2.9 betrouwbare bronnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Media & Onderzoek

les 2.9

stillezen 10 min.

uitleg AI 5 min.

uitleg bronnen 10 min.

zelfstandig werken 15 min.

Betrouwbare Bronnen

Betrouwbaarheid van bronnen

Een verhaal is betrouwbaar op het moment dat de informatie die het bevat juist en volledig is.

Helaas is niet alles wat op tv, op internet of in de krant staat ook daadwerkelijk waar.

Daarom is het belangrijk om de informatie en de verzender ervan te controleren. Zo dadelijk krijg je hiervoor enkele tips.

Inhoud les

Wat zijn betrouwbare bronnen?

Hoe zoek je betrouwbare bronnen?

Wat voor bronnen gebruik je al?
YouTube/Boeken/etc.

Video/Boeken/Tijdschriften/Websites

Overal krijgen we informatie en nieuws vandaan, we lezen voortdurend nieuwtjes en meningen uit social media. Maar hoe weten we wanneer nieuws echt zijn? Hoe weten we dat het nieuws of de informatie betrouwbaar is? 

Waaraan herken je de
betrouwbaarheid
van een bron?

Wat betekent 'objectief'?

1. feiten geven
2. onbetrouwbaar
3. mening geven
4. bronnen geven

Filmpje NOS-nieuws

Kijk en luister goed. Maak aantekeningen.

• Hoe komen journalisten van de NOS aan nieuws?
• Hoe controleren journalisten van de NOS nieuws?
• Hoe kiezen de makers van het journaal welk nieuws er in het journaal komt?

Weet wat je leest !

Via kranten, tijdschriften en vooral internet kun je snel en makkelijk informatie vinden. Het is belangrijk om te weten of alles wat je leest ook echt waar is.

Als je een tekst leest, kijk dan eerst waar de tekst vandaan komt (de bron).    

Let ook op het doel van de tekst. Een schrijver die iets wil verkopen, kun je niet altijd geloven. Hij zal dan alleen de goede dingen vertellen en niet de minder goede.

Waarom maken mensen nepnieuws?

In Nederland wordt vooral nepnieuws verspreid om geld te verdienen. Hoe meer mensen op een artikel klikken, hoe meer geld de makers krijgen vanwege de getoonde advertenties. En een pakkende, sensationele kop levert vaak veel ‘clicks’ op. En dus veel geld. We noemen dit clickbait. Ook maken mensen bewust nepnieuws om meningen te beïnvloeden, bijvoorbeeld in de aanloop naar verkiezingen.

Waar kijk je naar bij een bron

speld.nl

Wat voor soort bron is het?

Wetenschappelijke literatuur

Grijze literatuur

Literatuur of niet?

Achtergrond van de auteur

Publicatiedatum

Aantal citaten

Opdrachtgever

Achtergrond van de auteur: Is de auteur een autoriteit op het gebied waar de bron over gaat?

Publicatiedatum: vuistregel is om een bron niet ouder dan vijf jaar te gebruiken. Maar soms ontkom je er niet aan een oudere bron te gebruiken omdat er simpelweg geen recentere bronnen zijn. Maar hoe recenter de bron des temeer geloofwaardiger is het onderzoek. 

Aantal citaten: Via google scholar kun je zien hoe vaak een artikel in andere onderzoeken is gebruikt. Als een onderzoek vaak door andere onderzoekers wordt gebruikt kun je ervan uitgaan dat het een goede bron is.

Opdrachtgever: Regelmatig wordt onderzoek uitgevoerd in opdracht van en betaald door een bedrijf. Omdat dit bedrijf voor het onderzoek betaalt kan het zijn dat de resultaten niet betrouwbaar zijn. Men wil nl alleen de positieve resultaten laten zien. 

Uit welke tijd stamt de bron

Hoe actueel is de informatie uit de tekst of het filmpje?

Als een tekst tien jaar geleden is gepubliceerd, moet je eerst nagaan of de informatie nog steeds klopt. Misschien is de informatie inmiddels wel achterhaald.

In principe een max van 5 jaar aanhouden.

Wat weet je van de maker van de bron?

• de deskundigheid, onafhankelijkheid van de schrijver/spreker,

• het doel van de tekst,

• de publicatieplaats of het podium,

• de actualiteit en de gebruikte bronnen.

www.instagram.com

Wat is een URL?

Betekenis URL:

URL staat voor Uniform Resource Locator en is het adres van een bestand op internet. Dit zijn webpagina’s of afbeeldingen. Ieder bestand krijgt een eigen URL

www.instagram.com

www.instagram.com

www.tiktok.com

Zijn vaktijdschriften betrouwbare bronnen?

1. Ja
2. Nee

Social media zijn betrouwbare bronnen

1. waar
2. niet waar

Door naar de bronnen van een tekst te kijken, kan je beoordelen hoe betrouwbaar de tekst of film is

1. juist
2. onjuist

Bronnen van voor 2010 zijn niet meer actueel en kan je beter niet gebruiken.

1. waar
2. niet waar

Goede bronnen zijn subjectief

1. Juist
2. Onjuist

Welk van onderstaande bronnen is het meest betrouwbaar?

1. MBO leren
2. Scholieren.com
3. Weekblad Story
4. Facebook

Zoeken op internet

• Tips
  
• Maak gebruik van kernwoorden
  
• Informatie uitsluiten door het gebruik van het minteken
  
• Dubbele aanhalingstekens gebruiken
  
• Gebruik geavanceerd zoeken om je opdracht te verfijnen
  
• Zoek met (Engelse) termen.
• Gebruik de bronnen van Wikipedia ( nee niet de tekst!)
  

https://www.youtube.com/shorts/lqnVLmsaWV0

Maken: les 2.9  - opd. 1 t/m 7                   

Klaar?

• Lezen leesboek

Afsluiting

• Huiswerk: les 2.9 opd. 1 t/m 7 afmaken
• Volgende les: les 4.9 -Kijken, luisteren en spreken