H4.4 Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§4.4 Globalisering verbindt de wereld

planning

voorkennis ophalen

nieuwe uitleg 4.4 globalisering

filmpje actueel

zelfstandig aan de slag

afsluiten

Welzijn

Welvaart

Hoog BBP/hoofd

Naar school gaan

Voldoende voedsel kunnen kopen

Toegang tot zorg

Op vakantie kunnen

Een auto hebben

Hoe ontwikkeld een land is, kun je vaak weten door te kijken naar de beroepsbevolking. Wat voor soort werk doen de mensen?

Centrum

Periferie

Semi-periferie

Tertiaire sector

Secundaire sector

Primaire sector

Wat betekent BRP/hoofd?

1. Bruto inkomen van een land
2. Bruto inkomen per regio per hoofd
3. Bruto inkomen van een regio
4. Bruto inkomen per land per hoofd

Als het BRP tussen gebieden verschilt, noemen we dat:

1. Sociale ongelijkheid
2. Sociale polarisatie
3. Regionale ongelijkheid
4. Ruimtelijke segregatie

Wat is een favela?

1. Een uitgestrekte vuilnisbelt.
2. Een villa wijk in Brazilië.
3. Een arme wijk met huizen van de overheid.
4. Uitgestrekte zelfbouwwijk aan de rand van stad.

Leerdoelen

1.  Je weet door welke ontwikkelingen de wereld steeds meer 'krimpt'.
2. Je begrijpt waarom sommige gebieden meer profiteren van de globalisering dan anderen.
3. Je kunt goederen indelen naar grondstoffen, halffabricaten en eindproducten.

Krimpende wereld

Eet je wel eens ananas? Of mango? Of heb je een mobieltje? Of draag je spijkerbroeken?

Weet je waar je spullen allemaal vandaan komen? Of gemaakt zijn?

Dit komt doordat gebieden op aarde steeds meer met elkaar verbonden raken. Dit noem je globalisering.

Globalisering

Gebieden en mensen raken steeds meer met elkaar verbonden. Dat noem je globalisering.

Oorzaken globalisering

Technologische ontwikkeling

Afstand tussen gebieden verdwijnt (krimpen). Dit komt door onder andere het internet, vliegtuigen en schepen.

Verdwijnen van handelsbelemmeringen

De grenzen vanaf 1990 open voor de wereldmarkt. Hierdoor is handel gemakkelijker. Invoerbelastingen verdwijnen.

multinationale ondernemingen (mno).

Vanaf 1975 ontwikkelen bedrijven zich tot bedrijven die zich overal ter wereld op meerdere plekken vestigen 

Voorbeelden van MNO's

Het wereldsysteem verandert

Drie soorten goederen

-> Grondstoffen: nog niet bewerkte goederen - (periferie)

-> Halffabricaten: bewerkte grondstoffen - (semiperiferie)

-> Eindproducten: producten die gereed zijn en verkocht kunnen worden - (centrum)

Van grondstof naar eindproduct

Vroeger:

Periferie -> verkoop van grondstoffen

Centrumlanden -> productie van halffabricaten en eindproducten

Tegenwoordig:

Periferie / semiperiferie -> Productie van halffabricaten en eindproducten

Centrumlanden -> sluiting van fabrieken

Welvaart verschuift

Vroeger:

Periferie -> arm

Centrumlanden -> rijk door de productie van goederen

Tegenwoordig:

Periferie / semiperiferie -> economie groeit

Semiperiferie -> economie groeit harder door productie halffabricaten en eindproducten

Centrumlanden -> sluiting van fabrieken

BRICS 

aan de slag

eerst 10 minuten in stilte

maken paragraaf 4: globalisering

opdracht: 1 t/m 3

Klaar -> nakijken!

filmpje aan het einde

planning

rest uitleg 4.4 

filmpje met daarna quizje

zelfstandig aan de slag

afsluiten

Drie soorten goederen

-> Grondstoffen: nog niet bewerkte goederen - (periferie)

-> Halffabricaten: bewerkte grondstoffen - (semiperiferie)

-> Eindproducten: producten die gereed zijn en verkocht kunnen worden - (centrum)

Van grondstof naar eindproduct

Vroeger:

Periferie -> verkoop van grondstoffen

Centrumlanden -> productie van halffabricaten en eindproducten

Tegenwoordig:

Periferie / semiperiferie -> Productie van halffabricaten en eindproducten

Centrumlanden -> sluiting van fabrieken

Welvaart verschuift

Vroeger:

Periferie -> arm

Centrumlanden -> rijk door de productie van goederen

Tegenwoordig:

Periferie / semiperiferie -> economie groeit

Semiperiferie -> economie groeit harder door productie halffabricaten en eindproducten

Centrumlanden -> sluiting van fabrieken

Problemen

Door de verschuiving binnen het wereldsysteem zijn er winnaars, maar ook verliezers. 

