overbruggen?

Eigen antwoorden

Ook regisseur Molly Stuart heeft moeilijkheden moeten doorstaan om deze documentaire te kunnen maken. “Het bleek onmogelijk om de complete historische context aan de kijker over te brengen. Daarom koos ik voor een observerende aanpak, met een duidelijke focus op Atalya en haar familie.”

Hoe is de observerende aanpak van Molly terug te zien in de film? Noem een voorbeeld. Je mag overleggen met klasgenoten.

Tip

'Observeren' betekent waarnemen, (van een afstandje) bekijken.

• Molly reist mee met Atalya en haar broer en legt de omgeving en gebeurtenissen vast, zonder zich daarmee zelf te bemoeien.
• De gesprekken die plaatsvinden ontstaan op een natuurlijke manier; er zijn weinig conventionele interviews, maar Atalya en haar familieleden stellen elkaar hun eigen vragen. 
• 
  

Kon je het verhaal goed volgen, of vind je dat er meer achtergrondinformatie in de film verwerkt had moeten worden? Licht je antwoord toe.

Op welke manier had Molly de extra informatie over de situatie in Israël en Palestina het beste in de film kunnen verwerken, volgens jou?

Tip

Denk aan interviews met relevante personen of bijvoorbeeld archiefmateriaal.

Eigen antwoorden

Wat is voor jou de kracht of impact van verhalen met een focus op een hoofdpersoon?

Wat is voor jou de kracht of impact van historische verhalen zonder hoofdpersoon? Denk aan films over oorlogen of het klimaat.

• Bijvoorbeeld: je kunt meeleven met de hoofdpersoon, je krijgt meer inzicht in de verschillende manieren waarop een maatschappelijke situatie een individueel mensenleven kan beïnvloeden.
• Bijvoorbeeld: je krijgt inzicht in de manier waarop een fenomeen zich ontwikkelt, welke factoren die ontwikkelingen mogelijk hebben gemaakt, de schaal waarop de situatie de wereld beïnvloedt.

“Elke weergave van een conflict toont een bepaald standpunt, zelfs als wordt geprobeerd verschillende perspectieven te laten zien,” aldus Molly Stuart.

Probeer in je eigen woorden uit te leggen wat Molly hiermee bedoelt.

Is dit alleen van toepassing op documentaires, of werkt dit ook zo in bijvoorbeeld nieuwsverslaggeving? Licht je antwoord toe.

Bespreek met klasgenoten de volgende stelling: 'Een geschiedenisboek bevat alleen maar feiten, geen meningen.'

• Molly doelt op de onvermijdelijkheid subjectiviteit. Wanneer een verhaal verteld wordt, worden altijd keuzes gemaakt. Er wordt (bewust of onbewust) gekozen voor bepaalde woorden, bepaalde perspectieven, bepaalde beelden.
• Hiervan is ook sprake in nieuwsverslaggeving. Sterker nog, van nieuwsverslaggeving verwachten we over het algemeen meer objectiviteit dan van documentaires.

Vind jij dat de maker (van een documentaire of reportage) alle perspectieven moet tonen, of vind je dat de kijker zelf op zoek kan/moet gaan naar extra informatie? Bespreek met klasgenoten.

Bekijk het fragment op de volgende slide.

Wat is er anders aan deze scène dan aan de rest van de film?

Wat is volgens jou de reden dat deze scène op een andere manier is opgenomen?

• In de scène van het gesprek tussen Atalya en de Conscience Committee van de Israëlische Defense Force is sprake van reenactment. Dit betekent dat het gesprek niet live gefilmd is, maar naderhand is nagespeeld. 
• Molly had geen toegang tot de gevangenis; het was voor haar niet mogelijk om het 'echte' gesprek vast te leggen.

Er was sprake van reenactment. Dit betekent dat het gesprek niet live gefilmd is, maar naderhand is nagespeeld. In deze film wordt vermeld dat het gesprek is nagespeeld. Dat is niet het geval in alle films waarin deze techniek wordt ingezet.

