STAGE Duurzaamheid in de voeding

• Gezondheidsopvoeding
• Secundair onderwijs

DUURZAAMHEID

Straks kunnen jullie een QR-code inscannen en jullie naam invullen.

Er zullen dia's aan bod komen met theorie, maar er zitten ook quizvragen bij. Enkel wanneer er een quizvraag verschijnt, zullen jullie iets op je scherm te zien krijgen.

Als medewerker in de horeca is het belangrijk dat je duurzaam bent in de keuken. --> Wat betekent duurzaamheid volgens jullie?

Waaraan denken jullie bij het woord 'duurzaamheid'?

De 3 P's

De 3 P's

Duurzaamheid houdt rekening met de 3 P’s. Welke drie Engelse woorden zijn dit? Probeer het te raden aan de hand van deze foto’s.

People, planet, profit

De 3 P's

De 3 P's

Duurzaamheid betekent dus dat we rekening moeten houden met de natuur, het welzijn van alle mensen en dat we economisch duurzaam denken.

Seizoensgebonden

Wanneer we in de keuken duurzaam willen zijn, moeten we ‘seizoensgebonden’ producten aankopen. Versleep de afbeeldingen naar het correcte seizoen.

Winter

Zomer

Niet-seizoensgebonden producten zullen ... zijn en een ... smaak hebben.

1. duurder slechtere
2. goedkoper slechtere
3. duurder betere
4. goedkoper betere

Wat kunnen we zeggen over de prijs en de smaak van bijvoorbeeld aardbeien die je koopt in de winter?

Correct. Aardbei wordt dus voornamelijk gekweekt in de zomer. Kan er ook aardbei in de winter gekweekt worden? Hoe?

Verwarmde serres in de winter

People

Planet

Profit

Planeet want energieverbruik zorgt voor uitstoot broeikasgassen

Profit want is duur

Lokaal

Goed zo. Nu gaan we over naar ‘lokale’ producten. Wat is een ander woord hiervoor? (STREEKPRODUCTEN)

Correct. Nu volgt een reeks afbeeldingen en jullie duiden aan of deze voedingsmiddelen lokaal of niet lokaal zijn.

1. Lokaal
2. Niet lokaal

China, Nieuw-Zeeland, Italie, Griekenland

1. Lokaal
2. Niet lokaal

Wortelen zijn een van de meest gekweekte groenten in België

1. Lokaal
2. Niet lokaal

1. Lokaal
2. Niet lokaal

Noord- en Zuid-Amerika

1. Lokaal
2. Niet lokaal

1. Lokaal
2. Niet lokaal

1. Lokaal
2. Niet lokaal

Vooral in Oost-Azie in India, Thailand, Indonesië maar ook in Mexico en Spanje

1. Lokaal
2. Niet lokaal

Costa rica, indonesie, filipijnen, brazilie, china, thailand

1. Lokaal
2. Niet lokaal

Wat was een voorbeeld van en niet-lokaal product? BANAAN

Via welke transportwijze komen de niet-lokale producten terecht in België? BOOT OF VLIEGTUIG

Wat stoten deze voertuigen uit? CO2

Goed zo. Transportmiddelen zorgen voor broeikasgasuitstoot. Voor welke P is dit het schadelijkste?

Transport van voedsel

1. People
2. Planet
3. Profit

Biologisch

Hoe bioproducten kweken?

ZONDER PESTICIDEN OF BESPROEIEN OF KUNSTMEST

Bestrijdingsmiddelen

People

Planet

Profit

Wisselbouw

Er wordt ook vaak aan wisselbouw gedaan. Wat betekent dit?

Op een stuk grond worden er iedere keer andere gewassen geteeld in plaats van constant hetzelfde gewas.

Wat wil men hierdoor voorkomen?

Bodemuitputting. 

Plantaardig

Geef voorbeelden van plantaardige producten

Het is aangeraden dat we meer plantaardige producten en minder dierlijke producten moeten eten.

Door welke plantaardige producten kan vlees vervangen worden?

Tofu gemaakt van sojamelk, 

tempé gemaakt van sojabonen,

seitan gemaakt van tarwemeel en water, quorn is opgebouwd uit proteïnen afkomstig van schimmels, 

linzen, (kikker)erwt

Hoeveel keer per week vegetarisch eten?

1 keer

minstens 1 keer

minstens 2 keer

minstens 3 keer

Minstens 1

Hoeveel keer per week eieren eten?

1 keer

2 keer

3 keer

4 keer

1

Hoeveel keer per week vis eten?

1 keer

2 keer

3 keer

4 keer

1

Hoeveel keer per week wit vlees eten?

1 keer

2 keer

3 keer

4 keer

2

Van welke dieren komt wit vlees?

Kip, kalkoen, gevogelte

Hoeveel keer per week rood vlees eten?

