3A 3.5 Het immuunsysteem les 1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Startopdracht

De hoeveelheid bloed die iemand in zijn lichaam heeft, is afhankelijk van zijn gewicht. Het lichaam van een volwassen man bestaat voor ongeveer 7% uit bloed.

Hoeveel liter water zit er ongeveer in het bloed van een man met een gewicht van 80 kg?

Schrijf de berekening op. 

Welkom

1. Loop rustig het lokaal binnen en praat zachtjes
2. Ga zitten op je stoel
3. Oortjes doe je uit
4. Je jas doe je uit
5. Pak je boek, schrift + pen
6. Maak zelfstandig en in stilte startopdracht. 

Startopdracht

De hoeveelheid bloed die iemand in zijn lichaam heeft, is afhankelijk van zijn gewicht. Het lichaam van een volwassen man bestaat voor ongeveer 7% uit bloed.

Hoeveel liter water zit er ongeveer in het bloed van een man met een gewicht van 80 kg?

Antwoord

Bloed bestaat voor 55% uit bloedplasma. Bloedplasma bestaat voor 91% uit water.

80 × 0,07 = 5,6 liter bloed in zijn lichaam

0,55 × 0,91 × 5,6 = 2,8 liter water zit er in het bloed van deze man

De bloedsomloop

3.1 Bloed
3.2 De bloedsomloop
3.3 Het hart
3.4 Uitscheiding
3.5 Het immuunsysteem les 1
3.6 Gezond leven

3.7 Weefselvloeistof en lymfe

3.8 Bloedgroepen

Leerdoelen 3.5

• Je kunt beschrijven hoe antistoffen bescherming bieden tegen infecties.
• Je kunt beschrijven op welke manier immuniteit kan ontstaan.
• Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij een allergie.

Lichaamsvreemde stoffen

• Stoffen die niet in het lichaam thuishoren. Voorbeeld?
• Lichaam heeft barrières om ziekteverwekkers (bacteriën en virussen) buiten het lichaam te houden
• 1. Huid
• 2. Slijmvliezen (neus en keel, met trilhaartjes)
• 3. Maagzuur

Infectie

• Toch besmet? --> infectie
• De ziekteverwekker is dan ons lichaam binnengedrongen.
• Afweersysteem / immuunsysteem wordt actief
• Witte bloedcellen moeten de

     ziekteverwekkers opsporen 

     en dood maken (afbeelding)

Antigenen

• Ziekteverwekker --> meestal een virus of een bacterie
• Virussen zijn geen levende wezens. Ze bestaan uit DNA met een schil van eiwit.
  
• Afweersysteem/ immuunsysteem herkent ziekteverwekkers aan de antigenen op de buitenkant van de cel.
• Lichaamsvreemde antigenen activeren ons afweersysteem --> witte bloedcellen worden actief

Antigenen zijn voor elk type bacterie of virus anders.

Hoe herkent je lichaam ziekteverwekkers?

Alle cellen hebben eiwitten op het celmembraan = antigenen

Je lichaam herkent welke antigenen van jou zijn (lichaamseigen) en welke antigenen dus niet (lichaamsvreemd). 

Je kunt uitleggen hoe je lichaam de ziekteverwekkers kan herkennen.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers? 

Twee soorten witte bloedcellen:

Type 1 neemt bacteriën op en verteert ze (ook wel vreetcellen genoemd)

Type 2 - maakt antistoffen die aan de antigenen van de ziekteverwekker blijven plakken zodat hij onschadelijk wordt.

Je kunt uitleggen welke 2 typen witte bloedcellen er zijn en op welke manier zij ziekteverwekkers bestrijden.

Hoe bestrijden witte bloedcellen ziekteverwekkers? 

1. Er komen ziekteverwekkers in je lichaam.
   
2. De witte bloedcel maakt een antistof (blauw) die precies past bij de antigenen (rood) van de ziekteverwekker.
   
3. Deze witte bloedcellen gaan zich snel delen zodat ze samen heel veel antistoffen maken.
   
4. De antistof koppelt aan de antigenen van de ziekteverwekker en schakelt hem uit.
   
5. het andere type witte bloedcel eet de uitgeschakelde ziekteverwekker op.
   

Opdracht: Maak een stripverhaal

Opdracht

Werk in tweetallen

Kies een ziekteverwekker uit (bacterie / virus) die echt een ziekte veroorzaakt

Tekening 1: Laat zien hoe deze je lichaam binnendringt

Tekening 2: Leg uit hoe je er ziek van wordt (bijv. gifstoffen of cellen kapot maken)

Tekening 3: Leg uit wat de ziekteverschijnselen/symptomen zijn bij deze ziekte

Tekening 4: Laat zien hoe je lichaam reageert → witte bloedcellen met antistoffen

Tekening 5: Laat zien hoe je lichaam reageert → witte bloedcellen die de ziekteverwekker opeten. 

Tekening 6: Laat zien hoe blij de persoon is dat hij/zij weer beter is (of niet)

Zelfstandig stil werken (Zs)

Dit is wat ik van jullie verwacht:

• Eerst 5 minuten in stilte werken. Je blijft op je plaats. 
• Niet overleggen of vragen, als je er niet uitkomt dan sla je de opdracht even over.

• Na 5 minuten mag je zachtjes (fluisteren) overleggen met je directe buurman of buurvrouw. (Zf)
• Steek je vinger op als ik naar je toe moet komen. (Zf)

Huiswerk

Lezen 3.4

Maken opdracht 1 en 2