Hfdst 1.7: Grammatica 1.7 herhalen

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 2

Welkom in deze les!

Pak je leesboek      Leg je                                                     spullen klaar

Geen telefoon         IPad dicht

we starten met stillezen

Doelen

Ik kan de zinsdelen persoonsvorm, onderwerp, werkwoordelijk gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp en bijwoordelijke bepaling benoemen (herhaling)

Ik kan op de vaste volgorde ontleden.

Even herhalen

zinsontleding 

Nodig: 

Schrift en pen

Wat zijn zinsdelen?

• Een zin bestaat uit zinsdelen.
• Een zinsdeel kan bestaan uit één woord, maar ook uit een paar woorden die bij elkaar horen.
• Belangrijk: de persoonsvorm is altijd een zinsdeel!

Persoonsvorm 

De persoonsvorm is ALTIJD een werkwoord

Je kunt de persoonsvorm in een zin vinden door:

- de tijd van de zin te veranderen - PV verandert

- de zin in enkelvoud of meervoud te veranderen - PV verandert

- een vraagzin te maken (als het nog geen vraag is) - PV staat vooraan

Welke zinsdelen ken je nog meer? 

Schrijf alle zinsdelen, die je nog kent, in je schrift. 

Weet je nog hoe je deze zinsdelen kunt vinden? 

Overleggen

Vergelijk met je buur welke zinsdelen jullie hebben gevonden.

Hebben jullie dezelfde manier om deze zinsdelen te vinden?

Alle zinsdelen op een rijtje

Persoonsvorm

Onderwerp

Werkwoordelijk gezegde

Lijdend voorwerp

Meewerkend voorwerp

Verdeel deze zin in zinsdelen

Voor haar kinderen kookt mevrouw Smidt een gezonde maaltijd.

Verdeel deze zin in zinsdelen

De zon schenkt ons warmte en vitamine D.

De persoonsvorm (de PV)

De persoonsvorm (de PV) is ALTIJD een werkwoord!

Persoonsvorm vinden, hoe doe je dat?

 1. Maak van de zin een vraag.

2. Zet de zin in een andere tijd.

3. Verander het getal van de zin (zo kun je ook het onderwerp vinden).

Het onderwerp (O)

wie of wat + pv is het onderwerp

Of: 

Doe de getalproef: 

Zet je de persoonsvorm in het meervoud of in het enkelvoud:  dan verandert het onderwerp mee. 

Het onderwerp (O)

Je kunt het onderwerp vinden door de vraag:

Wie of wat + de persoonsvorm?

Het antwoord op deze vraag is het onderwerp.

Isha is gisteren tot 11:30 naar school geweest.

Wie is?

Antwoord: Isha

Het werkwoordelijk gezegde (WG)

Alle werkwoorden uit de zin 

Dus: persoonsvorm + andere werkwoorden uit de zin

Het lijdend voorwerp (LV)

wie of wat + gez + ow

Het meewerkend voorwerp (MV)

Dit kan niet zonder een lijdend voorwerp!

aan wie of voor wie + gez + ow + lv

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

Voor haar kinderen kookt mevrouw Smidt een gezonde maaltijd

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

De zon schenkt ons warmte en vitamine D.

1. Verdeel deze zin in zinsdelen

2. Benoem de zinsdelen

De arts schreef de patiënt een kuur voor.

Schrijf de volgende zinnen op in je schrift

Mijn vader heeft een blauwe auto gekocht voor mijn moeder.

Wanneer gaan de scholen weer open?

Ik geef de liefdesbrief aan mijn vriendje.

Wat eten jullie vanavond?

Opdracht:

Wat is bij de zinnen;

- de persoonsvorm

- het onderwerp

- het gezegde

- lijdend voorwerp

- meewerkend voorwerp

SCHRIJF DIT OP IN JE SCHRIFT

Nakijken!! Hier zijn de antwoorden

zin 1: pv=heeft - ow=mijn vader - gez=heeft gekocht - lv= een blauwe auto - mw=voor mijn moeder

zin 2: pv=gaan - ow= de scholen - gez= gaan open

zin 3: pv=geef - ow= ik - gez = geef - lv=de liefdesbrief - mw= aan mijn vriendje

zin 4: pv=eten - ow= jullie - gez=eten

We gaan nog even oefenen! 

Op welke manier kun je de persoonsvorm NIET vinden?

1. vraagzin maken
2. wie of wat + onderwerp
3. tijd van de zin veranderen
4. zin veranderen in enkelvoud of meervoud

Wat is pv-ow-gez in deze zin:
De boerin heeft een groot stuk land.

De boerin heeft een groot stuk land.

pv= heeft

ow= de boerin

gez= heeft

Wat is pv-ow-gez in deze zin:
Morgen ga ik een eind fietsen.

Wat is pv-ow-gez in deze zin:
De leerlingen hebben zin in de vakantie.

Ik snap goed hoe je de persoonsvorm kunt vinden

1. ja
2. nee
3. een beetje

Ik snap goed hoe ik het onderwerp kan vinden

1. ja
2. nee
3. een beetje

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Max heeft zijn schoolboeken gekaft.

1. Max
2. schoolboeken
3. zijn schoolboeken
4. heeft

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Netflix heeft nieuwe series uitgebracht.

1. heeft
2. series
3. Netflix
4. nieuwe series

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Ik heb de fiets van mijn vader gestolen.

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Ik heb mijn agenda netjes op orde.

Wat is het lijdend voorwerp in deze zin?
Mijn opa gaat naar de markt.

Ik vind het makkelijk om het lijdend voorwerp te vinden

1. ja
2. nee
3. een beetje

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin:
De bakker geeft het brood aan mijn moeder.

1. de bakker
2. het brood
3. aan mijn moeder
4. moeder

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin:
Voor mijn verjaardag krijg ik taart.

1. verjaardag
2. ik
3. taart
4. er zit geen meewerkend voorwerp in

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin:
Esther geeft Inge de brief.

1. esther
2. Inge
3. de brief
4. er zit geen mw in

Wat is het meewerkend voorwerp in deze zin:
Ik heb een cadeau gekocht voor mijn broertje.

1. ik
2. een cadeau
3. voor mijn broertje
4. heb

Ik vind het moeilijk om het meewerkend voorwerp te vinden

1. ja
2. nee
3. een beetje

Goed gedaan!

Je bent aan het einde van de les gekomen!

Heb je vragen, stel ze gerust!

in de volgende les

uitleg over het naamwoordelijk gezegde:

bekijk als huiswerk het filmpje op op YouTube (zie Magister)