Verliezers:

- Veelal in Afrika ten zuiden van de Sahara.

*periferie

> Vaak geen grondstoffen

> mno's willen niet investeren

*centrumlanden

> door globalisering worden sommige mensen hier ook armer dan eerst

vraag bij het filmpje

waarom koopt Amerika peren van Argentinie in plaats van het zelf te produceren/maken

waarom koopt Amerika peren van Argentinie in plaats van het zelf te produceren/maken

Waarom worden Argentijnse peren naar Thailand verscheept voordat ze naar de Verenigde Staten gaan?

1. Om te profiteren van goedkopere arbeidskosten in Thailand
2. Vanwege een speciale vraag naar in siroop verpakte peren in Zuidoost-Azië
3. Omdat het rijpingsproces van de peren overeenkomt met de scheepstijd naar Thailand
4. Omdat de kwaliteit van het verpakken in Thailand hoger is

Wat is een groot voordeel van het internationaal verschepen van voedselproducten zoals peren, ondanks zorgen over de milieu-impact?

1. Het creëert meer banen in de scheepvaartindustrie
2. Het is uiteindelijk minder koolstofintensief dan lokaal transport
3. Het zorgt voor een constante voorraad van producten het hele jaar door
4. Het helpt bij het verminderen van de wereldwijde voedselverspilling

Wat is een potentieel nadeel van het importeren van voedselproducten uit het buitenland?

1. Verhoging van de lokale werkgelegenheid.
2. Vermindering van de globale koolstofvoetafdruk.
3. Risico op verlies van lokale landbouwvaardigheden en -industrieën.
4. Verbetering van de binnenlandse economie.

Wat zijn grondstoffen?

1. aardolie, aardgas, hout en water
2. hout, water, aardolie en aluminium
3. benzine, aardgas, water en hout
4. zonne-energie, water, wind en aardgas

De wereld krimpt

Globalisering betekent....

1. Dat gebieden minder verbonden raken
2. Dat veel gebieden toegang hebben tot internet
3. Dat gebieden meer verbonden raken
4. Dat veel gebieden belangrijk zijn in economie

Sleep de afbeeldingen naar de juiste categorie.

Grondstoffen

Half

fabricaten

Eindproducten

Grondstof

Halffabricant

Eindproduct

Periferie

Semi-Periferie

Centrum

Beoordeel de volgende stellingen. Welk antwoord is juist?
I De productie van grondstoffen levert meer op dan de productie van eindproducten.
II De productie van halffabricaten levert meer op dan de productie van eindproducten.

1. I is juist II is onjuist
2. I is onjuist II is juist
3. beide zijn juist
4. beide zijn onjuist

Bij globalisering raken gebieden op aarde steeds......met elkaar verbonden.

1. meer
2. minder

Sinds 1975 zijn er steeds meer multinationals. Dit zijn bedrijven....

1. met vestigingen in heel Nederland
2. met vestigingen in meerdere landen

Landen in het Europese Unie hebben ......

1. vrij grensverkeer
2. geen vrij grensverkeer

Open grenzen....

1. stimuleren de handel tussen landen
2. belemmeren de handel tussen landen

Vroeger werden de grondstoffen verwerkt tot halffabricaat of eindproduct door de.....

1. centrumlanden
2. landen in de periferie

De landen waar veel industrieën zich vestigen.....

1. worden armer
2. worden rijker

Deze landen noemen we ook wel....

1. de koplopers
2. de volgers
3. de achterblijvers

Waar is dit
een voorbeeld van?

1. Grondstof
2. Halffabricaat

zelfstandig aan de slag

maak 4.4 globalisering helemaal af

ben je klaar? kijk het eerst na! ELO -> studiewijzer

daarna: opengeogeussr

De regels van de klimaatfactoren op een rij

Breedte ligging	Hoe dichterbij de Evenaar, hoe warmer. Hoe verder van de Evenaar hoe kouder.
Hoogte ligging	Elke 1000 meter omhoog wordt het 6 graden kouder. Er valt maar aan 1 kant van de berg neerslag (=loefzijde).
Afstand tot de zee	De temperatuur van de zee loopt 1 seizoen achter op het land.
Windrichting	Wind die van zee komt is vochtig. Wind die van land komt is droog.
Gesteldheid van het aardoppervlak	In de stad is het altijd iets warmer en valt ook iets meer neerslag, dan op het platteland.

De regels van de klimaatfactoren op een rij

klimaatfactoren

5 klimaatfactoren:

Breedteligging

Hoogteligging

Gesteldheid van het aardoppervlakte 

Invloed van zee

Winrichting

Vragen?

vragen?