Herhalen Grammatica H4 en H6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom V3T!

Grammatica 6: beknopte bijzin

Programma

1. 10 minuten lezen
2. Herhalen Grammatica H4 en H6 met oefenblad
3. Oefenen met Blooket
4. Afsluiting en vooruitblik
   

10 minuten lezen

Persoonsvorm

Onderwerp 

Werkwoordelijk gezegde 

Naamwoordelijk gezegde 

Lijdend voorwerp 

Meewerkend voorwerp 

Bijwoordelijke bepaling

De zin van tijd veranderen. 

Wie of wat doet er iets? 

Alle werkwoorden uit de zin. Incl. PV. 

Werkwoorden + naamwoordelijk deel. 

Aan wie of voor wie + wg + ow + lv?

Alles wat je nog niet hebt benoemd

Wie of wat + wg + o 

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

1

2

3

4

5

6

Waren de thuisblijvers nieuwsgierig naar de uitslag van de basketbalwedstrijd?

lijdend voorwerp

onderwerp

werkwoordelijk gezegde

naamwoordelijk gezegde

voorzetselvoorwerp

naar de uitslag van de basketbalwedstrijd

waren

de thuisblijvers

waren nieuwsgierig

De leraar is heel erg kwaad geworden op de student.

 Het naamwoordelijk gezegde bevat een werkwoordelijk deel:

alle werkwoorden inclusief het koppelwerkwoord

 en een naamwoordelijk deel:

alle naamwoorden (en overige woorden) van het naamwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde
Werkwoordelijk deel van naamwoordelijk gezegde
Naamwoordelijk deel van naamwoordeljik gezegde

is geworden

is heel erg kwaad geworden

heel erg kwaad 

enkelvoudige zin

samengesteld 

onderschikkende zin

samengesteld 

nevenschikkende zin

zin met 1 persoonsvorm

gelijkwaardige hoofdzinnen

bijzin heeft een rol in de hoofdzin

je herkent dit aan voegwoorden en, maar, want, of

o en pv staan uit elkaar of kunnen uit elkaar worden geplaatst door tussenvoegen 'niet' 

Sinds de wereldwijze uitbraak van het coronavirus vermijden veel mensen openbare plekken..

Ik weet dat het zo is.

Vanavond ga ik pizza eten, maar ik wil morgenochtend wel sporten.

Geef aan of de volgende zinnen enkelvoudig of samengesteld zijn. 

enkelvoudige zin

samengestelde zin

Tijdens de voetbalwedstrijd mogen de supporters niets drinken op de tribune.

Hoewel het kampioenschap de club niet meer kon ontgaan, bleef de trainer zenuwachtig voor de wedstrijd.

De uitblinkende middenvelder wilde nog niet zeggen of hij nog een jaar blijft.

De supporters hopen dat hij besluit nog een jaar bij hun club blijft.

Hij heeft het enorm naar zijn zin, maar een avontuur is ook interessant.

De trainer blijft nog een seizoen of hij gaat toch met pensioen.

Wat is de beknopte bijzin in de volgende zin?
Huppelend van plezier kwam het kind de klas binnen.

Wat is de beknopte bijzin in de volgende zin?
Breed grijnzend vertelde hij over zijn overwinning.

Wat is de beknopte bijzin in de volgende zin?
Kijkend uit het raam bedacht hij een listig plan.

Welke type beknopte bijzin is gebruikt in de volgende zin?
Na kampioen te zijn geworden, werden de spelers door het bestuur gefeliciteerd.

1. voltooid deelwoord
2. te + infinitief
3. onvoltooid deelwoord

Welke type beknopte bijzin is gebruikt in de volgende zin?
Lekker in onze stoelen liggend, dronken we het koude bier.

1. voltooid deelwoord
2. te + infinitief
3. onvoltooid deelwoord

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Bij een verkeerd aansluitende beknopte bijzin is het denkbeeldige onderwerp niet hetzelfde als het onderwerp van de hoofdzin.

