4.1: Gedrag

Hoofdstuk 4
Gedrag

Klas 1
1 / 15
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1

This lesson contains 15 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 4
Gedrag

Klas 1

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen vandaag?
- waar gaat dit hoofdstuk over?
- afronding van dit hoofdstuk
- 'biologische momentje van de dag' 
- uitleg paragraaf

Groep A: zelfstandig maken online opdrachten paragraaf 4.1
Groep B: practicum kou en hitte + spiegel

Slide 2 - Slide

Het 'biologische momentje' van de dag... 
  • Nikolaas (Niko) Tinbergen (Den Haag, 15 april 1907 – Oxford, 21 december 1988) was een Nederlandse etholoog, die zich in zijn leven vooral gericht heeft op het gedrag van dieren (graafwespen). 

  • Dit was indertijd nog een heel nieuwe tak van de biologie, hij wordt dan ook wel als een van de grondleggers van de ethologie (gedragsleer) gezien. 

  • In 1973 ontving hij een Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde, gedeeld met Konrad Lorenz en Karl von Frisch.

Slide 3 - Slide

Gedrag in de klas:
Geef eens 2 voorbeelden van gedrag door leerlingen in de klas (in een les bijvoorbeeld).

Slide 4 - Open question

Hoe ontstaat gedrag? 
  1. Gedrag = alles wat een mens, dier of ander organisme doet. 
  2. Reageren op prikkels;
    - uitwendig (buiten het organisme)
    - inwendig (vanuit het lichaam)
  3. Drempelwaarde = grens tussen wel of niet reageren (optelsom van prikkels (bijv. wel of niet bijten van een hond)
  4. Motivatie = bereidheid om te reageren. Opgebouwd uit inwendige en uitwendige prikkels. 

Slide 5 - Slide

Je hebt bij de vorige vraag 2 gedragingen genoemd.
- Kies een van die twee gedragingen en noteer eentje.
- Vul in of dat gedrag kwam door een inwendige prikkel of uitwendige prikkel.

Slide 6 - Open question

Slide 7 - Video

Een sleutelprikkel:
A
Leidt altijd naar hetzelfde gedrag.
B
Leidt naar meerdere mogelijkheden qua gedrag.
C
Leidt naar aangeleerd gedrag.
D
Leidt naar aangeboren gedrag.

Slide 8 - Quiz

Sleutelprikkels:
Sleutelprikkels: leiden altijd tot hetzelfde gedrag.

Soms afhankelijk van leeftijd van het organisme. 

Slide 9 - Slide

Wat is de sleutelprikkel voor zilvermeeuwkuikens voor de bedelreactie:
A
de vorm van de kop van de ouder
B
de kleur van de snavel
C
de rode vlek op de snavel van het jong
D
de rode vlek op de snavel van de ouder

Slide 10 - Quiz

Ethologie: 
  1. Gedragsleer: diergedrag observeren.
  2. Gedrag opdelen in handelingen.
    Meestal in een bepaalde (vaste) volgorde. Bijv. soep eten;
    - lepel pakken, lepel in de soep doen, lepel in de mond doen, etc.

  3. Ethogram: lijst met beschrijvingen van handelingen
    handeling (element) - afkorting - omschrijving 
  4. Protocol: gedurende een tijd, handelingen bijhouden. 

Slide 11 - Slide

Ethogram: voorbeeld kat

Slide 12 - Slide

Slide 13 - Video

Welk dier zou jij graag willen observeren voor een onderzoekje?
(Voorkomend in Nederland, geen onzindieren, huisdier mag ook.)

Slide 14 - Open question

Klaar met de uitleg!
- Opdelen in de 2 groepen.

Groep A: zelfstandig maken online opdrachten paragraaf 4.1
Groep B: practicum kou en hitte + spiegel

Slide 15 - Slide