7.4 De vorming van het Nederlands landschap

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

deel 1

7.4 De vorming van het Nederlands landschap

1. Herhaling

2. Leervragen 7.4 (deel 1)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

herhaling vorige les

Erosie =

1. het neerleggen van grind, zand en klei
2. Afslijten door wind, water en ijs

Wat hoort hier bij?

1. Verwering
2. Erosie

Is op de afbeelding sprake van erosie of verwering?

1. Erosie
2. Verwering

erosie

verwering

Welke letter geeft de laagvlakte aan?

1. A
2. B
3. C

Leervragen

uitleggen wat stuwwallen zijn en hoe deze ontstaan

Aan het eind van de les kan je...

Uitleggen wat N.A.P. is en welk deel van Nederland onder de zeespiegel ligt.

Terugblik: Nederland is laagvlakte 

De ijstijd 

• 200.000 jaar geleden wordt het kouder
• Noord Europa is bedekt onder een laag ijs
• Ook de helft van Nederland

Na de ijstijd 

• het wordt warmer en het ijs smolt 
• Zwerfkeien uit Scandinavië blijven liggen
• Nederland kwam onder water te liggen

• Nederland ligt voor de helft onder water
• NAP = Normaal Amsterdams Peil
• Land hoger dan 1 m boven NAP noem je hoog-Nederland 

Nederland en NAP 

Hoe hoog staat jouw huis?

Ga naar de onderstaande site en voer je postcode in 

https://www.ahn.nl/hoe-hoog-woon-jij

Hoe hoog staat de school?

Afsluiting

Laagvlakte

Rivier stroomt hier snel 

Stenen botsen tegen elkaar en worden kleiner

Zand en klei zakken naar de bodem

Rivier stroomt hier langzaam

Wat zijn stuwwallen?

1. heuvels door landijs opgestuwd
2. landijstong
3. heuvels door water opgestuwd
4. kringen onder je ogen

Op welke foto zie je een stuwwal?

1. 
2. 
3. 

NAP staat voor:

1. Nieuw Amersfoorts Peil
2. Normaal Amsterdams Peil
3. Nieuw Amsterdams Peil
4. Nederlands Algemeen Peil

IJstong

Smeltwaterdal

Stuwwal

Hoog-Nederland

Laag-Nederland

15 meter boven de NAP

5 meter onder de NAP

STAP 1

STAP 2

KLAAR ?

Aan de slag

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 101-102-103
• KGT: bladzijde 112-113-114
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Extra oefenen!

BK: bladzijde 107

KGT: bladzijde 118-119

Hoe? 

• Alleen 
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

Laat het zien aan de docent.  

deel 2

7.4 De vorming van het Nederlands landschap

1. Herhaling

2. Leervragen 7.4 (deel 2)

3. Uitleg

4. Werktijd

5. Afsluiting

Planning

herhaling vorige les

Laagvlakte

Rivier stroomt hier snel 

Stenen botsen tegen elkaar en worden kleiner

Zand en klei zakken naar de bodem

Rivier stroomt hier langzaam

Wat zijn stuwwallen?

1. heuvels door landijs opgestuwd
2. landijstong
3. heuvels door water opgestuwd
4. kringen onder je ogen

Op welke foto zie je een stuwwal?

1. 
2. 
3. 

NAP staat voor:

1. Nieuw Amersfoorts Peil
2. Normaal Amsterdams Peil
3. Nieuw Amsterdams Peil
4. Nederlands Algemeen Peil

IJstong

Smeltwaterdal

Stuwwal

Hoog-Nederland

Laag-Nederland

15 meter boven de NAP

5 meter onder de NAP

Leervragen

Benoemen hoe duinen ontstaan.

Aan het eind van de les kan je...

Het verschil benoemen tussen terpen en dijken.

Uitleggen wat een polder is.

Duinen = 

Na elke overstroming blijft er klei achter waar zand op waait. Hier groeit gras op

Veen = 

Meren en plassen stapelen zich dode plantenresten

Terpen = 

woonheuvels om droog te blijven

Dijken = 

verhoging om droog te blijven 

Polder = 

Omdijkt gebied dat door mensen gemaakt is en water is weggevoerd

Afsluiting

Polder

Rivier

Kanaal

Veengrond

Stuwwal

Duin

Dijk

Door mensen gemaakt

Door de natuur gemaakt

Een polder

Een stukje van een dijk

Een terpdorp

1 Na de ijstijd veranderde het lage westen van Nederland in ___________________.

 

2 Doordat op hoopjes zand gras groeide, ontstonden ___________________ langs de kust.

3 Dode plantenresten op de bodem van plassen, vormden ___________________.

4 Om minder last van overstromingen te hebben, gingen mensen op ___________________ wonen.

5 Ook legden ze ___________________ aan die het water moesten tegenhouden.

 

Sleep de woorden naar de juiste plek

moerassen

duinen

veen

terpen

dijken

Duinen

Terp

Zwerfkeien

Stuwwallen

Juist

Onjuist

Rivierdijken zijn een voorbeeld van een natuurlandschap

Duinen zijn een voorbeeld van cultuurlandschap

Stuwwallen zijn een voorbeeld van een natuurlandschap

Een polder is een voorbeeld van een natuurlandschap

Terp

Dijk

Duin

Stuwwal

door mensen gemaakte verhoging als bescherming tegen het zeewater 

door wind opgewaaide zandheuvels

heuvels die door landijs zijn ontstaan

langgerekte verhoging om water van de zee of van een rivier tegen te

 houden

1

2

3

4

5

200 000 jaar geleden werd het kouder op aarde.

De grond voor het landijs werd opzij en omhoog geduwd.

Het werd warmer en het ijs smolt.

Heuvels en grote stenen bleven achter.

Landijs schoof vanuit Scandinavië naar het noorden van Nederland.

STAP 1

STAP 2

KLAAR ?

Aan de slag

Huiswerk! 

Maken:

• BK: bladzijde 104-105-106
• KGT: bladzijde 115-116-117
  

Hoe?

• Alleen
• Vraag? Steek je vinger op
  

Extra oefenen!

BK: bladzijde 110-111

KGT: bladzijde 122-123

Hoe? 

• Alleen 
• Vraag? Steek je vinger op
  

Goed zo! 

Laat het zien aan de docent.