Spreekwoorden en gezegden

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Spreekwoorden en gezegden

Programma

Theorie +/- 5 min

Zelfstandig aan de slag +/- 35 min

Reflectie +/- 5 min

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Weet je meer over spreekwoorden en gezegden
• Ken je het verschil benoemen tussen spreekwoorden en gezegden

Theorie

Spreekwoorden en gezegden zijn beide vaste uitdrukkingen in de Nederlandse taal, maar ze verschillen in structuur en inhoud. 

Spreekwoorden

• Zijn complete zinnen in de tegenwoordige tijd.
  
• Bevatten vaak een algemene waarheid of levensles.
  
• Zijn onveranderlijk, de woorden en volgorde blijven hetzelfde.
  
• Voorbeelden: Wie a zegt, moet ook b zeggen en , De aanhouder wint. 

Gezegden

• Zijn zinsdelen, geen complete zinnen.
  
• Bevatten geen werkwoord.
  
• Hebben vaak een figuurlijke betekenis, maar geen wijsheid.
  
• Voorbeelden: "met hart en ziel", "op de valreep". 

Betekenis?

Om een spreekwoord of gezegden in een woordenboek te vinden, zoek je op het belangrijkste zelfstandig naamwoord van het spreekwoord. Als er geen zelfstandig naamwoord in voorkomt, zoek dan op het belangrijkste woord in het spreekwoord.

Een spreekwoord is:

1. een grapje
2. een korte zin met een waarheid of wijsheid
3. slechte woorden/schelden
4. iets wat letterlijk wordt bedoeld

Spreekwoorden hebben een...

1. letterlijke betekenis
2. figuurlijke betekenis

Instructie

Wat: Ga zitten in groepjes van 4

Hoe: Tafels tegen elkaar 

Tijd: 1 min

Hulp: klasgenoten

Klaar: rustig gaan zitten

Welke, gezegden, spreekwoorden en uitdrukkingen herken jij?

Reflecteren