HV1 Grammatica 5 Grammatica in talen en Grammatica 6 zelfstandig naamwoord en lidwoord

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Welkom HV1a

Grammatica 5 en 6

Programma

1. 15 minuten lezen
2. Leerwerkcheck
3. Grammatica 5: grammatica in talen en Grammatica 6
4. Afsluiting en vooruitblik

15 minuten lezen

Leerwerkcheck 

16 Taal en communicatie -> pagina 66 tot en met 69 

opdracht 1 tot en met 10 

Check je werk! 

Grammatica in talen

Je leert wat grammatica is en hoe talen qua grammatica kunnen verschillen.

Regels

De regels van een taal noem je grammatica

Officiële (= vastgelegde regels) vs. onofficiële grammatica

Wanneer kinderen leren spreken, gebruiken ze nog geen volledige zinnen.
Bijvoorbeeld: Ik snoepje (Ik wil een snoepje).
Ander voorbeeld: Mama auto rijden (Mama gaat auto rijden).
Wat valt je op (aan de volgorde van de woorden)?

Noem een voorbeeld van een grammaticaregel in een vreemde taal (Frans, Duits, Engels, etc.) die verschilt van de Nederlandse grammaticaregels.

Waarom zou kennis van de Nederlandse grammatica belangrijk zijn als je een andere taal wilt leren?

In spreektaal 'mag' meer dan in schrijftaal.
Bedenk een voorbeeld van dingen die je in
spreektaal wel zou kunnen zeggen, maar
in schrijftaal niet.

Taal- en redekundig ontleden

• Taalkundig ontleden = kijken                naar het soort woord
• Redekundig ontleden = kijken naar de functie van woorden

Welke onderdelen horen bij taalkundig en welke bij redekundig ontleden?

taalkundig ontleden

redekundig ontleden

persoonsvorm en deel van het gezegde

zelfstandig naamwoord

lidwoord

bijwoordelijke bepaling

bijvoeglijk naamwoord

onderwerp

werkwoord

gezegde, samen met de persoonsvorm

voorzetsel

Welke begrippen van grammatica heb je dit schooljaar al geleerd?

Wat is grammatica?

1. officieel en onofficieel
2. het verschil tussen schrijf- en spreektaal
3. de regels van een taal
4. taal- en redekundig ontleden

Wat is taalkundig ontleden?

1. Je kijkt naar de soort woorden
2. Je kijkt naar de functie van woorden

Waar of niet waar? Een zelfstandig naamwoord en een lidwoord zijn voorbeelden van woordsoorten.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is een zelfstandig naamwoord?

1. Zelfstandige naamwoorden geven informatie over de 'zelfstandigheid' van een woord.
2. Zelfstandige naamwoorden zijn werkwoorden 'verzelfstandigt'.
3. Zelfstandige naamwoorden geven een 'naam' aan 'zelfstandige' dingen.

Dit zijn zelfstandige naamwoorden

Namen van bedrijven

Woorden voor concrete zaken

Woorden voor abstracte zaken

Woorden met een hoofdletter

Namen van mensen

Namen van dieren

Namen van dingen

Woorden die iets zeggen over een ander woord

Woorden die iets toevoegen

Woorden die je kunt weglaten in een zin

Wat zijn zelfstandig naamwoorden?

1. de, het, een
2. rood, groen, geel
3. fiets, koe, paard
4. vroeger, later, nu

Wat zijn zelfstandige naamwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Wat is GEEN zelfstandig naamwoord?

1. roepen
2. kleding
3. schaal
4. kerstkaart

In welke zin staan GEEN zelfstandige naamwoorden?

1. De vliegen vliegen achter vliegen aan.
2. De reiziger zal met de trein gaan reizen.
3. In de mediatheek staan veel computers.
4. Misschien moeten wij verhuizen.

Wat zijn lidwoorden?

1. de, het , een
2. slimme, mooie, rode
3. fiets, boek, volleybal
4. lopen, werken, denken

Hoe veel lidwoorden zijn er?

1. 2
2. 3
3. 5
4. 4

Hier kun je lidwoorden WEL aan herkennen

Hier kun je lidwoorden NIET aan herkennen

een lidwoord bestaat uit twee delen: een lid en een woord

tussen een lidwoord en een zelfstandig naamwoord kunnen andere woorden staan die je kunt weglaten

een lidwoord verandert in de verleden tijd

een lidwoord staat voor een zelfstandig naamwoord

Welk lidwoord is een onbepaald lidwoord?

1. een
2. de
3. het

Welk lidwoorden zijn bepaalde lidwoorden?

1. een, de
2. het, een
3. de, het

Het is mij veel te koud!

Wat is het in deze zin?

1. lidwoord
2. geen lidwoord

De fiets van Jip is heel mooi.

Wat is de in deze zin?

1. lidwoord
2. geen lidwoord

Heb jij al een nieuwe jas gekocht?

Wat is een in deze zin?

1. lidwoord
2. geen lidwoord

Geef mij maar een paar snoepjes.

Wat is een in deze zin?

1. lidwoord
2. geen lidwoord

Waar heb je nog moeite mee?

zelfstandige naamwoorden

lidwoorden

allebei

geen moeite

Zelf je huiswerk kiezen

Ik heb moeite met: 

• zelfstandige naamwoorden: maken opdr. 1 en 3 op p. 27
• lidwoorden: maken opdr. 2 en 4 op p. 27
• allebei: maken opdr. 1 en 2 op p. 27
• geen moeite: maken opdr. 3 en 4 op p. 27

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: maandag 25 maart 

• Huiswerk: leren p. 22, 24, 26 en 28 + maken gekozen huiswerkopdrachten
• Meenemen: leesboek, boek, pen, schrift en LAPTOP
• Programma: grammatica herhalen