AK 2.5

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

2.5 Globalisering economisch bekeken 

Wat gaan we doen? 

- Huiswerk check

- Startopdracht 

- Uitleg paragraaf 

- Kennisvragen 

- Examenvraag 

- Leerdoelen bespreken 

Huiswerk check

Heeft iedereen 2.5 verkorte leerroute gelezen, onderstreept en gemaakt? 

Leerdoelen 

Aan het einde van de les kan je: 

-  Uitleggen waarom de productie van veel producten op verschillende locaties plaatsvind;

- Verklaren waardoor er na 1970 een nieuwe internationale arbeidsverdeling tot stand gekomen is.

Startopdracht 

De motor achter economische globalisering zijn mno's (multinationale ondernemingen). Hierbij moet je denken aan bedrijven zoals; Sony, Heineken en Coca-Cola. Deze mno's zijn verspreidt over de hele aardbol. 

Welke 3 verbeteringen/aanpassingen helpen bij deze verspreiding? 

Antwoord startopdracht 

• Verbetering van transport- en communicatietechnologie 
  
• Overheden die importbelemmeringen afgeschaft hebben --> meer vrijhandel
• Overheden verminderen officiële regels die gaan over financiële markten. Dit zorgt ervoor dat banken en beurzen over de hele wereld zich kunnen vestigen.  

Economische globalisering 

- Vrije markteconomie 

- Instorten Sovjet Uni 

- Toetreden China WTO (Wereldhandelsorganisatie)

- Overheid laat meer over aan vrije markt

Welke vormen van handelsbelemmeringen ken je nog meer?

voorbeelden van goede antwoorden

 Import tarieven en accijnzen, beperkingen op bepaalde grondstoffen in producten, product specificaties (bijvoorbeeld formaat komkommers), beperkingen op bepaalde behandelingen (bijvoorbeeld Amerikaanse kip die met chloor behandeld is), veiligheidseisen.

Welk economisch systeem was er in Oost-Europa/Sovjet-Unie (en China) vóór 1991?

Centraal geleide plan economie. Hierbij zijn alle productiefactoren in handen van de staat en bepaalt de overheid dus wat er geproduceerd wordt. In een markteconomie bepalen vraag en aanbod dat (dus de consument en de producent).

(Centraal geleide economie is top-down, markteconomie bottom-up)

De productieketen 

- Productieafdeling losgekoppeld 

- Productieketen steeds meer opgedeeld 

- Gevolg: handel en vervoer sneller gegroeid dan productie 

- Mno's zelf ook internationaal 

- Vb. Coca-Cola.

85% van Coca-Cola die in Nederland word verkocht word geproduceerd in Dongen 

Waarom wordt het productieproces steeds verder opgedeeld?

Omdat bedrijven (MNO's) voor elke stap in het productieproces die locatie zoeken waar de meeste winst te behalen valt. Zelfs als je transportkosten en handelsbelemmeringen meeneemt in de berekening.

Meedoen of niet?

- Globalisering verbrokkelt 

- Nieuwe internationale

arbeidsverdeling 

- Rolverdeling verschuift 

- Azie 500-600 miljoen

mensen onderdeel 

internationaal-

productiesysteem 

- Kantoorbanen naar goedkopere

landen

- Verbrokkeling doordat grote delen van de wereld 'aan de kant staan'

Waarom staan regio's als Midden-Afrika en Centraal-Azië 'aan de kant'?

Weinig bevolking, lage opleiding, maar vooral weinig en slechte infrastructuur dus veel moeilijkheden en hoge kosten wat betreft het transport van en naar deze regio's. 

 Andere mogelijke redenen: politieke instabiliteit, (burger)oorlogen.

Examenvraag

Maak van opgave 2 opdracht 6, 7 en 8

vraag 6

Uit de beschrijving moet blijken dat

• (de voorloper van) het internet / Arpanet ontwikkeld is / alleen gebruikt

werd in een kerngebied / centrumland / de Verenigde Staten (bron 3) 1

• en dat het internetverkeer in eerste instantie vooral plaatsvond tussen

kerngebieden / centrumgebieden / tussen de Verenigde Staten en

Europa (bron 4) 1

• en dat pas daarna alle landen / ook de (semi-)perifere landen werden

aangesloten op het internet (bron 5) 

vraag 7

Juiste redenen zijn:

 Door het internet is kennis over andere landen toegenomen / worden

verschillen tussen landen zichtbaarder.

 Door het internet is informatie over (mogelijke) migratieroutes beter

ontsloten.

Door het internet is makkelijker contact te houden (met achterblijvers in

het vertrekland).

vraag 8

Uit het antwoord moet blijken dat

 overheden door het beperken van de

toegang tot sociale media proberen de vrijheid van meningsuiting te

beperken / censuur toe te passen / samenzweringen te voorkomen. 

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je: 

- Uitleggen waarom de productie van veel producten op verschillende locaties plaatsvind;

- Verklaren waardoor er na 1970 een nieuwe internationale arbeidsverdeling tot stand gekomen is.