2a Druk telefonerend, reed de auto het meisje aan.

3a Na een lange strandwandeling gemaakt te hebben, smaakte de warme chocomel ons erg lekker.

Verkeerd aansluitende beknopte bijzin

Wanneer je een verkeerd aansluitende beknopte bijzin gaat verbeteren, verbeter je altijd de bijzin en laat je de hoofdzin voor wat het is! 

2a Druk telefonerend, reed de auto het meisje aan.

2b Terwijl zij druk aan het telefoneren was, reed de auto het meisje aan.

3a Na een lange strandwandeling gemaakt te hebben, smaakte de warme chocomel ons erg lekker.

3b Nadat we een lange strandwandeling gemaakt hadden, smaakte de warme chocomel ons erg lekker.

Bij een verkeerd aansluitende beknopte bijzin zijn het onderwerp in de bijzin en de hoofdzin hetzelfde.

1. juist
2. onjuist

Wanneer je een verkeerd aansluitende beknopte bijzin verbetert, pas je altijd de bijzin aan en niet de hoofdzin.

1. juist
2. onjuist

Geef aan welke zinnen een verkeerd aansluitende beknopte bijzin bevatten.
1. Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.
2. Dromend van zijn vriendin liep Lucas tegen een lantaarnpaal.
3. Uit de wind gehouden kon hij de eindstreep halen.
4. Reagerend op uw e-mail ontvangt u hier de door u gevraagde folders.
5. Na het gat ontdekt te hebben waarschuwde hij de dijkbewaking.

Maak van de verkeerd aansluitende beknopte bijzinnen volledig kloppende bijzinnen.
1. Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.
4. Reagerend op uw e-mail ontvangt u hier de door u gevraagde folders.

Verbeter de verkeerd aansluitende beknopte bijzin in onderstaande zin.
'Half slapend ging de wekker.'
(1 punt)

Samentrekking

Samentrekking = wanneer in een samengestelde zin één of meerdere delen verkort worden weergegeven.

Bijvoorbeeld

Jan at een appel en Kees (at) een peer

Jan gaf een klap aan Kees en Kees (gaf een klap) aan Jan.

Juiste samentrekking

Vier voorwaarden voor een juiste samentrekking:

1. De betekenis moet hetzelfde zijn.
   
2. Het getal en de tijd moeten hetzelfde zijn.
   
3. De grammaticale functie moet hetzelfde zijn.
   
4. Het samengetrokken zinsdeel moet in de tweede zin op dezelfde plaats komen ten opzichte van de persoonsvorm (ervoor of erachter).
   

Verbeter de foutieve samentrekking:
Hij heeft een diploma en daar hard voor gewerkt.

Verbeter de foutieve samentrekking.
De clown trok zijn kleren uit en zich niets van zijn publiek aan.

Geef aan welke zinnen een foutieve samentrekking bevatten. Geef ook aan op welke voorwaarde de samentrekking misgaat.
1. Hier werd veel gespeeld en muren met graffiti bespoten.
2. Wil je de rode of de gele snoepjes? 
3. Ben is een grote liefhebber van de natuur en dan ook veel buiten.
4. Angela smeerde haar gezicht in en hem daarna snel naar het strand.
5. Hij kwam binnen, hing zijn jas op en ging zitten.

Huiswerkopdrachten maken

• Maak opdracht 1 en 4 op pagina 160-161 van je boek.
• Deze opdrachten zijn huiswerk voor volgende les . 
• Je krijgt de rest van de les de tijd om aan deze opdrachten te werken.
• Je mag zachtjes overleggen met je buur. 

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les:

• Huiswerk: maken opdr. 1 en 4 (p. 160-161) + leren theorie p. 158
• Meenemen: LAPTOP, leesboek, boek, schrift en pen
• Programma: grammatica 6: samentrekking