5.3 Hervorming van de kerk

De Reformatie
1 / 23
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

This lesson contains 23 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 30 min

Items in this lesson

De Reformatie

Slide 1 - Slide

Columbus ontdekt Amerika
Portugezen ontdekken de zeeroute naar Indië
Columbus brengt indianen mee voor koningin Isabella 
Marco Polo reist over land naar Azië
Conquistadores veroveren Zuid-Amerika

Slide 2 - Drag question

Conquistadores 
Inca- en Azteekse krijgers 

Slide 3 - Drag question

Driehoekshandel WIC
Textiel en wapens
Slaven
Suiker, katoen en tabak

Slide 4 - Drag question

Kijken naar...
De zielenvisserij


Adriaen Pietersz. van de Venne
1614
Rijksmuseum, Amsterdam

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Link

In dit schilderij zie je aan de linkerkant de protestantse Noord-Nederlanders en rechts de rooms-katholieke zuiderlingen. Beide groepen proberen uit de rivier zielen voor hun geloof te winnen. De protestanten zijn succesvoller dan de katholieken. Uit alles blijkt dat de schilder aanhanger van het protestantisme is.
Aan de kant van de protestanten is alles beter: de bomen hebben blad, de zon schijnt en het is allemaal heel ordelijk.
De rooms-katholieken worden belachelijk gemaakt door aan hun zijde dwergen af te beelden.
Een poes wordt in de schilderkunst vaak afgebeeld als symbool van wellust en onkuishuid. 
De bijbel speelt een belangrijke rol in het protestantse geloof. Hier zie je dat protestantse gelovigen worden 'overgehaald' door het woord van God en niet door rijkdommen, zoals bij de rooms-katholieken wel het geval is. De protestantse gelovigen komen heel netjes en ordelijk aan boord van de boot.
De rooms-katholieken proberen de mensen te lokken met kostbaarheden, maar lijken daarin niet helemaal te slagen. De mensen zijn zo verblind door de rijkdommen dat de boot bijna omslaat.
Hier staan de belangrijkste Europese protestantse leiders: prins Maurits, prins Frederik Hendrik, koning Jacobus I van Engeland en koning Christiaan IV van Denemarken
Een struik met sinaasappels, symbool voor het Huis van Oranje.
Er zijn veel honden afgebeeld aan deze kant van de rivier. In de schilderkunst zijn honden vaak het symbool van trouw. Rondom de 'oranjeboom' zie je daarom ook veel honden afgebeeld.
Dit schilderij is gebaseerd op Mattheus 4:18-20 'Toen hij nu langs de zee van Galilea ging, zag Hij twee broeders, Simon, die Petrus genoemd wordt, en Andreas, diens broeder, een net in zee werpen; want zij waren vissers. En Hij zeide tot hen: Komt achter Mij en Ik zal u vissers van mensen maken. Zij nu lieten terstond hun netten liggen en volgden Hem.'
De schilder staat hier, aan de protestantse kant.
De mannen in deze rode gewaden zijn rooms-katholieke geestelijken. Het verschil met de sobere, zwarte kleding aan de kant van de protestanten is hierdoor extra groot.

Slide 7 - Slide

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Slide 8 - Slide

Leerdoel
Aan het eind van deze lessen kun je herkennen en uitleggen wat de Reformatie is, en welke gevolgen dit voor de Kerk én de inwoners van Europa had.

Slide 9 - Slide

Katholieke kerk (1)
  • Christelijke kerk

  • Staat onder leiding van de Paus in Rome (vandaar ook wel: Rooms-Katholieke Kerk)

  • Hiërarchisch: er is een duidelijke leider en indeling van macht

  • De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Slide 10 - Slide

Katholieke kerk (2)
  • Er staan beelden in de kerk

  • Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd

  • Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd

  • Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Slide 11 - Slide

Reformatie
  • Betekent hervorming

  • Begint aan het einde van de middeleeuwen, in de 15e eeuw

  • Protesteren tegen de macht en rijkdom (o.a. door aflaten) van de katholieke kerk

Slide 12 - Slide

Kritiek

Vanaf de 15e eeuw kritiek op de katholieke kerk:
  • Grote macht
  • Enorme rijkdom



    Slide 13 - Slide

    Aflaat
    Kwijtschelding van zonde

    Slide 14 - Slide

    Misstanden Katholieke kerk

    • Geestelijken passen strenge regels toe -> Maar houden zich er zelf niet aan

    • Paus en bisschoppen: Leven in weelde en rijkdom. En streven naar macht


    Slide 15 - Slide

    Humanisme


    Belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en geschiedenis



    Slide 16 - Slide

    Luther
    In 1517 komt Luther met 95 stellingen

    • Luther wordt echter door de Paus in de ban gedaan

    Slide 17 - Slide

    Slide 18 - Video

    Ideeën Luther
    • De Bijbel is de enige bron van het geloof.
    • Ieder mens kan zelf in contact komen met God door bijbel studie.
    • Geestelijken zijn geen bijzondere mensen, ze mogen trouwen.
    • Geen verering van heiligen, dus geen beelden in de kerk.
    • De meeste sacramenten zijn onzin.
    • Niet de paus is het hoofd van de kerk, maar de vorst van een land beschermt de kerk. Hij benoemt de bisschoppen.
    • Kloosters kunnen worden afgeschaft. Hun bezit wordt eigendom van de vorst.
    • De macht van de vorst moet worden geaccepteerd. Een opstand tegen een vorst moet je zien als een opstand tegen God.

    Slide 19 - Slide

    Geen hervorming

    • Wordt door de Paus in de ban gedaan

    • Na de Rijksdag van Worms (1521) door Karel V vogelvrij verklaard 

    Slide 20 - Slide


    Waarom heeft Luther succes?

    • Uitvinding boekdrukkunst 

    • Luther wordt gesteund én beschermd door machtige Duitse vorsten.

    • Eenvoud en soberheid spreken arme gelovigen aan.

    Slide 21 - Slide

    Aantrekkelijk voor vorsten
    • Werden hoofd van de kerk in hun gebied.
    • Kloosterbezittingen werden hun eigendom.
    • Onderdanen moesten altijd gehoorzamen.
    • Karel V, die fel katholiek was, kon zo worden tegengewerkt.

    Slide 22 - Slide

    Gevolgen van de reformatie
    • Splitsing in de christelijke kerk (1517): ontstaan van protestantse kerken 

    • Inquisitie: Vervolging van protestanten (ketters)

    Slide 23 - Slide