H7 §1a De overheid

• Economie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Ik zit klaar voor de les:

• Mijn spullen liggen op tafel (boek, pen, papier, laptop).
  
• Mijn telefoon zit in de telefoontas
• Mijn oortjes zitten in mijn tas.
  
• Mijn jas hangt aan de kapstok.
  
• Ik heb geen pet of capuchon op.
  
• Ik heb geen eten of drinken meer bij mij.
  

Rekenvraag:
Burger Boris verkoopt verschillende burgers. Afgelopen week verkocht hij 650 burgers. 46% waren hamburgers. Hoeveel zijn dat er?

H7 §1a Wat is de overheid

Deze les:

• Instructie
• Oefen in LessonUp
• Opdrachten maken in je boek
• Evalueren hoe de les ging

Lesdoel:

Ik weet:

• welke overheden er zijn
• hoe beïnvloed de overheid ons gedrag

De overheid

De overheid bestaat uit:

1. de centrale overheid (het rijk)
2. de lagere overheden

Het rijk (centrale overheid)

centrale overheid (= het rijk of rijksoverheid):

• maatregelen voor het hele land
• toezien op naleving wetten
• ministers vormen bestuur

Lagere overheden

1 provincie

• bedrijventerreinen en recreatiegebieden aanwijzen
• aanleg infrastructuur

2 gemeente

• jeugd- en ouderenzorg
• afgifte paspoort en rijbewijs

3 waterschap

• maatregelen tegen overstromingen
• zuivering afvalwater

De overheid wil ons gedrag beïnvloeden. 

Dat doen ze zo:

Met maatregelen kan de overheid de Nederlandse economie versterken.

Gedrag stimuleren door:

• subsidie geven, bijvoorbeeld voor
• innovatie (= nieuw product / nieuwe productiemethode)

Gedrag afremmen door:

• accijns heffen (alcohol, tabak, brandstof)
• milieuheffing laten betalen
• energiebelasting heffen

Een ander woord voor de centrale overheid is:

1. De eerste kamer
2. De tweede kamer
3. Het rijk

Vul in:
Als burger heb je ........ invloed op de plannen van de minister

1. wel
2. geen

Vul in:
........ bedenken maatregelen om ons land goed te besturen

1. De tweede kamer
2. De ministers

Vul in:
De provincie beslist over de infrastructuur. De infrastructuur gaat over.......

1. een goede communicatie
2. goed vervoer
3. een goede communicatie en goed vervoer

Wie zorgt ervoor?

Bepalen waar een natuurgebied komt

1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeente

Wie zorgt ervoor?

Groenvoorzieningen in een woonwijk onderhouden

1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeente

Wie zorgt ervoor?

5000 agenten extra aannemen

1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeente

Wie zorgt ervoor?

paspoorten uitgeven

1. Rijk
2. Provincie
3. Gemeente

Pak je boek

samen opdracht 5

(191)

Maak opdracht 

2 t/m 4

(190-191)

Wat was het lesdoel?

1. Welke 3 overheidslagen zijn er?
2. Wat valt er onder de lagere overheid?
3. Hoe stimuleert de overheid ons gedrag?
4. Hoe remt de overheid ons gedrag af?

Antwoorden

1. Centrale overheid, lagere overheid 
2. de provincie, de gemeente en de waterschappen
3. door subsidies te geven op dingen die goed zijn voor ons land
4. accijns heffen op producten die slecht zijn, milieuheffingen en energiebelastingen

Huiswerk:

Maak opdracht: 

4, 6 en 8

(190-191)

Terugblik:

De vorige les hebben we het gehad over productiecapaciteit en arbeidsproductiviteit

Welk gevolg hebben mechanisatie en automatisering voor de werkgelegenheid?

Als gevolg van mechanisatie en automatisering...

1. ..komt er meer werk voor ongeschoolde werknemers.
2. ..komt er meer werk voor deskundig personeel dat machines en computers kan bedienen.
3. ..produceren bedrijven minder en hebben daarom minder personeel nodig.

Bekijk deze afbeelding:

Geef een voorbeeld van schade door laag overvliegende vliegtuigen:

De bewoners mogen op kosten van de gemeente hun huizen isoleren.

Zijn dit bedrijfskosten of maatschappelijke kosten?

1. bedrijfskosten
2. maatschappelijke kosten

Huiswerk nakijken

Zijn er nog vragen over het huiswerk?

45, 48 en 51 (174-175)

Kijk je huiswerk nu na!

De provincie

Nederland is verdeeld in provincies. Bijvoorbeeld: wij wonen in de provincie Noord-Holland. 

De provincie is verantwoordelijk voor de indeling van het grondgebied van de provincie. 

Ook bepaalt de provincie een deel van de infrastructuur, vooral de wegen die dorpen en steden binnen de regio met elkaar verbinden.

De gemeente

De gemeente regelt alles in je woonplaats. Ze is onder meer verantwoordelijk voor veel zaken waar je als inwoner direct mee te maken krijgt, zoals:

• de jeugdzorg 
• de uitgifte van een paspoort.

De burgemeester en de wethouders (B&W) besturen de gemeente. 

moet hun plannen goedkeuren en controleren of ze goed uitgevoerd worden. 

De gemeenteraad wordt democratisch gekozen door de bevolking.