4.1: Gedrag

Hoofdstuk 4
Gedrag

Klas 1
1 / 16
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 1

This lesson contains 16 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Hoofdstuk 4
Gedrag

Klas 1

Slide 1 - Slide

Wat gaan we doen vandaag?
- Waar gaat dit hoofdstuk over?
- Afronding van dit hoofdstuk - dierenwerkstuk 
- 'Biologische momentje van de dag' 
- uitleg paragraaf 4.1

-Uitleg opdracht dierenwerkstuk
-Zelfstandig werken opdrachten 4.1 



Slide 2 - Slide

Waar gaat dit hoofdstuk over? 
- Waar gaat dit hoofdstuk over?

(Boek doornemen)

- Afronding van dit hoofdstuk - dierenwerkstuk 
(zie laatste dia)

Slide 3 - Slide

Het 'biologische momentje' van de dag... 
  • Nikolaas (Niko) Tinbergen (Den Haag, 15 april 1907 – Oxford, 21 december 1988) was een Nederlandse etholoog, die zich in zijn leven vooral gericht heeft op het gedrag van dieren (graafwespen). 

  • Dit was indertijd nog een heel nieuwe tak van de biologie, hij wordt dan ook wel als een van de grondleggers van de ethologie (gedragsleer) gezien. 

  • In 1973 ontving hij een Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde, gedeeld met Konrad Lorenz en Karl von Frisch.

Slide 4 - Slide

Gedrag in de klas:
Geef eens 2 voorbeelden van gedrag door leerlingen in de klas (in een les bijvoorbeeld).

Slide 5 - Open question

Hoe ontstaat gedrag? 
  • Gedrag = alles wat een mens, dier of ander organisme doet. 

  • Reageren op prikkels;
    - uitwendig (buiten het organisme)
    - inwendig (vanuit het lichaam)
    (soms reageren op beide tegelijk)

  • Drempelwaarde = grens tussen wel of niet reageren (optelsom van prikkels (bijv. wel of niet bijten van een hond).
  • Motivatie = bereidheid om te reageren. Opgebouwd uit inwendige en uitwendige prikkels. 

Slide 6 - Slide

Je hebt bij de vorige vraag 2 gedragingen genoemd.
- Kies een van die twee gedragingen en noteer eentje.
- Vul in of dat gedrag kwam door een inwendige prikkel of uitwendige prikkel.

Slide 7 - Open question

Slide 8 - Video

Een sleutelprikkel:
A
Leidt altijd naar hetzelfde gedrag.
B
Leidt naar meerdere mogelijkheden qua gedrag.
C
Leidt naar aangeleerd gedrag.
D
Leidt naar aangeboren gedrag.

Slide 9 - Quiz

Sleutelprikkels:
  • Sleutelprikkels: leiden altijd tot hetzelfde gedrag.
    (v.b. 'Sperren' bij vogels = open bekjes voor voedsel)

  • Soms afhankelijk van leeftijd van het organisme. 

Slide 10 - Slide

Wat is de sleutelprikkel voor zilvermeeuwkuikens voor de bedelreactie:
A
de vorm van de kop van de ouder
B
de kleur van de snavel
C
de rode vlek op de snavel van het jong
D
de rode vlek op de snavel van de ouder

Slide 11 - Quiz

Ethologie: 
  • Gedragsleer: diergedrag observeren.

  • Gedrag opdelen in handelingen.
    Meestal in een bepaalde (vaste) volgorde. Bijv. soep eten; - lepel pakken, lepel in de soep doen, lepel in de mond doen, etc.
  • Gedrag bestaat vaak uit een reeks handelingen.

  • Ethogram: lijst met beschrijvingen van handelingen:
     handeling (element) - afkorting - omschrijving 
  • Protocol: gedurende een tijd, handelingen bijhouden. 

Slide 12 - Slide

Ethogram: voorbeeld kat

Slide 13 - Slide

Slide 14 - Video

Welk dier zou jij graag willen observeren voor een onderzoekje?
(Voorkomend in Nederland, geen onzindieren, huisdier mag ook.)

Slide 15 - Open question

Klaar met de uitleg!
- Uitleg opdracht dierenwerkstuk


- Zelfstandig werken opdrachten 4.1 


Slide 16 - Slide