TWIJS ILA-bijeenkomst voor studenten

Werken met de 
kijkwijzer 



  • effectief lesgeven
  • pedagogiek vs didactiek
  • didactische modellen
  • formuleren lesdoelen
1 / 34
next
Slide 1: Slide
SB & TrajectBasisschoolGroep 3

This lesson contains 34 slides, with interactive quizzes and text slides.

time-iconLesson duration is: 60 min

Items in this lesson

Werken met de 
kijkwijzer 



  • effectief lesgeven
  • pedagogiek vs didactiek
  • didactische modellen
  • formuleren lesdoelen

Slide 1 - Slide

Studenten downloaden digitaal LVF of docent deelt printjes van LVF uit.

We gaan samen het formulier doornemen; welke nieuwe onderdelen en hoe in te vullen?
Bron: https://www.onderwijsinspectie.nl

Slide 2 - Slide

Aandacht voor recent onderzoek waaruit blijkt dat in PO nog winst valt te behalen als het gaat om het verzorgen van goed instructie -> effectief lesgeven

Herkennen de studenten dit? 
Wat zal worden bedoeld met 'Effectief lesgeven'? 
Onderzoek naar effectief lesgeven
Leskwaliteit afhankelijk van:

1. lesklimaat
2. klassenmanagement
3. instructie
4. afstemming
5. zelfregulerend leren

Slide 3 - Slide

This item has no instructions

Slide 4 - Slide

This item has no instructions

Conclusie
Lesklimaat en klassenmanagement zijn over het algemeen op orde

Leskwaliteit kan beter, vooral als het gaat om aspecten van: 

  • instructie
  • afstemming op verschillen in de groep
  • het stimuleren van zelfregulerend leren

Slide 5 - Slide

This item has no instructions

pedagogiek vs didactiek

Slide 6 - Slide

This item has no instructions

         Pedagogisch handelen

  • richt zich op brede ontwikkeling
  • opvoedkundig karakter
  • o.a. zelfsturing, eigenaarschap, zelfinzicht, nieuwsgierigheid, sociale omgang, sociale cohesie, gerichtheid op de ander, etc.

  • NB kan niet zonder didactische kennis!!
         Didactisch handelen

  • richt zich op het cognitieve leren
  • werking van het brein
  • hoe het beste kinderen iets aanleren



  • NB kan niet zonder pedagogische kennis!!

Slide 7 - Slide

Pedagogisch handelen kan niet zonder didactische kennis
- didactische expertise zorg ervoor dat lkr op ontspannen manier met kinderen kan reflecteren over de lesstof en leergedrag

Bijv. doorzettingsvermogen is pedagogisch doel => leren door tanden te zetten in de lesstof (= didactisch doel)


Didactisch handelen kan niet zonder pedagogische kennis

Slide 8 - Slide

pedagogiek en didactiek hebben elkaar nodig. Versterken elkaar!
'Een goede leerkracht heeft een pedagogische drive en is daarnaast een didactisch expert.'

'Een goede leerkracht beschikt over een breed handelingsrepertoire aan didactische vaardigheden. Deze 'gereedschappen' zet hij bewust in om de pedagogische en didactische doelen te bereiken'

Slide 9 - Slide

This item has no instructions

... hoe zet jij didactiek bewust in?

Hoe vaardig toon jij je in (vak)didactische vaardigheden? 

Slide 10 - Slide

This item has no instructions

Algemene didactiek en vakdidactiek
  1. Didactisch concept
  2. Didactische modellen
  3. Didactische werkvormen

Slide 11 - Slide

This item has no instructions

1 - Didactische concepten
Het didactisch concept is gebaseerd op de visie van de school in de wijze waarop kinderen tot ontwikkeling komen. 

Slide 12 - Slide

This item has no instructions

2 - Didactische modellen
Het didactisch model is een concreter niveau van didactiek dan het hiervoor beschreven concept en beschrijft stapsgewijs hoe de onderwijsleeractiviteit is opgebouwd.

