15.3 Gezichtszintuig V5 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

15.3 Gezichts               zintuig

      Hoe werkt een bril?

15.3 Gezichtszintuig

Hoe kun je diepte zien?

Doel 14.3

Je leert de bouw van het oog met de verschillende onderdelen
Je leert hoe het oog de hoeveelheid binnenvallend licht regelt
Je leert hoe je je oog scherpstelt op voorwerpen dichtbij of veraf en hoe een bril afwijkingen kan corrigeren

De pupilreflex

De pupilreflex

De pupilreflex loopt via

1. het ruggenmerg
2. de hersenstam
3. de grote hersenen
4. de kleine hersenen

De lens

Accomoderen = scherpstellen

Accomoderen doe je door de bolheid van de lens aan te passen aan de afstand van het voorwerp.

De bolheid van je lens pas je aan met het straalvormig lichaam en de lensbandjes.

Accomoderen = scherpstellen

Accomoderen doe je door de bolheid van de lens aan te passen aan de afstand van het voorwerp.

Straalvormig lichaam ontspannen -> lensbandjes strak

-> lens plat -> veraf zien

Straalvormig lichaam gespannen -> lensbandjes los -> lens bol -> dichtbij zien

Accomoderen

Als ik naar buiten kijk en daarna naar binnen op mijn computerscherm dan

1. Ontspannen de spieren van het straalvormig lichaam en wordt de lens plat
2. Ontspannen de spieren van het straalvormig lichaam en wordt de lens bol
3. Spannen de spieren van het straalvormig lichaam aan en wordt de lens plat
4. Spannen de spieren van het straalvormig lichaam aan en wordt de lens bol

Lens - verziend

Verziend: beeld scherp áchter je 

netvlies.

Je kunt dichtbij niet scherp zien, 

je lens is niet bol genoeg of

je oog is te kort.

Je hebt een bolle lens/ + brillenglas nodig.

Convergerende lens

Lens - bijziend

Bijziend: beeld scherp vóór je 

netvlies.

Je kunt veraf niet scherp zien, 

je lens is niet plat genoeg of

je oog is te lang.

Je hebt een holle lens/ - brillenglas nodig.

Divergerende lens 

Lens - oudziend

Oudziend: de lens is niet flexibel genoeg meer en wordt niet bol genoeg meer om goed dichtbij de zien. 

Dan heb je een leesbril nodig.

Iemand die bijziend is kan dus op latere leeftijd tóch een leesbril nodig hebben.

Iemand met een multifocale bril...

1. heeft min glazen voor verziendheid en plus voor oudziendheid
2. heeft min glazen voor bijziendheid en plus voor oudziendheid
3. heeft plus glazen voor verziendheid en min voor oudziendheid
4. heeft min glazen voor bijziendheid en min voor oudziendheid

Netvlies

Plaats waar de lichtgevoelige

zintuigcellen zitten, 

aan de achterkant van je 

oogbol.

Het oog - netvlies

Je netvlies is bedekt met 

zintuigcellen:

kegeltjes en staafjes.

Gele vlek

Op het netvlies precies

achter de iris (optische as)

zit de gele vlek.

De gele vlek bevat vooral

kegeltjes.

Door de grote dichtheid kun je met dit deel van het netvlies heel scherp zien (150.000 per mm3). 

Blinde vlek

Op de plek waar de 

oogzenuw en de

bloedvaten het oog

binnenkomen/ uitgaan

zitten geen zintuigcellen. Hier kun je dus geen licht

opvangen.

Blinde vlek

Doe je linkeroog dicht.

Hou het papier op armlengte.

Kijk met je rechteroog strak naar het rondje. 

Beweeg het papier langszaam naar je toe terwijl je blijft kijken naar het rondje.

Op een gegeven moment (plm 20 cm van je af) verdwijnt het vierkantje van je beeld. 

Blinde vlek

Doe hetzelfde met een gesloten

rechteroog, maar dan moet je 

het figuur omdraaien!

Kun je ook het rondje laten verdwijnen? Wat moet je dan doen?

Kun je concluderen waar de blinde vlek op het netvlies zit?

Blinde vlek

Doordat de blinde vlek

voor beide ogen op een

andere plek van het

gezichtsveld zit zie je

toch alles.

Zit op de horizontale as van de gele vlek dichter naar de neus.

Diepte zien

Diepte zien

In het chiasma opticum kruisen

de oogzenuwen elkaar

gedeeltelijk. Hierdoor vallen de

beelden van het rechterdeel van

het gezichtsveld van beide ogen

samen aan de linkerkant

van je brein (en andersom).

Diepte zien

1

2

3

Welk deel zie je niet?

Welk deel zie je niet?

Diepte zien

1

2

3

Welk deel zie je niet?

Doel 14.3

Je hebt de bouw van het oog met de verschillende onderdelen geleerd
Je hebt geleerd hoe het oog de hoeveelheid binnenvallend licht regelt
Je hebt geleerd hoe je je oog scherpstelt op voorwerpen dichtbij of veraf en hoe een bril afwijkingen kan corrigeren

BINAS 14.3

BINAS 87C Oog

Begrippen 14.3

netvlies, hoornvlies, ooglens, kamervocht, glasachtig lichaam, vaatvlies, harde oogrok, pupil, iris, pupilreflex, pigmentcellen, netvlies, oogspieren, oogzenuw, blinde vlek, straalvormig lichaam, oudziend, accomoderen, verziend, bijziend, divergeren, convergeren

Huiswerk

In de online methode.

Maak de opdrachten van 

14.3: Leerroute B (3 t/m 6)