1.3 deel 1

HC Burgers en steden in de Lage Landen

par 1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw

Lees 1.3 deel 1

'Naar Amsterdam t/m Innovatie'

timer

7:30

1 / 26

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5,6

This lesson contains 26 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

Lesson duration is: 60 min

Items in this lesson

1.3 deel 1

HC Burgers en steden in de Lage Landen

par 1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw

Lees 1.3 deel 1

'Naar Amsterdam t/m Innovatie'

timer

7:30

Slide 1 - Slide

kenmerkende aspecten

24. De bijzondere plaats van de Republiek in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

25. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

Slide 2 - Slide

27 oktober 2025

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Video

Amsterdam neemt de leiding

Hoofdrol graanhandel (eigen vloot) moedernegotie

Snijpunt Middellandse Zee en Oostzee

Wisselbank

Beurs

Stapelmarkt

Wat zou de rol van burgers nu zijn geweest?

Slide 5 - Slide

Graan werd gehaald uit het Oostzeegebied. Deze meest winstgevende handel werd de Moedernegotie genoemd. Dus: Moedernegotie is de winstgevende graanhandel uit Oostzeegebied.

Slide 6 - Slide

Theorie

*Een groot deel van deze handel ging via Amsterdam. Dit kwam omdat Antwerpen werd veroverd door de Spanjaarden 1585. Handelaren en bankiers gingen/vluchten hierop naar Amsterdam.

Amsterdam kon zo uitgroeien tot het centrum van het handelskapitalisme en van de wereld. Handelaren brachten goederen - zoals graan, wijn en wol - naar Amsterdam om het tegen een hogere prijs te verkopen.

Dit alles werd opgeslagen op de Amsterdamse zolders en in de pakhuizen. Amsterdam werd de stapelmarkt van Europa.

Slide 7 - Slide

Handelskapitalisme: Eerst investeren met als doel om winst te maken.

Stapelmarkt: Stad of haven waar goederen worden opgeslagen in afwachting van tekorten en hogere prijzen elders.

Slide 8 - Slide

Theorie

Veel ondernemers investeerden hun winsten uit de moedernegotie in handelscompagnieën: onderneming van handelaren die investeringen, risico's en winsten met elkaar delen.

Deze compagnieën wilden ook reizen organiseren naar Azië. Hier had alleen Portugal echter een rechtstreekse zeeverbinding naar toe. Maar Portugal was inmiddels snel ingehaald door de Nederlandse schepen en innovatieve handelaren.

Slide 9 - Slide

VOC: Verenigd Oostindische Compagnie, opgericht in 1602.

WIC: West-Indische Compagnie, opgericht in 1621.

Slide 10 - Slide

Theorie

De VOC kreeg van de Staten-Generaal, die over de buitenlandse politiek gingen, het handelsmonopolie op Azië.

De WIC kreeg dit voor de handel met Afrika en Amerika, de beruchte driehoekshandel waar slavenhandel te vinden was. De WIC mocht ook aan kaapvaart doen.

Handelsmonopolie:

Afspraak om als enige te mogen handelen in bepaald product, land of gebied.

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

VOC

1594 Holland vindt als tweede Europese mogendheid een zeeroute naar Azië.

Concurrentie leidde tot oprichting VOC 1602

Handelscompagnieën (posten, monopolie, factorijen)

WIC

1621

Handelsmonopolie Atlantische oceaan; forten, handelsnederzettingen, kaapvaart

Slide 13 - Slide

Wat is een monopolie?

Een bekend bordspel waarbij je straten moet kopen etc.

Het recht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen

Het alleenrecht om in een bepaald gebied of op een bepaald product te handelen

Het recht om een oorlog te mogen beginnen om handel in een bepaald product af te dwingen

Slide 14 - Quiz

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Slide 17 - Slide

kenmerkende aspecten

24. De bijzondere plaats van de Republiek in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek.

25. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een wereldeconomie.

Slide 18 - Slide

Plaats de onderstaande woorden op juiste plaats:

Vorst

Staten-Generaal

Raad van state

Geheime raad

Landvoogd

Gewestelijke staten

Raad van Financiën

Slide 19 - Drag question

Plaats de volgende woorden op de goede plek:

Regenten

Stadhouder

Staten-Generaal

Raadspensionaris

Gewestelijke staten

Slide 20 - Drag question

Bij wie ligt de soevereine macht in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden?

De stadhouder

De raadspensionaris

De gewesten

De Staten-Generaal

Slide 21 - Quiz

Slide 22 - Slide

Innovatie

Innovaties werden gestimuleerd (investeringen) en beschermd (octrooien).

De infrastructuur wordt verbeterd: aanleg wegennet, koetsdiensten, ruimte voor binnenvaartschepen.

Circa 400 km trekschuitverbdingen

De Fluit; geringe diepgang, grote laadruimte, weinig bemanning.

Het slingeruurwerk van Christiaan Huyghens (werd niet beïnvloed door schommelingen op zee)

De molens; voor zowel drooglegging/ontginning, graan vermalen, maar ook als zaagmolens voor de scheepsbouw/huizenbouw

Slide 23 - Slide

1.3 deel 1

HC Burgers en steden in de Lage Landen

par 1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw

Lees 1.3 deel 1

'Naar Amsterdam t/m Innovatie'

Vul de samenvattingsposter aan, voor zover mogelijk is.

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

1.3 deel 1

Huiswerk:

HC Burgers en steden in de Lage Landen

par 1.3 Amsterdam in de Gouden Eeuw

Lees 1.3 deel 2

'De dertigjarige oorlog t/m Engeland en Frankrijk'

Slide 26 - Slide