- algemene didactische modellen
- vakspecifieke didactische modellen


Slide 13 - Slide

This item has no instructions

3 - Didactische werkvormen
Didactische werkvormen zijn de activiteiten die de kinderen en de leerkracht ondernemen.

Slide 14 - Slide

This item has no instructions

Slide 15 - Slide

Printje met schema uitdelen (bijlage 4 uit de kijkwijzerbundel) 
Didactische modellen

Slide 16 - Slide

This item has no instructions

Model Didactische Analyse (MDA)

Slide 17 - Slide

Model Didactische Analyse (MDA) van Van Gelder

Het didactisch analysemodel biedt een kader voor het ontwerpen van een les waarin alle stappen voor het ontwerpen van je les staan beschreven. Dit model kun je toepassen voor het opstellen van je les, waarin na het bepalen van je doelstelling ruimte is voor eigen didactische keuzes om deze doelstelling te behalen.
Directe instructie
  • leerkrachtgestuurd
  • ADI, EDI, IGDI, ...

Zelfontdekkend leren
  • leerlinggestuurd
  • probleemgestuurd
  • open les model / PGO

Expliciete Directe Instructiemodel (EDI)
Cyclus van onderzoekend en ontwerpend leren

Slide 18 - Slide

Voorbeelden van algemene didactische modellen



Expliciete Directe Instructiemodel (EDI)
We beschrijven hier het EDI-model, afhankelijk van de keuze van de betreffende school kan ook voor een ander directe instructiemodel gekozen worden. EDI is een manier van lesgeven waarbij de leerkracht de kinderen stap voor stap begeleidt naar het inoefenen van een nieuwe vaardigheid of het verwerven van nieuwe kennis. Hier zie je het EDI-model visueel uitgewerkt, maar in verschillende varianten. Beide afbeeldingen vertellen hetzelfde verhaal.

Open lesmodel / probleemgestuurd onderwijs (PGO)
De leerkracht brengt een probleem in; de kinderen gaan het probleem zelfstandig oplossen. 

De cyclus van onderzoekend en ontwerpend leren
De cyclus voor onderzoekend en ontwerpend leren wordt ingezet als de leerkracht ervoor kiest om de kinderen vanuit verwondering de keuze te geven zelfstandig aan de slag te laten gaan om hun eigen onderzoek op te zetten rond een gekozen onderwerp. Het kan hier gaan om een vraag naar het opdoen van kennis of om het zoeken naar de oplossing van een probleem.



- START LES -
  • lesdoel delen
  • activeren van voorkennis
  • instructie (voordoen)
  • begeleide inoefening (hardop denken)
  • kleine lesafsluiting (controleren begrip)
- NAAR FASE ZELFSTANDIG WERKEN -
  • verlengde instructie (groepje)
  • zelfstandige verwerking (klas)
  • grote lesafsluiting

Expliciete Directe Instructiemodel
controleren van begrip!!

Slide 19 - Slide

This item has no instructions

Slide 20 - Slide

This item has no instructions

Directe instructie
  • leerkrachtgestuurd
  • ADI, EDI, IGDI

Zelfontdekkend leren
  • leerlinggestuurd
  • probleemgestuurd
  • open les model / PGO

Expliciete Directe Instructiemodel (EDI)
Cyclus van onderzoekend en ontwerpend leren

Slide 21 - Slide

Voorbeelden van algemene didactische modellen



Expliciete Directe Instructiemodel (EDI)
We beschrijven hier het EDI-model, afhankelijk van de keuze van de betreffende school kan ook voor een ander directe instructiemodel gekozen worden. EDI is een manier van lesgeven waarbij de leerkracht de kinderen stap voor stap begeleidt naar het inoefenen van een nieuwe vaardigheid of het verwerven van nieuwe kennis. Hier zie je het EDI-model visueel uitgewerkt, maar in verschillende varianten. Beide afbeeldingen vertellen hetzelfde verhaal.