1 keer

2 keer

3 keer

4 keer

2

Van welke dieren komt rood vlees?

Koeien, varkens, schapen, geiten, paarden

Het volgende woord heeft een logo dat te vinden is op sommige voedingsmiddelen. 

Ik zal een tip geven. Het begint met de letter F.

Goed zo. Wat is dit in het Nederlands?

EERLIJKE HANDEL

En wat houdt dit in? Vul de zin aan.

De boeren krijgen een ... prijs voor hun producten en kunnen in ... omstandigheden werken.

Eerlijke, veilige

Welke winkels?

In welke winkels vind je fairtradeproducten?

Welke winkels?

Wat zijn de vier meest verkochte fairtrade producten?

Meer dan de helft van de verkochte fairtrade producten is koffie, daarna worden bananen, cacao en bloemen ook veel verkocht.

Voedselverspilling 

tegengaan

Als je duurzaam wilt zijn, moet je voedsel-verspilling tegengaan. Hoe kan je dat doen?

Hoe voedselverspilling tegengaan?

Voedselverspilling vermijden

• Koop enkel wat je nodig hebt 
• Let op de houdbaarheid van aankopen
• Bewaar aankopen op de juist manier
• Groenten reinigen tot kort bij de wortel
• Kook enkel wat je opeet
• Bewaar restjes
• Verwerk de restjes op een creatieve manier

Ik heb de belangrijkste tips op deze dia geschreven. Lees om de beurt een zin voor.

Restjes creatief verwerken

• Blad van bloemkool ?
• Groene gedeelte van prei ?
• Overrijpe banaan ?
• Overrijpe tomaat ?
• Restjes van verschillende groenten?

Hoe kunnen we de bladeren van bloemkool en het groene gedeelte van prei op een creatieve manier verwerken?

Hoe kunnen we overrijpe bananen verwerken?

Wat kunnen we maken met overrijpe tomaten?

En hoe kunnen we, buiten soep, verschillende soorten groenten nog verwerken?

Of met eieren erbij. Hoe noemt dit dan?

Of in de zomer als we sla, tomaat, paprika, wortel hebben. Wat kunnen we dan eten?

Restjes creatief verwerken

aan de hand van soep, wok, een omelet of een salade

Energieverspilling 

tegengaan

We moeten niet enkel voedsel-, maar ook energieverspilling tegengaan.

Ik zal enkele foto’s tonen en jullie moeten zeggen wat er beter kan om energieverspilling tegen te gaan.

een deksel op de kookpot zetten om water aan de kook te brengen

Moet dit bij groene snijbonen ook?

NEE

Waarom niet?

OM DE GROENE KLEUR TE BEHOUDEN

kraan dichtdoen als je geen water meer nodig hebt

na gebruik onmiddellijk koelkast dicht doen

Verpakkingen 

vermijden

Heel goed. Nu gaan we over naar het laatste onderwerp en dat is ‘verpakkingen vermijden’. Welke alternatieven bestaan er voor plastic wegwerpverpakkingen?

Herbruikbare zakjes van stof, vers voedsel kopen zonder verpakkingen in de verpakkingsvrije winkel, je eigen potjes meebrengen naar de winkel…

Mindmap

Om al deze leerstof eens te herhalen, vullen jullie zelfstandig of per twee deze mindmap aan. Als iets niet duidelijk is, steek je je vinger in de lucht.

Lees elk om de beurt een zin voor. We beginnen bij ‘seizoensgebonden’ en gaan zo met de klok mee.

Groente- en fruitseizoenskalender

Seizoenskalender

Waarom bestaan er seizoenskalenders?

Zodat mensen met seizoensgebonden producten kunnen koken.

Waarom is het belangrijk om met seizoensgebonden producten te koken?

De producten zijn goedkoper, de smaak is beter en het is milieuvriendelijker.

Waarom is het milieuvriendelijker?

Omdat er geen verwarmde serres voor nodig zijn.

Hoe zien we welke groenten of fruit het beste bij een bepaalde maand horen?

DONKERGROEN

Welke producten eten we het best deze maand?

Asperge, aubergine, knolselder, komkommer, sla, paksoi, peterselie, pompoen, rabarber, radijs

Welke producten eten we het best deze maand?

snijbonen, spinazie, tomaat, aardbei, appel

Wat valt jullie op aan de seizoenskalender?

WEINIG FRUITSOORTEN

Som eens enkele fruitsoorten op die niet op de seizoenskalender staan.

BANAAN, MANGO, ANANAS

Waarom zouden deze niet op de seizoenskalender staan?

NIET LOKAAL

Waarom is het belangrijk om lokale producten te kopen?

GEEN ONNODIG TRANSPORT ZOALS VLIEGTUIG EN BOOT DUS LAGERE BROEIKASGASUITSTOOT

Opdracht