zaterdag 13 januari 2024: Cursus Taal - stijlfiguren en morfemen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen in deze les:

• We herhalen de paragraaf over stijl en morfemen                     (cursus 4 §3 en §4)
• We maken de toets grammatica cursus 5 

Stijl en morfemen

Cursus 4 Taal §2 en §4 blz 92-93 en 96-97

Wat gaat er mis in deze nieuwsbrief?

‘Ofschoon we onlangs in de ruimte waar jullie je ophouden tijdens de periodes waarin jullie hoofdactiviteit, te weten het volgen van lessen, wordt onderbroken, containers hebben geplaatst, in dewelke jullie alle producten, waarvan jullie je met het oog op de verwijdering zouden moeten ontdoen, is het na afloop van genoemde periodes nochtans telkenmale een grote puinhoop’.

Uit §2 tekst 1 blz 92-93

Stijl

Manier waarop je iets zegt of schrijft, bijvoorbeeld humoristisch of zakelijk, formeel (goedemiddag) of informeel (hoi).

Deze pas je aan op je doel en je publiek!

Smaakmakers in je stijl

• beeldspraak: wat is het hier een zwijnenstal
• Opsomming: overal liggen papiertjes, lege flesjes, verloren zakdoekjes en dit alles is bedekt onder een dikke laag stof.
• Drieslag: het is vies, goor en smerig (boeren, burgers, buitenlui)
• Climax: er liggen papiertjes, etensresten en rottende groente.
• Overdrijving: hier wil je nog niet dood gevonden worden!
• Tegenstelling: je kunt hier van de vloer eten! (van 's morgens vroeg tot 's avonds laat)

Heerlijk, helder Heineken is een...

1. opsomming
2. climax
3. drieslag
4. tegenstelling

Doodgaan van de honger is een

1. Climax
2. overdrijving
3. tegenstelling
4. drieslag

Dromen-denken-durven-doen is een

1. opsomming
2. drieslag
3. climax
4. beeldspraak

Maak de tegenstelling af: Goede Tijden...

Morfemen

Cursus 4 Taal §4 96-97

Samenstelling-afleiding

Samenstelling: twee woorden aaneen: tafelpoot

Afleiding: met enkele letters (geen woord) een woord aanpassen: loopT

Afleidingen:

verliefd

geliefd

liefde

lieverd

Samenstellingen:

liefdesbrief

liefdesverdriet

kalverliefde

dierenliefde

maak een afleiding van "land"

Morfeem

een woord dat niet in kleinere groepen opgesplitst kan worden.

tafeltenniswedstrijd

tafel-tennis-wed-strijd

Prefix - Suffix

(morfemen die je vooraan of achteraan een woord voegt)

Prefix: komt voor het woord (on- ver-, ge-, mini- anti- a-)

Suffix: komt na het woord (-je -s -heid, -schap, -ig)

on-voldoende-tje-s

Morfemen zijn er in 2 soorten: 

• Vrije morfeem vormt in z'n eentje een woord die je verder niet meer kan opspitsen - bijv. huis of lantaarn
• Gebonden morfeem, deze vormt in z'n eentje geen woord, maar wordt toegevoegd aan een ander woord, bijv. verhuis of verhuist

Hoeveel morfemen heeft lantaarnpaaltjes?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Hoeveel morfemen heeft de persoonsvorm: theedoeken?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Hoeveel suffixen heeft gebaksbordjes?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Hoeveel prefixen heeft gebaksbordjes?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3