Vermijd taalfouten: Pleonasme, Tautologie en Contaminatie

Vermijd taalfouten: Pleonasme, Tautologie en Contaminatie

Leerdoel

Aan het einde van de les kun je uitleggen wat pleonasme, tautologie en contaminatie zijn en hoe je deze taalfouten kunt vermijden.

Introduceer het leerdoel van de les: wat zullen de studenten aan het einde van de les leren?

Wat weet je al over taalfouten?

Pleonasme

Pleonasme is een taalfout waarbij je een eigenschap of kwaliteit herhaalt. Bijvoorbeeld: 'De natte regen' of 'de ronde cirkel'.

Leg uit wat pleonasme is en geef voorbeelden.

Verbetersleutel Pleonasme

Verbetering: 'De regen' of 'de cirkel'.

Laat zien hoe je pleonasme kunt verbeteren.

Tautologie

Tautologie is een taalfout waarbij je hetzelfde twee keer zegt, maar dan met andere woorden. Bijvoorbeeld: 'gratis en voor niets' of 'samen en gezamenlijk'.

Leg uit wat tautologie is en geef voorbeelden.

Verbetersleutel Tautologie

Verbetering: 'gratis' of 'samen'.

Laat zien hoe je tautologie kunt verbeteren.

Contaminatie

Contaminatie is een taalfout waarbij je twee uitdrukkingen door elkaar haalt. Bijvoorbeeld: 'Dat slaat als een tang op de spijker' in plaats van 'Dat slaat als een tang op een varken'.

Leg uit wat contaminatie is en geef voorbeelden.

Verbetersleutel Contaminatie

Verbetering: 'Dat slaat als een tang op een varken'.

Laat zien hoe je contaminatie kunt verbeteren.

Oefening Pleonasme

Welke woorden in de volgende zinnen zijn een pleonasme? 'De grote reus', 'de witte sneeuw', 'het ronde wiel'.

Geef de studenten oefeningen om pleonasme te herkennen.

Antwoorden Oefening Pleonasme

'De reus', 'de sneeuw', 'het wiel'.

Laat de antwoorden van de oefening zien.

Oefening Tautologie

Welke woorden in de volgende zinnen zijn een tautologie? 'Samen en gezamenlijk', 'gratis en voor niets', 'overbodige ballast'.

Geef de studenten oefeningen om tautologie te herkennen.

Antwoorden Oefening Tautologie

'Samen', 'gratis', 'overbodige'.

Laat de antwoorden van de oefening zien.

Oefening Contaminatie

Welke zinnen bevatten een contaminatie? 'Dat slaat als een tang op de spijker', 'hij ging als een speer tekeer', 'dat is een ander paar mouwen'.

Geef de studenten oefeningen om contaminatie te herkennen.

Antwoorden Oefening Contaminatie

'Dat slaat als een tang op de spijker', 'hij ging als een speer', 'dat is een ander paar mouwen'.

Laat de antwoorden van de oefening zien.

Gebruik in de praktijk

Waarom is het belangrijk om pleonasme, tautologie en contaminatie te vermijden in bijvoorbeeld zakelijke teksten?

Leg uit waarom het belangrijk is om deze taalfouten te vermijden.

Opfrissen

Wat zijn pleonasme, tautologie en contaminatie?

Laat de studenten kort uitleggen wat de verschillende taalfouten zijn.

Verbeteren

Verbeter de volgende zinnen: 'De nieuwe innovatie', 'hij ging tekeer als een beest', 'dat is een ander paar mouwen'.

Laat de studenten zelfstandig of in groepjes de zinnen verbeteren.

Antwoorden Verbeteren

'De innovatie', 'hij ging tekeer', 'dat is andere koek'.

Laat de antwoorden van de oefening zien.

Toepassen

Schrijf zelf een korte tekst zonder pleonasme, tautologie of contaminatie.

Geef de studenten de opdracht om zelf een korte tekst te schrijven waarin ze deze taalfouten vermijden.

Feedback

Geef elkaar feedback op de geschreven teksten en let hierbij op pleonasme, tautologie en contaminatie.

Laat de studenten in groepjes elkaars teksten beoordelen.

Samenvatting

Wat heb je vandaag geleerd?

Vraag de studenten om kort samen te vatten wat ze vandaag hebben geleerd.

Einde

Bedankt voor het volgen van deze les!

Sluit de les af en bedank de studenten voor hun aandacht.

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd.

De leerlingen voeren hier drie dingen in die ze in deze les hebben geleerd. Hiermee geven ze aan wat hun eigen leerrendement van deze les is.

Schrijf 2 dingen op waarover je meer wilt weten.

De leerlingen voeren hier twee dingen in waarover ze meer zouden willen weten. Hiermee vergroot je niet alleen betrokkenheid, maar geef je hen ook meer eigenaarschap.

Stel 1 vraag over iets dat je nog niet zo goed hebt begrepen.

De leerlingen geven hier (in vraagvorm) aan met welk onderdeel van de stof ze nog moeite. Voor de docent biedt dit niet alleen inzicht in de mate waarin de stof de leerlingen begrijpen/beheersen, maar ook een goed startpunt voor een volgende les.