examentraining 1 - Eiwitsynthese B1 - PLS1337

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Eiwitsynthese

Groot idee van de Biologie

Organismen zijn aangepast om te functioneren in de omgeving waarin ze voorkomen.

Wat is het?

Wat moet het kunnen en hoe werkt dat?

Voeden?

Voortplanten?

Verdedigen?

Informatie verwerken?

Hoe aanpassen?

Welke relatie met de omgeving?

Eiwitsynthese

DNA

DNA is opgebouwd uit nucleotiden

Nucleotide bestaat uit:

Desoxyribose

Fosfaatgroep

Nucleïnebase

Vier basen:

Adenine – thymine

Guanine - cytosine

Eiwitsynthese

Genetische code

Codon of triplet: drie opeenvolgende basen

Triplet codeert voor één bepaald aminozuur

Volgorde bepaalt de structuur van eiwit

Matrijs: streng van DNA die wordt gekopieerd door mRNA

Coderende streng: streng van DNA tegenover matrijs

Eiwitsynthese

RNA

Verschillen met DNA:

Heeft geen T maar U

Enkelstrengs

Kan uit de kern weg

Verschillende vormen van RNA:

Messenger RNA (mRNA)

Transfer RNA (tRNA)

Eiwitsynthese

Transcriptie

Stappen:

- DNA strengen laten van elkaar los

- Afschrift van de template streng --> pre-mRNA

- mRNA wordt gevormd van 5’ naar 3’

Eiwitsynthese

Splicing

Pre-mRNA bestaat uit:

Exonen: coderend

Intronen

Eiwitsynthese

Translatie

Stappen:

Ribosoom begint bij het start codon (AUG)

tRNA is gebonden aan specifiek aminozuur

tRNA bindt aan bijbehorend codon op mRNA

Aminozuren worden verbonden met peptidebinding

Polypeptide wordt gevormd

Ribosoom stopt bij stopcodon: UAG, UAA of UGA

Eiwitsynthese

Eiwitsynthese

Eiwitten

Polypeptide vouwt op --> eiwit

Functies eiwitten binnen en buiten de cel:

Enzymen

Structuureiwitten

Transporteiwitten

Receptoreiwitten

Plasma-eiwitten

Antistoffen

Eiwitstructuren:

Primair, secundair, tertiair, quaternair

Eiwitsynthese

Enzymen

Wat is het: een enzym is een eiwit dat een chemische reactie binnen of buiten een cel versnelt zonder zelf verbruikt te worden.

Hoe het werkt:

- Enzym bindt aan substraat (bv maltose/zetmeel)

- Vormt een enzym-substraatcomplex

- Enzym knipt substraat in stukjes

Snelheid afhankelijk van:

- Temperatuur

- Hoeveelheid enzym/substraat

- pH

Hoe werken Enzymen?

Eiwitsynthese

Mutaties

Soorten mutaties:

Eén of een paar nucleotiden

Deletie, insertie

Verandering

Delen van het chromosoom