Bespreek met klasgenoten de volgende stelling: ‘Het is misleidend om (na)gespeelde scenes in je documentaire op te nemen zonder dit te vermelden.’ Noteer twee voor- of tegenargumenten.

Keek je, omdat je wist dat het nagespeeld was, anders naar deze scène dan naar de rest van de film? Licht je antwoord toe.

Oom Edor:  “Er is sprake van een vicieuze geweldcyclus. Als de Palestijnen hun geweldloosheid aanhouden, zullen ze hiervoor vast en zeker beloond worden.”

Atalya:   “Waarom zouden wij er niet voor kiezen om geweld-loos te zijn? Ik kan niet voor hen beslissen, maar wel voor mezelf.”

Oom Edor:  “Geweldloosheid is het wapen van de zwakken, want de zwakken hebben geen macht; de Palestijnen hebben geen tanks. De machthebbers zullen nooit geweldloos zijn, want de machthebbers hebben macht – waarom zouden ze voor geweldloosheid kiezen? [...]."

Het kernwoord in dit gesprek is 'power'. Maar wordt dit gedefinieerd als macht, of als invloed?

Atalya en haar vader hebben verschillende ideeën over wat ‘power’ inhoudt. Probeer aan de hand van het gesprek uit te leggen op welke manier hun meningen verschillen. 

Het kernwoord in dit gesprek is 'power'. Maar wordt dit gedefinieerd als macht, of als invloed?

Hoe zou jij het woord ‘macht’ definiëren?

Hoe zou jij het woord ‘kracht’ definiëren?

Hoe zou jij het woord ‘invloed’ definiëren?

Heeft Atalya macht? Heeft ze kracht? Heeft ze invloed? En speelt de film daarin een rol, volgens jou? Licht je antwoord toe.

Een korte versie van de film is vertoond in Israël en Palestina.

Een Israëlische kijker reageerde dat ze het gevoel had gehad geen andere keus te hebben dan in dienst te treden. Had ze de film eerder gezien, dan had ze misschien wel actie ondernomen.

Een Palestijnse kijker reageerde hoopvol; hij wist niet dat er Israëliërs waren die de dienstplicht weigerden.

Op welke manier denk je dat een film als deze een bijdrage kan leveren aan de oplossing van maatschappelijke conflicten?

Bespreek de volgende stelling met klasgenoten: “Het is belangrijk dat politieke en sociale problemen ook buiten de politiek en nieuws-verslaggeving aangekaart worden.”

Noteer twee voor- of tegenargumenten.

Elke generatie heeft te maken met unieke actuele vraagstukken en kwesties. Noem een maatschappelijk onderwerp dat momenteel veelbesproken is. 

Vind jij dit een legitiem en urgent onderwerp? Voel jij je betrokken bij deze discussie? Licht je antwoord toe.

Bespreek je dit onderwerp met vrienden en/of familie? Zo ja, botsen jullie standpunten? Licht je antwoord toe.

Molly Stuart: “Ik zou graag zien dat het publiek van mijn film gaat nadenken over hoe ze hun families en vrienden kunnen inspireren om te handelen naar hun overtuigingen over de maatschappij, en elkaar daarin te ondersteunen.”

Kies een maatschappelijk thema dat jou aanspreekt en formuleer een persoonlijk standpunt. Bedenk een manier om jouw standpunt met mensen te delen en ze erover aan het denken te zetten.

Tip

Je kunt een foto of filmpje maken, een refrein voor een lied of rap, een korte speech, slogan, tweet of protestbord. 

Als je nu de vraag zou krijgen om jouw standpunt te delen via bijvoorbeeld Instagram, zou je dat dan doen? Waarom wel of niet? Overleg met klasgenoten.

IDFA's scholierenprogramma wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds 21 en inVision Ondertiteling.