Open lesmodel / probleemgestuurd onderwijs (PGO)
De leerkracht brengt een probleem in; de kinderen gaan het probleem zelfstandig oplossen. 

De cyclus van onderzoekend en ontwerpend leren
De cyclus voor onderzoekend en ontwerpend leren wordt ingezet als de leerkracht ervoor kiest om de kinderen vanuit verwondering de keuze te geven zelfstandig aan de slag te laten gaan om hun eigen onderzoek op te zetten rond een gekozen onderwerp. Het kan hier gaan om een vraag naar het opdoen van kennis of om het zoeken naar de oplossing van een probleem.


kunstproject: inrichten museum
Open lesmodel / Probleem-gestuurd onderwijs (PGO)

Slide 22 - Slide

Voorbeeld: in het klaslokaal liggen kris kras door elkaar allerlei beroemde schilderijen en kunstwerken. Dieven wilden de kunstwerken roven, maar werden gestoord door bewakers. Nu moet het museum opnieuw ingericht. Hoe gaan we dat doen? Welke aanpak? Welke indeling? Wie doet wat?   
watertafel

Slide 23 - Slide

This item has no instructions

Slide 24 - Slide

Alle stappen bij lesvoorbereiding
Lesdoelen formuleren
lesdoel op leerlingniveau
lesdoel op leerkrachtniveau

Slide 25 - Slide

This item has no instructions


De kinderen kennen de hoofdsteden van de Nederlandse provincies.

Slide 26 - Open question

This item has no instructions

Aardrijkskunde (topo)
De kinderen kunnen op een blinde kaart de hoofdsteden van de twaalf Nederlandse provincies met een rood potlood aangeven: Zeeland -> Middelburg; Brabant -> Den Bosch; Limburg -> Maastricht; etc.​
suggestie

Slide 27 - Slide

This item has no instructions


De kinderen leren hoe zij een koprol moeten maken.

Slide 28 - Open question

This item has no instructions

Bewegingsonderwijs
​Bijvoorbeeld:
De kinderen kunnen een koprol maken waarbij zij hun kin naar de borst brengen én starten en eindigen in de hurkhouding.​
suggestie

Slide 29 - Slide

This item has no instructions

De kinderen weten wanneer zij hoofdletters moeten gebruiken tijdens het schrijven van een tekst.

Slide 30 - Open question

This item has no instructions

Taalonderwijs (spelling)
​​Bijvoorbeeld:
De kinderen kunnen uitleggen dat hoofdletters worden gebruikt bij: 
1. het begin van een nieuwe zin 
2. bij eigennamen (bijv. van personen, bedrijven, merken, boeken, plaatsnamen, talen, volkeren, etc.) 
en zij passen dit ook toe bij het schrijven van een zelfbedacht sprookje.​
suggestie

Slide 31 - Slide

This item has no instructions

Gouden tip
Gebruik woorden als dat, doordat, daarom waarbij je de "antwoorden" toevoegt aan het lesdoel.


Gebruik niet woorden als hoe, waarom, wat en waar, tenzij je de "antwoorden" alsnog toevoegt aan het lesdoel na :



Slide 32 - Slide

This item has no instructions

Meerwaarde voor jou als student ...
  • Door het lesdoel op leerkrachtniveau vast te stellen, herhaal je voor je zelf als student kennis en inzichten op het gebied van vakinhoud, leerlijnen en vakdidactiek, waardoor die automatiseren. ​
  • Je traint jezelf de theorie van de pabo bewust toe te passen in je stage (transfer).​

  • In het begin veel werk, maar het zal steeds sneller gaan.
  • Je wordt er een betere leerkracht door!


Slide 33 - Slide

This item has no instructions

Slide 34 - Slide

Studenten downloaden digitaal LVF of docent deelt printjes van LVF uit.

We gaan samen het formulier doornemen; welke nieuwe onderdelen en hoe in te vullen?