Les 8 Corneafysiologie

• CL
• Beroepsopleiding

8. Corneafysiologie

• 8.1 Epitheeldefecten
• 8.2 Stromale aandoeningen
• 8.3 Endotheelafwijkingen
• 8.4 Het rode oog

8.1 Epitheeldefecten

•  microcysten
• vacuolen
• bullae 
• filamenten

Microcysten

• afsterven van epitheelcellen na lange hypoxie
• in diepere epitheliale lagen
  
•  met indirect of retro licht te zien
•  zien eruit als kleine holten, kuiltjes omdat het licht omkeert

Vacuolen

•  met gas of vloeistof gevulde holten in de cellen
•  zijn groter dan de microcysten en minder van belang
•  zien eruit als blaasjes, druppeltjes
• indirect of retrobelichting
  

cornea- Bullae

- door langdurig stress door hypoxie

- vaak pijn, doordat de zenuwuiteinde bloot komt te liggen
- zijn blaasjes, het epitheel komt als het ware los van het basaalmembraan

Filamenten

- zijn een afscheiding van de epitheliale cellen
- bij droge ogen
- waarneembaar als kommavormige mucusdruppels
- bij SLK altijd zichtbaar (superiore limbale keratitis

8.2 Stromale aandoeningen;

•  oedeem
• dellen 
• neovacularisatie 
• cornea-infiltraten

Stromaal oedeem

• de cornea helderheid neemt af en de dikte toe
•  de belangrijkste oorzaak is verminderde zuurstofaanvoer
• > 5% oedeem ontstaan striae -  lenzen verwijderen
• >10% oedeem vouwen in het membraan van descemet

Als er ergens cornea oedeem (stromaal) benoemd wordt= dan kun je (bijna) altijd striae zien

Stromale dellen

- zijn druppelvormige verdunningen meestal aan de rand van de limbus

- door slechte bevochtiging en verminderde knipperfrequentie

Neovascularisatie

1. Pannus; tussen epitheel en het membraan van Bowman

2. Stromale vascularisatie; in het middel van het stroma

3. Diepe stromale neovascularisatie; radiaire vaten afkomstig van de ciliaire arterien

Stromale neovascularisatie

- kleine scherp begrensde bloedvaatjes

Oorzaken neovascularisatie

- door temperatuurstijging van de cornea en daardoor meer behoefte aan zuurstof

- bij herstel “ghost vessels “

- bij lensdragers; slechte passing, lage Dk, allergieën 

Cornea infiltraten

- zijn afzettingen van ontstekingscellen, rode en witte bloedcellen, dode bacteriën, pus en etter tussen de cellen
- meestal aan de rand van de limbus
- kan een reactie zijn op exotoxinen van stafylokokken
- steriel infiltraat (foto) 

8.3 Endotheelafwijkingen

• bleps
• dauwvorming 
• polymegatisme

 Blebs

•  gezwollen endotheel cellen – met spiegelende belichting - ze zien eruit als gaten in het endotheel ( kunnen we wel zien met de SL)
•  bij lichte vormen (CL gerelateerd) zijn na 10 minuten weg
  

Epitheliale dauwvorming

• vaak inferieur waarneembaar
• bij intolerantie lenzen of bij ontstekingsreactie 

Endotheel afwijkingen 

Polymegatisme

•  verandering in grootte van de endotheelcellen 
• pleomorfisme=onderling van vorm veranderen
• door zuurstof tekort
•  op termijn endotheel cellen verdwijnen en ontstaat bulleuze keratopathie
•  vergroting 100X nodig

8.4 Het rode oog; jaarlijks 1,5 miljoen consulten

• conjunctivitis/keratitits; bacteriën, virussen, schimmels, allergieën, SLK
•  episcleritis
• iritis,iridocyclitis
• cornea ulcus
• tight lens syndrome
• Superior epithelial arcuate lesion (SEAL)
• Giganto papillaire conjunctivitis (GPC)
• Contact Lens acute red eye (CLARE)

8.4 Het rode oog

• jaarlijks 1,5 miljoen consulten
• differentiaal diagnose
• subjectieve bevindingen
• objectieve bevindeingen 

Conjuntivitis; bacteriële infectie

S: branderig gevoel, jeuk, ’s morgens oogleden vastgeplakt

O: Visus is normaal, conjunctivale roodheid, slijmerige afscheiding, wimpers vastgeplakt, cornea kan afwijkingen vertonen

P: doorsturen Ha (antibacterieel middel)

B:  Niet nodig is beter voor de weerstand, het lichaam produceert lysozym (bacteriedodend)- Hygiëne belangrijk, besmetting via handdoek mogelijk

Bacteriële conjunctivitis

Conjunctivitis; Virale infectie
   Vaak in een griepperiode (adenovirus)

S: Branderig, zandgevoel in de ogen, verkoudheid, jeuk, fotofobie, tranen 

O: Beide ogen diffuus rood, waterige afscheiding, cornea staining (soms),

follikels (kleine glazige bolletjes) 

P:

B:  Niet mogelijk

- Let op besmettingsgevaar voor jou en je klanten !!!!

