Woordsoorten tr 6; ZN, BVN, LW, WW

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Welkom

Woordsoorten

ZN, BVN, LW, WW

Nederlands

Lesprogramma

1. Uitleg woordsoorten
2. Oefening woordsoorten
3. Zelfstandig werken

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijk naamwoorden, lidwoorden en werkwoorden zijn.

• kun je de woordsoorten ZN, BN LW en WW herkennen en uitleggen wat de kenmerken zijn. 

• kun je de regels voor het schrijven van het (stoffelijk) BVN toepassen. 

• kun je zelfstandig de woordsoorten WW, ZN, BN en LW in een tekst benoemen.

Geef zoveel mogelijk voorbeelden
van zelfstandig naamwoorden.

Zelfstandig naamwoord

Een zelfstandig naamwoord geeft een ‘naam’ aan ‘zelfstandige’ dingen.

• Namen van mensen, dieren en dingen (eigennamen)
  Lady Gaga, Pluto, Samsung
• Woorden voor concrete zaken
  tafel, laptop, toets
• Woorden voor abstracte zaken
  twijfel, werk, grootte

Zelfstandig naamwoord

Zelfstandignaam woorden komen in verschillende vormen voor. Let op de volgende zaken om ze te herkennen:

• Je kan er een lidwoord voor zetten, ‘de’, ‘het’, ‘een’:
  de taart, het kopje, een stekker
  
• Enkelvoud of meervoud
  taart – taarten, kopje – kopjes
  
• Verkleinwoord
  taart – taartje, kop - kopje
  

Lidwoorden

Een lidwoord hoort altijd bij een zelfstandig naamwoord (lid)

de, het, een

• Er zijn twee bepaalde lidwoorden (de, het) en er is een onbepaald lidwoord (een).
• Bij een bepaald lidwoord weet je precies waarom het gaat, bij een onbepaald lidwoord kan het om van alles gaan.

bepaald lidwoord: ‘de’ en ‘het’

• mannelijk               de leraar
• vrouwelijk               de actrice
• onzijdig                   het station 
• verkleinwoord       het autootje

onbepaald lidwoord: ‘een’

• mannelijk              een leraar
• vrouwelijk              een beroemde actrice
• onzijdig                  een koud, leeg station

Bijvoeglijk naamwoord

• Zegt iets over het zelfstandige naamwoord.
  Kleur, materiaal, eigenschap, enzovoort.

• Staat er direct voor en soms achter een zelfstandig naamwoord;
  Een paarse krokodil – De krokodil is paars.
  

• Heeft soms een verbogen vorm;
  Het ticket is goedkoop – het goedkope ticket
  
  
  
• Krijgt meestal bij stoffen en materialen'-en' erachter; het stalen kettingslot – de katoenen sok

Bijvoeglijk naamwoord

• Het kan zelfstandig gebruikt worden als er voldoende context is;
• Ik wil een blauwe, geen groene.

• Heeft vaak trappen van vergelijking;
  Deze is laag, die is lager en die het laagst.
  

• Zijn soms afgeleid van een werkwoord.
  Blaffende honden bijten niet.

Stoffelijk bijvoeglijk naamwoord

Een bijzondere vorm van het bijvoeglijk naamwoord is het stoffelijk bijvoeglijk naamwoord. Dit geeft aan van welk materiaal een voorwerp is gemaakt. Meestal eindigen stoffelijke bijvoeglijk naamwoorden op -en. 

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden NIET op -en:

Stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden WEL op -en:

Uitzonderingen

Werkwoorden

• Geven aan welke handeling, toestand, proces er in de zin centraal staat (doe-woord).
  
  
• Geven aan in welke tijd een zin staan (vt - tt).
  
  
• Passen zich altijd aan het onderwerp aan (ow ev dan ww in ev / ow mv dan ww in mv).

Soorten werkwoorden

1. Persoonsvorm
   Wij lopen altijd naar school.
   
   
2. Voltooid deelwoord
   Wij hebben gisteren 10 kilometer gelopen.
   
   
3. Onvoltooid deelwoord
   Lopend ging hij naar zijn werk.
   
   
4. Hele werkwoord/infinitief
   Wij willen daar graag lopen.

Noteer alle zelfstandig naamwoorden (ZN), alle bijvoeglijk naamwoorden (BVN), alle lidwoorden (LW) en alle werkwoorden (WW).

De nieuwe brugklasleerlingen zijn vorige week voor de introductie op school geweest. Het warme weer zorgde ervoor dat de klassen veel naar buiten gingen. Deze week zijn de lessen begonnen en moeten de leerlingen bij Nederlands direct een lange, saaie tekst ontleden.

Wat zijn zelfstandig naamwoorden?

1. de, het, een
2. rood, groen, geel
3. fiets, koe, paard

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. Jan
2. in
3. de
4. mooie

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

Wat zijn de bijvoeglijke naamwoorden?

1. zonnige
2. dag
3. zonnige , leren
4. leren

5. Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. De lelijke kast
2. De metalen kast
3. De grijze kast
4. De oude kast

Welk bijvoeglijk naamwoord is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

1. rode
2. zachte
3. gouden
4. mooie

Karin heeft een rode roos aan haar vriend gegeven.
Wat is het zelfstandig naamwoord?

1. Karin
2. rode
3. Karin, roos
4. heeft

Wie heeft je bijzondere tekening gezien?
is een:

Bijzondere     

1. zelfstandig naamwoord
2. bijvoeglijk naamwoord
3. werkwoord
4. werkwoord

Leerdoelen

Aan het eind van deze les...

• weet je wat zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijk naamwoorden, lidwoorden en werkwoorden zijn.

• kun je deze woordsoorten herkennen en uitleggen wat de kenmerken zijn. 

• kun je de regels voor het schrijven van het (stoffelijk) BVN toepassen. 

• kun je zelfstandig de woordsoorten WW, ZN, BN en LW in een tekst benoemen.

Schrijf op wat je deze les hebt geleerd

Schrijf op wat je het moeilijkste vond van deze les.

Na deze uitleg, 

wil ik...

de uitleg nog 1 keer horen/bekijken

meer voorbeelden krijgen

mijn huiswerk maken

de leerstof thuis nog even bekijken

overgaan naar nieuwe leerstof

nog meer te weten komen over de leerstof

niet meer te weten komen over de leerstof

Vlog trede 6

• Maak een VLOG van minimaal 5 en maximaal 10 minuten over het boek dat jij hebt gelezen.

Wat komt er in je vlog?

- Titel van het boek;

- Schrijver;

- Illustrator;

- Uitgever;

- Vertel waarom je voor dit boek hebt gekozen;

- Geef een samenvatting van het boek;

- Lees een stukje voor;

Inleveren: week 8

Mail je vlog naar de docent, of
maak een afspraak in de afsluitweek.

Aan de slag!

• Trede 6
  
  
• Volgende week vrijdag
  moet de trede ingeleverd zijn.