SE1

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Startklaar

PO Landdossier - 13 juni

SE1 overzicht

Begrippen: https://quizlet.com/nl/1041707891/so-arm-en-rijk-h3-en-h4-flash-cards/?i=1fo1jg&x=1jqt

Opgaves in het examen SE1:
1 - Hoofdstuk 3 in Arm en rijk: India en VK
2 - Hoofdstuk 4 in Arm en rijk: Globalisering
3 - Hoofdstuk 1 in Brazilië: Natuur in Brazilë
4 - Hoofdstuk 2 in Brazilië: Arm en Rijk in Brazilië

ITCZ

ITCZ is waar het zon loodrecht schijnt.

Tropische klimaten (A-klimaten)

Af-klimaat: tropische regenwoudklimaat

- passaten brengen vocht

- altijd warm (>18 graden)

- geen droge tijd (minimaal 60 mm per maand)

Tropische klimaten (A-klimaten)

Am-klimaat: moessonklimaat

Moesson = halfjaarlijks wisselende windrichting.

 =  nattere en drogere perioden

door Chaco laag

Wanneer is het droger?

Chaco laag = Pantanal

Het Chaco Laag zorgt voor de natte zomers:

- botsing warme tropische lucht en koele lucht van de oceaan

- front van noordwesten naar zuidoosten

Tropische klimaten (A-klimaten)

Aw-klimaat: savanneklimaat 

- drogere variant van moessonklimaat

- ITCZ naar het noordelijk halfrond => duidelijker droog seizoen in mei - augustus

Zeestromen

Zuid-Equatoriale Stroom en Braziliëstroom:

- relatief warme oceaanstromen

- zorgen voor hogere temperaturen en meer   neerslag in Brazilië

Falklandstroom:

- relatief koude oceaanstroom

- zorgt voor lagere temperaturen en minder  neerslag in Brazilië

Winden

Door de aanlandige passaten:

• is de invloed van de zeestromen op de temperatuur groot.

• in combinatie met het kustgebergte (Serra do Mar) is de invloed op de hoeveelheid stuwingsregen groot.

Steppeklimaat (BS)

= droog, caatinga

- de zuidoostpassaat bereikt dit deel niet door de  ligging aan de lijzijde van een gebergte (chapadas)

    => geen stuwingsregens

- de noordoostpassaat bereikt dit deel niet  door de noordelijke ligging van de ITCZ =>  geen stijgingsregens

Chinaklimaat (Cw)

- lagere temperaturen door hogere ligging in het landschap (Braziliaanse hoogland)

- Droge wintermaanden door noordelijke ligging ITCZ en invloed van het Zuid-Atlantische hogedrukgebied.

Zeeklimaten (Cf)

= Pampa, rijst verbouw

Cfa-klimaat:

- lange, vochtige, warme zomers

- bijna nooit vorst

- geen droog seizoen

Cfb-klimaat:

- lagere zomer- en wintertemperaturen

- hogere ligging door Araucárias Plateau

     Kleine afsluiting

Klimaatsysteem van Köppen

Af

Aw

Am

BS

Cfa

Cfb

Cw

Kleine lesafsluiting (5 min) 

Docent controleert begrip door opdrachten of vragen die de begrippen en vaardigheden van het lesdoel toetsen.

Leerlingen werken zelfstandig of in een groepje aan opdrachten, kunnen vragen stellen aan de docent maar werken grotendeels zelfstandig.

Controle van begrip vragen

SE1

1.     Centrum-periferie model: Leer de verschillen tussen centrum- en periferielanden. 
2.     Tijd-ruimtecompressie: Wat is het en hoe werkt het? Hoe is de wereld tegenwoordig met elkaar verbonden? 
3.     Globalisering: Wat betekent het? Welke invloed heeft het op bedrijven? Hoe verspreidde globalisering zich vroeger en hoe gebeurt dat nu? 
4.     Multinationale ondernemingen: Hoe heten bedrijven die in meerdere landen actief zijn? Zoek voorbeelden op. Wat verkopen ze?
5.     Klimaatgrafieken: Je moet klimaatgrafieken kunnen lezen en interpreteren. 
6.     Landschappen van Brazilië: Je moet 7 landschappen van Brazilië kunnen herkennen op een foto. 
7.     ITCZ: Wat is de ITCZ, welke klimaten beïnvloedt het en hoe? 
8.     Inheemse bevolking: Wie zijn de inheemse volken van Brazilië en met welke problemen hebben ze te maken? 
9.     Dimensies: Je moet de geografische dimensies kennen (er komen bijvoorbeeld vragen zoals: "Geef een politieke reden voor..."). 
10.     Minerale hulpbronnen: Je moet weten wat de belangrijkste minerale hulpbronnen van Brazilië zijn. 
11.     Stuwdammen: Wat doen dammen in Brazilië en hoe beïnvloeden ze de natuur en de bevolking? 

Wereldsysteem: centrum-periferie

Wereldsysteem nu

Centrum	Semi-periferie	Periferie
- rijk - ontwikkelde land - bezig met diensten en hightech - grote afzetmarkt	------- tussen -------- - opkomende land (economie) - bezig met industrien - groeiend afzetmarkt	- arm - ontwikkelingsland - leveren grondstoffen - kunnen wijnig kopen
Verenigd Koningrijk	India	Sudan

Tijd-ruimtecompressie

v

Globalisering

– een proces van het vermengen van cultuur, economie en politiek, gedreven door tijd-ruimtecompressie.

Wie is de baas?

In een geglobaliseerde wereld zijn multinationale ondernemingen (mno’s) de drijvende kracht achter economische veranderingen en hebben zij veel invloed op handel, cultuur en politiek.

Globalisering

Met het proces van globalisering wordt de positie van moderne economieën in de mondiale productieketen bepalend voor hun rol.

Klimaatgrafieken

 Landschappen van Brazilië

Inheemse bevolking

Dimensies

Levensverwachting → __________
BNP per hoofd → __________
Rol van religie in de samenleving → __________
Mate van corruptie → __________
Onderwijsniveau → __________
Vrouwen in onderwijs → __________
Beroepsbevolking → __________
Alfabetiseringsgraad → __________
Infrastructuur (wegen, elektriciteit, enz.) → __________
Stabiliteit van de overheid → __________
Verschillen in taal → __________

Natuurlijke hulpbronnen

Waterkracht

     Grote afsluiting

- Zoek altijd de juiste plek in de vraag op de kaart.
- Je moet begrippen leren van Quizlet! Dat is 1/4 van je punten.
- Geen stress, probeer te denken dat je met je vriend(in) over de vraag praat.
- Schrijf duidelijk. Ik kan het niet lezen, dus ik kan je geen punten geven.
- Tel je antwoorden aan het einde! Sla geen vragen over.
Veel succes met de toets!

Het lesdoel (2 min) 

Docent benoemt het lesdoel en bespreekt kort wat de leerlingen zullen leren en waarom dit belangrijk is.

Leerlingen luisteren naar de leerdoelen en krijgen een duidelijk beeld van wat er van hen verwacht wordt tijdens de les. Uitleg van leerdoelen, korte discussie over belang van de leerdoelen

retrieval practice

Retrieval practice (10 min)

Docent geeft de leerlingen de tijd om zelf te oefenen met de lesstof en biedt ondersteuning indien nodig.

Leerlingen oefenen zelf met de lesstof door begrippen te oefenen met Quizlet, flashcards te maken en zichzelf te overhoren of topografie spellen online te doen.

Quizlet, flashcards maken, zichzelf overhoren, topografie spellen online

quizlet.com

Kleuren