Onderzoek

- 

Virale conjunctivitis

Herpes-simplex-virus

Wordt keratoconjunctivitis genoemd

S: Aanvankelijk pijn en conjunctivale roodheid
-     na drie dagen is de pijn volledig weg
-    Dan ciliaire roodheid en visus wordt minder
-    Het virus knaagt de zenuw doormidden, geen pijn prikkels meer
-    Verplaatsing naar de stroma en verlittekening (dendritische ulcus)
O:  Kleurt aan met fluo  
-    Als bij aanraken ( met wattenstaafje) cornea geen pijn dan herpes

P en Behandeling

-    Doorsturen
-    Eens herpes, altijd herpes
-    Contra-indicatie lenzen

Conjuntivitis; Schimmelinfectie  (chlamydia)

S: branderige ogen, slijmerige-draderige afscheiding, (blaasontsteking?)
O:Vaak jonge kinderen, bilateraal diffuse roodheid conjunctiva  mucopurulente afscheiding, keratitis, infiltraten rondom limbus vaak met neo

P: doorsturen

B: bij kinderen noodzakelijk

Schimmelinfectie (chlamydia)

LET op! 

lijkt op de virale conjuntivitis

 Conjunctivitis; Allergische reactie

S: jeuk beide ogen, vaker gehad, tranen
O: conjunctiva rood, oedeem oogleden, cobble stones (zeer grote GPC), waterige afscheiding

P: doorsturen voor  vaststellen type allergie

B: zie volgende dia

 Conjunctivitis; Allergische reactie

Behandeling

-    vaststellen waar het vandaan komt
-    antihistamine injecties
-    medicijnen en lensvloeistof – ook cornea aangedaan
-    contactlens – GPC , door eiwitten, materiaal lenzen of mechanische prikkel
-    direct bij inzetten reactie, later zakt af – vloeistof (conserveerstoffen)

GPC

Als een klant contactlensgerelateerde papillaire conjunctivitis heeft= dan heeft hij last van jeuk en slijmdraden.

Als je bij omklappen oogleden GPC ziet  dan kan je (eventueel) adviseren om daglenzen te gebruiken.

Allergieën

Als je over de hele cornea een micropunctata ziet= dan kan het een toxische reactie zijn op vloeistof ( niet direct door epitheliaal oedeem)

Als je follikels ziet dan kan de oorzaak een allergische reactie zijn.

Conjunctivitis; SLK

Superiore limbale keratoconjuntivitis

S: klachten met het dragen van contactlenzen, cornea uitdroging, vaak bij vouwen boven 50

O: onder het bovenooglid, hyperemie met kronkelvaten, staining, infiltraten, GPC

P: stoppen met lenzen

B: eventueel traansupliment

(Epi)scleritis

S: rood oog, oogbewegingen zijn pijnlijk

•  er op drukken doet pijn
•  geringe pijn episcleritis,
• meer pijn scleritis

 O:  de roodheid is plaatselijk

P: doorsturen, zeker bij scleritis

B:  auto-immunziekte

Iritis, iridocyclitis

S: pericorneale roodheid, aanvankelijk weinig klachten, later pijnklachten, visus verlies, fotofobie, accommodatiespasme
O: pericorneale roodheid, descemet stippen, VOK ontstekingscellen,      Synechia posterior

P: altijd doorsturen

B: Onstekingsremmers, is chronisch, artritis

Iritis, iridocyclitis

 Synechia posterior                                                      pericorneale roodheid,

Cornea –ulcus

S: Pericorneale roodheid, pijn, fotofobie, visusverlies

O: Visusverlies, pericorneale roodheid,

  Centraal kleurende cornea, soms hypopyon

P: doorverwijzen

B: micro-organisme kweekje nodig

Tight lens syndroom
   Lens te strak/vast, druk op de conjunctiva

Inspectie fornix belangrijk bij contactlenzen

Overgevoeligheid
-    Roodheid
-    Follikels
-    Papillen
-    Slijmerige afscheiding
-    Pijn, CA gevoel

Superior epithelial arcuate lesion (SEAL)

Door een te lossen lens, mechanische wrijving

S: klachten met lenzen dragen

O: arcuate staining superior

P: strakere lens, ander materiaal

Giganto papillaire conjunctivitis (GPC)

Proteïne conjunctivitis of cobble-stone-conjunctivitis

S: klachten met lenzen

O: GPC

Oorzaak meestaal eiwitafzetting of 

mechanische invloed

P: lensmateriaal, lens beter schoonmaken

Contact lens acute red eye (CLARE)

S: meestal unilateraal, hyperemie, plotseling, pijn, ongemak, waterige afscheiding, fotofobie

O: hyperemie 

P: oorzaak meestal te lang dragen van de lenzen

B: kortere draagtijden, materiaal, 

Kromming cornea

-    Verandering van 0,1 mm, meestal steiler
-    Bij zachte lenzen altijd door dikker worden van de cornea – door oedeem
-    Heraanpassing

Lensvervuiling

-    Zachte lenzen zijn gevoelig voor aanslag
-    In “vivo” onderzoeken  ?   Met SL is  niet alles te zien
-   In vitro (buiten het oog)  Met lensviewer of Peak loep