Redekundig ontleden herhalen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom in de les

Jas in kluisje of aan de kapstok boven

Telefoon in telefoontas

Boek, etui en aantekeningenschrift op tafel

Na deze les

- heb je redekundig ontleden herhaald.

Twee soorten ontleden

Redekundig ontleden

Taalkundig ontleden

Ontleedvolgorde

1. persoonsvorm onderstrepen

2. zin in zinsdelen hakken

3. Volgorde ontleden:

pv=

ow =

WG of NG =

Lv=

Mv=

Bwb=

Julie/heeft/tijdens de vakantie/haar mobiel/ op straat/laten vallen.

pv = heeft

ow= Julie

WG = heeft laten vallen

lv = haar mobiel

bwb = tijdens de vakantie, op straat

z.w.w. = vallen, h.w.w. = heeft, laten

Vanwege een studiedag /zijn/ de leerlingen/ morgen/ vrij

pv = zijn

ow = de leerlingen

NG = zijn vrij

wd = zijn, nd = vrij

bwb = vanwege een studiedag, morgen

zijn = k.ww.

Na het feest/ hebben/ wij/ haar/ naar huis / gebracht

pv = hebben

ow= wij

wg = hebben gebracht

lv = haar

bwb = na het feest, naar huis

z.w.w. = gebracht, h.w.w. = hebben

Ik/ zal/ vandaag/ nog/ een maaltijd/ voor jou/ koken.

pv = zal

ow= ik

wg = zal koken

lv = een maaltijd

mv = voor jou

bwb = vandaag, nog

z.w.w. = koken, h.w.w. = zal

Bijwoordelijke bepaling

Niet altijd is de bijwoordelijke bepaling gemakkelijk te vinden door het stellen van vragen zoals: wanneer, waarom, waarmee etc. Belangrijk: de bijwoordelijke bepaling zegt iets over het gezegde.

Ik /liep / gisteren / naar huis

 

Ontleed de volgende zin

Volgens de commissaris zou de oplichter met de noorderzon vertrokken zijn.

Onderwerp

De doener in de zin of degene die 'is'.

Door de regen loop ik naar huis.

Ik loop door de regen naar huis.

Ik ben jarig vandaag.

Vandaag ben ik jarig.

lijdend voorwerp

wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp

Ik eet een appel. (Wat eet ik?). Eet = werkwoordelijk gezegde. Het lijdend voorwerp 'ondergaat' de handeling van het onderwerp.

lijdend voorwerp

Heeft elke zin een lijdend voorwerp? Nee

Afhankelijk van het werkwoord.

Hij ontvangt..... iets 

Ik fiets....(iets? iemand? Nee, dat kan niet). 

meewerkend voorwerp

aan/voor wie + gezegde + ow (+ lv)?

ow=onderwerp. 

Hij heeft aan Sanne een cadeau gegeven.

(Aan wie heeft hij een cadeau (=lv) gegeven? Aan Sanne.

meewerkend voorwerp

Voorbeelden van werkwoorden die vaak een meewerkend voorwerp 'bij zich dragen':

aanbieden

overhandigen

antwoorden

laten zien

Aan het werk

Grammaticaboekje:

Begin aan opdrachten 7 t/m 11

Schrijf de uitwerkingen in je schrift, zodat je de ontleedvolgorde goed kunt aanhouden. 

Onderwerp en congruentie

Wat is dat ook alweer? Denk aan de relatie tussen onderwerp en persoonsvorm.