Herhaling tentamen 2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhaling tentamen 2

Kernbegrippen

• Actoren, waarden, belangen

• Institutie: geheel van regels die gedrag van mensen reguleren
• Instelling: organisaties met een maatschappelijke functie

Inspraak

Daadkracht

Machtsdilemma

Kiesrecht

Parlementaire democratie

Hoe noemen we het proces waarbij steeds meer mensen macht krijgen?

1848

1917

1919

1972

Het censuskiesrecht wordt ingevoerd

De leeftijd om te mogen stemmen wordt verlaagd naar 18 jaar

Vrouwen mogen vanaf nu ook stemmen

Alle mannen vanaf 25 jaar krijgen stemrecht

Actoren met macht

Wie zijn er verantwoordelijk voor het beleid van de regering?

1. de koning
2. de ministers
3. het volk
4. de Eerste Kamer

Orde

Orde

Mensenrechtendilemma

Vrijheid

Democratische rechtsstaat

Het op schrift stellen van het recht

Politieke partijen en de rechtsstaat

Politieke partijen maken verschillende keuzes:

• Privacy (L) of Veiligheid (R)?
• Voorbeeld: Wiv (sleepwet)
• Preventie (L) of Repressie (R)?
• Voorbeeld: gevangenisstraffen

Toekomst van de rechtsstaat

• Burgerparticipatie: de burgers helpen mee om opsporing te doen. 

• Voorbeelden: Buurtpreventie, AMBER-alert

Autonomie

Supranationalisme

Soevereiniteitsdilemma

Samenwerking

Europese Unie

Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (EGKS)

• Na WOII: gedeelde verantwoordelijkheid mijnen en staalindustrie --> oorlog voorkomen
• Frankrijk, Duitsland, Italië, België, Nederland en Luxemburg
• Hoge Autoriteit: 9 mensen uit EGKS landen die belangrijke beslissingen nemen over kolen- en staalproductie

Deze landen gaven dus een deel van hun soevereiniteit op

Welke instelling bestaat niet?

1. Europees Parlement
2. Europese Commissie
3. Raad van de Europese Unie
4. Commissie van de Europese Unie
5. Europese Raad

Het Europees Parlement wordt elke 5 jaar gekozen door Europese burgers

WAAR: ga staan

NIET WAAR: ga zitten

Het Europees Parlement is het dagelijks bestuur van Europa

WAAR: ga staan

NIET WAAR: ga zitten

De Europese Raad mag wetsvoorstellen goed- of afkeuren

WAAR: ga staan

NIET WAAR: ga zitten

De Raad van de Europese Unie bestaat uit de regeringsleiders van de 5 grootste lidstaten

WAAR: ga staan

NIET WAAR: ga zitten

krachtenveld.tools.prodemos.nl

8.5 Toekomst Europese samenwerking

5 scenario's van Juncker

1: op dezelfde voet verder gaan (er verandert vrijwel niets)

2: de interne markt en niets meer (alleen samenwerking op gebied van handel)

3: wie meer wil, doet meer (optioneel meer samenwerking, zoals de euro)

4: minder en efficiënter (meer daadkracht, minder inspraak)

5: veel meer samen doen (minder autonomie, meer macht Europa)