Beroepsethiek les 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Ethiek in de zorg

Doelen van de les

1. Je weet wat beroepsethiek is

2. Je kan benoemen wanneer er sprake is van een ethisch dilemma

3. Ervaringen delen m.b.t. ethiek/ethische dilemma's

4. Stappenplan verhelderen

Inhoud les

• Beroepsethiek, wat is het?
• Kapstok voor beroepsethiek in de zorg
• Eigen ervaringen
• Stappenplan

Wat is beroepsethiek?

Steeds meer beroepsgroepen ontwikkelen een eigen beroepsethiek. Zij beseffen hoe belangrijk het is om na te denken over de vraag hoe zij hun beroepsmatig handelen het best gestalte kunnen geven, zodanig dat het alle betrokkenen goed doet. Dat stelt hun in staat van fouten te leren, aan te blijven sluiten op de behoeften en een passend antwoord te geven op de vraag wat in veranderende omstandigheden goed is om te doen.

(Beroeps)ethiek

Ethiek - stelt de vraag:
Hoe doe ik het goede in deze situatie?


Beroepsethiek - stelt de vraag
Hoe doe ik het goede in deze beroepssituatie?

Hoe noem je een situatie waar meerdere waarden tegelijkertijd in het spel zijn die tegengestelde acties voorschrijven

1. Beroepswaarden
2. Beroepsethiek
3. Ethisch dilemma
4. Normen

Beroepsethiek en ethische dilemma's

• Beroepsethiek bestaat uit de normen en waarden die     leidend zijn in het dagelijks handelen van een zorgverlener.   Beroepsethiek kan door de tijd heen veranderen.
• Een ethisch dilemma is een situatie waarin meerdere waarden tegelijkertijd in het spel zijn die tegengestelde acties voorschrijven.
  

Normen en waarden in de zorg

De beroepsethiek, ofwel de waarden en normen die leidend zijn in het dagelijks handelen, is voor zorgverleners vastgelegd in de Nationale Beroepscode van Verpleegkundigen en Verzorgenden.

(App) 

www.venvn.nl

       Opdracht Beroepscode (1)

1. Door wie is de beroepscode opgesteld? 

2. Waarom hebben deze mensen de code opgesteld? 

3. Welke functie heeft de beroepscode voor je werk als verpleegkunde? 

4. Wat heeft de beroepscode te maken met ethiek? 

5. Zijn de verschillende artikelen uit de code waarden of normen? Verklaar je antwoord. 

        Casussen beroepscode (2)

Lees onderstaande casussen 

(ze zijn ook terug te vinden bij bestanden van Ethiek). 

Zoek bij de casussen artikel die erbij hoort. Er kunnen er meerdere van toepassing zijn.

Casus 1

1. Op de afdeling ligt een man van wie bekend is dat hij geweld heeft gebruikt tegen z’n huisgenoten. Je wilt hem wel wassen, maar hij moet niet een gesprek met jou willen over persoonlijke zaken.

Casus 2

2. In de verstandelijk gehandicaptenzorg ontstaat er heel voorzichtig een persoonlijk contact tussen een zorgvrager en een verpleegkundige. De laatste verklaart dat ze ‘een klik’ hebben.

Casus 3

3. Mevrouw de Jong heeft om euthanasie gevraagd, en de arts heeft daarin toegestemd. De datum is gepland: overmorgen gaat het gebeuren. Jij hebt het er erg moeilijk mee. Je vindt euthanasie niet een goede keuze. Tegelijk weet je niet wat je met de situatie aan moet.  

Casus 4

4. De arts geeft jou de opdracht om een patiënt insuline te geven, volgens jou een veel te hoge dosis. Jij zegt dat tegen de arts. Hij zegt dat je het toch maar moet doen. Jij weet zo goed als zeker dat dit de patiënt eerder schade toe zal brengen, dan dat het goed zal doen.  

Casus 5

5. Je hebt het vermoeden dat je zorgvrager, meneer de Kort, door z’n mantel-zorger, de buurman, bestolen wordt. Je hebt het idee dat zijn bankrekening leeg wordt gehaald.  

Waar hangen wij onze
beroepsethiek aan op?

Welke waarden geeft de beroepscode aan als belangrijk voor de beroepsuitoefening
van de beroepsgroep?

1. Integriteit, rechtvaardigheid en betrokkenheid
2. Betrokkenheid, respect en niet schaden
3. Rechtvaardigheid en niet schaden
4. A, B en C

Morele basisprincipes in de zorg

1. Respect voor autonomie: de wens van de patiënt zo veel mogelijk respecteren.
   
2. Niet schaden: mensen geen schade toebrengen.
   
3. Weldoen: zo veel mogelijk het welzijn van mensen bevorderen, inclusief hun leven beschermen.
   
4. Rechtvaardigheid: de ene persoon niet anders (minder of beter) behandelen dan de andere persoon met dezelfde behoefte.

Wat betekent autonomie?

1. Je maakt je eigen keuzes
2. Je beslist voor een ander persoon
3. De arts beslist wat er gebeurd
4. Vrijheid van meningsuiting

https://ethics.org.au/big-thinkers-thomas-beauchamp-james-childress/

Leg uit wat autonomie is. 10 min. 

Ethisch dilemma

Botsing tussen verschillende morele waarden

Breng een ethisch dilemma di eje op je stage mee hebt gemaakt in?

Stappenplan doornemen

Stap 1: het formuleren van het ethische dilemma en een vraag

Stap 2: het benoemen van de waarden en normen

Stap 3: het vinden van alternatieve mogelijkheden

Stap 4: het maken van een afweging en keuze

 

Volgende keer

Dooploop bij je ingebrachte casus (ethisch dilemma) 

het stappenplan en 

beschrijf hoe je tot een "juiste" afweging bent gekomen

Wat heb je deze les geleerd: