oncologie + herhaling pathologie hart en vaatstelsel

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

laatste les P3

herken de casus

er komen zo 4 casussen in beeld aan jullie om het juiste ziektebeeld erbij te bedenken

oke ik zal jullie een klein beetje helpen. Je kan kiezen uit:

vaatverkalking, acuut coronair syndroom, hartfalen of hypertensie

doe het in stilte (ik weet dat is moeilijk) en voor jezelf

1

Patiënt: Mevrouw Jansen, 68 jaar oud

Achtergrond: Mevrouw Jansen is een gepensioneerde lerares die al jaren rookt en een zittende levensstijl heeft. Ze heeft een geschiedenis van hoge bloeddruk en een hoog cholesterolgehalte. Ze bezoekt de huisarts vanwege aanhoudende pijn in haar benen tijdens het lopen.

Huidige klachten: Mevrouw Jansen klaagt over pijn en een zwaar gevoel in haar benen, vooral tijdens het lopen. De pijn verdwijnt meestal na een paar minuten rust. Ze merkt ook dat haar voeten soms koud aanvoelen en dat ze last heeft van tintelingen.

Onderzoek: Bij lichamelijk onderzoek worden verminderde pulsaties in de benen opgemerkt. 

welke ziektebeeld kies jij?

vaatverkalking

acuut coronair syndroom

hartfalen

hypertensie

2:

Patiënt: Meneer Van Dijk, 60 jaar oud

Achtergrond: Meneer Van Dijk is een gepensioneerde bouwvakker met een geschiedenis van roken en een familiegeschiedenis van hart- en vaatziekten. Hij heeft een zittende levensstijl en eet vaak zout en vet voedsel. Hij heeft geen bekende medische aandoeningen, maar heeft de laatste tijd last van hoofdpijn en duizeligheid.

Huidige klachten: Meneer Van Dijk bezoekt de huisarts vanwege aanhoudende hoofdpijn, vooral in de ochtend, en duizeligheid. Hij voelt zich soms moe en merkt dat hij sneller buiten adem is bij inspanning.

Onderzoek: Bij lichamelijk onderzoek wordt een verhoogde bloeddruk gemeten van 160/100 mmHg. Er worden geen andere afwijkingen gevonden. De huisarts besluit om aanvullende bloedonderzoeken en een ECG uit te voeren om andere oorzaken uit te sluiten.

welke ziektebeeld kies jij?

vaatverkalking

acuut coronair syndroom

hartfalen

hypertensie

3

Patiënt: Mevrouw Bakker, 72 jaar oud

Achtergrond: Mevrouw Bakker is een gepensioneerde secretaresse met een geschiedenis van hypertensie (hoge bloeddruk) en diabetes type 2. Ze heeft overgewicht en leidt een zittende levensstijl. Ze woont alleen en heeft beperkte sociale steun.

Huidige klachten: Mevrouw Bakker komt naar de huisarts met klachten van toenemende kortademigheid, vooral bij inspanning en 's nachts. Ze merkt ook dat haar enkels gezwollen zijn en dat ze 's nachts vaak moet plassen. Ze voelt zich moe en heeft minder eetlust.

Onderzoek: Bij lichamelijk onderzoek worden oedeem (vochtophoping) in de enkels en benen, verhoogde hartslag en verhoogde bloeddruk opgemerkt. Een auscultatie van de longen laat crepitaties (krakende geluiden) horen, wat wijst op vochtophoping in de longen. Een ECG en een echocardiogram worden uitgevoerd om de hartfunctie te beoordelen.

welke ziektebeeld kies jij?

vaatverkalking

acuut coronair syndroom

hartfalen

hypertensie

4

Patiënt: Meneer De Vries, 55 jaar oud

Achtergrond: Meneer De Vries is een vrachtwagenchauffeur met een geschiedenis van roken en een familiegeschiedenis van hartziekten. Hij heeft een zittende levensstijl en eet vaak ongezond voedsel. Hij heeft geen bekende medische aandoeningen, maar heeft de laatste tijd last van vermoeidheid en kortademigheid.

Huidige klachten: Meneer De Vries meldt zich op de spoedeisende hulp met hevige pijn op de borst die uitstraalt naar zijn linkerarm en kaak. Hij voelt zich zweterig, misselijk en angstig. De pijn begon plotseling terwijl hij aan het werk was.

Onderzoek: Bij aankomst op de spoedeisende hulp wordt een ECG gemaakt, dat afwijkingen laat zien die wijzen op een acuut coronair syndroom. Bloedonderzoek toont verhoogde troponinewaarden, wat wijst op schade aan de hartspier.

welke ziektebeeld kies jij?

vaatverkalking

acuut coronair syndroom

hartfalen

hypertensie

nu een nieuw stukje kennis

Bij kanker is het DNA van enkele cellen beschadigd. Hierdoor krijgen die cellen geen signaal om te stoppen met de celdeling, ook niet als er genoeg nieuwe cellen gemaakt zijn.

Deze cellen blijven zich dus delen, zonder remming. 

De nieuwe kopieën hebben ook allemaal dezelfde beschadiging in het DNA, waardoor zij ook snel zullen delen. Er ontstaat een ophoping van nieuwe cellen, die samen een tumor kunnen vormen. Dit ongewenst en ongeremd delen van cellen door een beschadiging aan het DNA noemen we kanker.

verschillende vormen

• de ‘knobbel’: een vaste zwelling, die ook wel een ‘solide tumor’ wordt genoemd. Deze knobbel is soms zelfs te voelen, bijvoorbeeld in de borst bij vrouwen met borstkanker. 
• Kanker kan echter ook in het bloed zitten, waardoor geen knobbel te voelen is. Dit is het geval bij leukemie. 

Tumoren kunnen de normale functies van het lichaam verstoren. Als een tumor groot genoeg is, kan hij tegen gezonde organen aandrukken, waardoor deze organen minder goed hun werk kunnen doen.

indeling

tweedeling: goedaardig (benigne) en kwaadaardig (maligne)

indeling gemaakt door verschillen in:

groei in omliggende weefsels (goedaardig drukt tegen weefsel aan dringt niet door in ander weefsel)

verspreiding door lichaam (uitzaaien : metastaseren)

type tumoren

• Sarcoom: kwaadaardige tumor uitgaande van steun- en tussenweefsel, weke delen of bot.
  
• Carcinoom: kwaadaardige tumor van epitheelcellen (bovenste laag cellen van de huid of slijmlaag).
  
• Glioom: tumor uitgaande van bepaalde hersencellen, kan zowel goedaardig als kwaadaardig zijn.
  
• Lipoom: goedaardige tumor van vetweefsel.
  
• Myoom: goedaardige tumor van spierweefsel. Een myoom in de baarmoeder (vleesboom) is het meest bekend.

risicofactoren

• (vaak) niets aan te doen 
• bestaan wel risicofactoren
• Aan sommige risicofactoren kunnen mensen echter niets veranderen, zoals de leeftijd (foutjes in celdeling die in DNA terecht komen) of het geërfde DNA (BRCA- gen : borstkanker). 
• Aan het overgrote deel van de risicofactoren kun je echter wel iets doen. 

 De belangrijkste risicofactoren zijn:

infecties (Humaan Papilloma Virus (HPV vaccinatie zit in rijkvaccinatieprogramma van de overheid);

uv-straling (zon);

ioniserende straling (röntgen);

kankerverwekkende chemicaliën(alcohol, roken, asbest);

overgewicht.

alarmsymptomen

• blijvende hoest, soms met ophoesten van bloed en slijm;
  
• slikproblemen;
  
• moedervlekken die er afwijkend uitzien;
  
• een schilferend plekje op de huid;
  
• een knobbeltje ergens in het lichaam;
  
• ongewoon vaginaal bloedverlies (vrouwen) of zaadbalklachten (mannen);
  
• problemen bij of veranderingen van de ontlasting;
  
• problemen of veranderingen bij het plassen;
  
• gewichtsverlies zonder aanleiding.

algemene signalen

• chronische vermoeidheid;
  
• overgeven;
  
• bleekheid;
  
• pijn;
  
• terugkerende infecties door een verzwakt afweersysteem.

borstkanker

welke kennis hebben jullie al over borstkanker?

Elk jaar krijgen 14.000 Nederlanders borstkanker. Dit zijn meestal vrouwen (in 99,3% van de gevallen), maar mannen kunnen ook borstkanker krijgen. De kans op borstkanker is groter als de ziekte in de familie voorkomt of als de zorgvrager eerder borstkanker gehad heeft. In Nederland overlijden jaarlijks 3.200 zorgvragers aan deze vorm van kanker.

symptomen

Kanker kan in de hele borst ontstaan, maar meestal ontstaat borstkanker boven in de borst, aan de buitenzijde (in het laterale bovenkwadrant). Een voelbaar knobbeltje in de borst kan een eerste teken van borstkanker zijn, maar is meestal onschuldig. Als een vrouw (maar dus ook man!) een knobbeltje voelt, moet zij/hij dit echter wel door de huisarts laten onderzoeken.

andere symptomen

• intrekking van de huid of van de tepel. Dit is zeer verdacht voor borstkanker;
  
• eczeem van de tepel. Dit is verdacht voor borstkanker als het langer dan drie weken bestaat (terwijl het behandeld wordt);
  
• pijn in één borst. Dit kan zowel veroorzaakt worden door een goed- als een kwaadaardige zwelling;
  
• vorming van een zweer (ulceratie). Dit ontstaat in een laat stadium door ingroei van kanker in de huid;
  
• ontstekingsverschijnselen. Deze zijn niet verdacht tijdens en na de zwangerschap; buiten deze periode zijn ontstekingsverschijnselen echter wel een mogelijk teken van kanker;
  
• spontane afscheiding uit de tepel. Dit wordt echter vaak veroorzaakt door iets anders dan kanker.

diagnostiek

• palperen (vergelijken beide borsten en ook lymfeklieren oksel en hals)
• beeldvorming: mammogram (jonger dan 45 jr niet / minder betrouwbaar), echografie, MRI
• biopt
• na diagnose ook nog extra beeldvorming in MRI en PET scan voor uitzaaiingen

waarvan denken jullie dat de behandeling van afhankelijk is?

behandeling

afhankelijk van:

• leeftijd pt
• conditie pt
• stadium tumor

curatief: doel  genezen

• tumor weg snijden
• masectomie (borstverwijderen + lymfeklieren)
• chemo
• hormoontherapie
• bestraling

palliatief: doel wegnemen klachten (oa pijn)

en verlengen levensverwachting

gevolgen behandeling

gevoelsstoornis oksel

zwelling arm door verminderde vochtafvoer

verlittekening door bestraling

misselijkheid

vermoeidheid

haaruitval

opvliegers

slaapproblemen

seksuele problemen

darmklachten

en nog veel meer

ik geloof in jullie