2 tb Lezen 4.3 (4)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 2

Lezen 4.3

Wat gaan we doen?  

                            Herhalen stof lezen 1 t/m 4

Toets 11 mei

                            

huiswerk

Maak nu opdracht

9 t/m 16 (p. 31 t/m 34)

Lees-strategieën

- Verkennend lezen

- Nauwkeurig lezen

- Zoekend lezen

- Studerend lezen 

OPBOUW VAN EEN TEKST

In een goed geschreven tekst staat de informatie in een logische volgorde. Deze volgorde noem je de tekstopbouw. Als je een tekst verkennend leest, kun je de opbouw vaak al herkennen.

De volgende manieren twee manieren om een tekst op te bouwen kom je vaak tegen:

indeling tekst	verdeeld in	voorbeeld
tweedeling	inleiding - kern	nieuwsbericht
driedeling	inleiding - kern - slot	verslag

INLEIDING

kort

Kennismaken met het onderwerp

Functie: trekt de aandacht van de lezer

Door een voorbeeld of anekdote (grappig verhaaltje)

Bestaat vaak uit één alinea, maar kan ook meer

KERN

langste deel van de tekst

behandelt het onderwerp

In de kern lees je vaak over deelonderwerpen

SLOT

Bevat meestal een samenvatting of

conclusie.

Het bevat geen nieuwe informatie.

Krantenberichten hebben vaak 

geen slot.

Tekst

Het onderwerp van een tekst: In 1 of een paar woorden zeggen waar de tekst over gaat.

Een deelonderwerp: Het onderwerp van 1  of een paar alinea's.

Een alinea: Een groepje zinnen in een tekst met hetzelfde deelonderwerp. Een alinea begint altijd op een nieuwe regel.

Een tussenkopje: een titel boven een alinea in de tekst.

Er zijn vier tekstdoelen: informeren, amuseren, overtuigen, activeren. 

Een tekst is vaak ingedeeld in een : inleiding, middenstuk (kern) en slot. Dit noem je de tekstopbouw.

De hoofdgedachte van een tekst geeft antwoord op de vraag: Wat is het belangrijkste wat in de tekst over het onderwerp wordt gezegd? De hoofdgedachte staat vaak in de inleiding of het slot. (De hoofdgedachte is een samenvatting van de tekst in één zin.) 

informeren

overtuigen

activeren

amuseren

nieuwsartikel

strip

betoog

reclamefolder

leesboek

theorie uit je schoolboek

meningtekst over een boek

poster voor een feest

Tekstverbanden geven de samenhang tussen woorden, zinnen en alinea's weer. Ze zorgen ervoor dat een tekst structuur krijgt en beter te begrijpen is.

(opsomming, tegenstelling, tijdsvolgorde, reden en conclusie)

Signaalwoorden: woorden die jou een signaal geven welk tekstverband aan de orde is. 

Tekstverbanden en signaalwoorden

Tegenstelling: maar, daarentegen, toch, enerzijds...anderzijds....echter

Opsomming: en, ook, daarna, bovendien, in de eerste plaats, ten tweede.

tijdsvolgorde: voordat, tijdens, vroeger, aanvankelijk, nadat, later...

Reden: want, omdat, daarom, vanwege, immersm namelijk

Voorbeeld: bijvoorbeeld, een voorbeeld (hier)van is, zo, zoals, ter illustratie

Conclusie: dus, dan ook, kortom, al met al

Voorbeeld: Benoem het signaalwoord en benoem welk tekstverband erbij hoort. 

Ik houd van buitenlands eten, zoals Italiaans eten. 

Signaalwoord is : zoals

Tekstverband: voorbeeld

Als ik op vakantie ga, pak ik mijn zwembroek, zonnebril en handdoek in.
Signaalwoord:
Tekstverband:

Ik ga graag op vakantie naar Italië, maar ik houd niet van pizza's.

1. Tekstverband: opsomming
2. Tekstverband: tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde

Snorkelen is mijn favoriete hobby, daarnaast houd ik van voetballen.

1. Tekstverband: opsomming
2. Tekstverband : tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde
4. Tekstverband: reden

Nadat ik gefietst had, pakte ik een lekker glas drinken.

1. Tekstverband: opsomming
2. Tekstverband: tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde
4. Tekstverband: reden

Vanwege de harde regen ging de voetbalwedstrijd niet door.

1. Tekstverband: opsomming
2. Tekstverband: tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde
4. Tekstverband: reden

Kortom, alle leerlingen hadden een geslaagde dag.

1. Tekstverband: conclusie
2. Tekstverband: tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde
4. Tekstverband: reden

Julia was het 1e uur niet op school, want zij moest naar de tandarts.

1. Tekstverband: conclusie
2. Tekstverband: tegenstelling
3. Tekstverband: tijdsvolgorde
4. Tekstverband: reden

hoofd- en bijzaken en kernzin

hoofdzaken: het belangrijkste uit een tekst of alinea

Als je een samenvatting maakt, noteer je daarin de hoofzaken.

bijzaken: alles wat minder belangrijk is (de voorbeelden, de uitleg, de rest van de tekst)

kernzin: belangrijkste zin van de alinea. Vaak de eerste of de laatste zin.

feit, mening en argument

feit: iets wat je kunt controleren. Het is waar of niet waar.

mening: geeft aan wat iemand van iets vindt.

argument: als je uitlegt waarom je iets vindt. Signaalwoorden: want, omdat, daarom en namelijk.

Chocoladetaarten vind ik het lekkerst van allemaal!

1. feit
2. mening
3. argument

Dat komt omdat ik erg dol ben op chocolade!

1. feit
2. mening
3. argument

In deze chocoladetaart zit maar weinig suiker.

1. feit
2. mening
3. argument

Woorden blz 49

lees de woorden op blz. 49

maak opdracht 6, 7, 8 en 10