3. Vrouwen eisen rechten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Wat weet je van het feminisme?

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 

Nederland na 1945

Meer gelijkheid voor vrouwen deel 1

Landen met amper vrouwenrechten!

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen waarom en op welke manier vrouwen in Nederland zich emancipeerden

1. Je kunt verklaren waarom vrouwen wilden emanciperen

2. Je kunt de kenmerken van de Tweede Feministische golf beschrijven.

Feminisme

Vrouwen die opkomen voor 

de (gelijke) rechten van de vrouw

Doelen:

1: Vrouwenkiesrecht!

2: Toegang tot hoger onderwijs!

3: Recht op ¨arbeid¨

Een bekend 

persoon uit de eerste feministische golf is Aletta Jacobs!

Ondanks

het bereiken van de doelen bleef het traditionele rollenpatroon bestaan!

Traditionele rollenpatroon!

Vrouw voedde de kinderen op en deed het huishouden!

Vrij Nederland in 1949

•  'de man kan moeilijk de hele dag thuis blijven om bakker en melkboer te betalen. Hij heeft wel wat beters te doen.'

Een vrouw 

had weinig rechten en moest hard werken in het gezin!

Moeder en echtgenote

• In de jaren '50 waren de rollen in het gezin traditioneel: de vrouw is moeder en echtgenote, de man is de kostwinner
• Mannen en vrouwen waren tot 1956 niet gelijk voor de wet!
• Vrouwen waren 'handelingsonbekwaam' bij wet: ze mochten geen belangrijke documenten ondertekenen.
•  14 juni 1956 werd deze wet afgeschaft.

0

Doelen Tweede Feministische golf:

1: Traditionele rollenpatroon sneller doorbreken!

2: Gelijk loon voor gelijk werk!

3: Geen verbod op abortus!

Aantekeningen

Rond de 

jaren 60 verandert het patroon!

vrouwen emanciperen

Tweede Feministisch Golf

• Ondanks de successen van de eerste feministische golf, hebben vrouwen niet dezelfde kansen in de samenleving als mannen.
• Vrouwen die buitenshuis werkten, verdienen vaak minder dan mannen die hetzelfde werk doen.  
• Tijdens de tweede Feministische Golf verzetten veel vrouwen zich tegen deze rolverdeling en ongelijkheid.

De tweede feministische golf was ontstaan in de Verenigde Staten. In de afbeelding zie je de Amerikaanse feministe Kathrine Switzer die in 1967 mee wilde lopen in de marathon van Boston. Voor vrouwen was deelname echter niet mogelijk. Niet iedereen was het hiermee eens en probeerde haar uit de marathon te halen. Dat lukte overigens niet: haar vriend gaf de official, die had geprobeerd haar rugnummers te pakken, een enorme duw. 

Alles gebeurde voor de ogen van de pers...

Oorzaken:

1: Economie groeit:

Meer banen!

2: Vrouwen gingen doorleren!

3: Huishouden kost minder tijd door huishoudelijke apparaten!

4: Vrouwen kregen minder kinderen

Veranderingen:

1: Handelingsonbekwaamheid afgeschaft! (1956)

2: Eerste vrouwelijke minister.

3: Ontslagregeling afgeschaft!

Bekend

 

was de actiegroep 

¨Dolle Mina¨

Op ludieke 

wijze vroegen zij aandacht!

Baas in eigen buik

• Vrouwen hebben niet dezelfde kansen in de samenleving als mannen.
• Vrouwen die buitenshuis werkten, verdienen vaak minder dan mannen die hetzelfde werk doen.  
• Tijdens de Tweede Feministische Golf verzetten veel vrouwen zich tegen deze rolverdeling en ongelijkheid.
• Belangrijke bewegingen waren Dolle Mina en Man Vrouw Maatschappij

Gelijke kansen...? (1)

• In de jaren '70 verbeterde de positie van de vrouwen langzaam
• Door de Mammoetwet (1968) kregen meisjes en jongens hetzelfde onderwijs
• Het huishouden kost minder tijd: gezinnen waren kleiner, o.a. door de uitvinding van de Pil, en er kwamen steeds meer huishoudelijke apparaten kwamen. 
• Vrouwen konden hierdoor buitenshuis gaan werken.

Toen de Pil in Nederland op de markt kwam, mocht hij in eerste instantie niet worden verkocht als anticonceptiemiddel. Hij werd daarom gebruikt als 'middel om de menstruatie te regelen, met als bijwerking tijdelijke onvruchtbaarheid.                                                                                 

Gelijke kansen...? (2)

• Vrouwen trouwden op minder jonge leeftijd, waardoor ze eerst carrière kunnen maken. Overigens bleef er vaak verschil tussen lonen en posities.
• Het aantal echtscheidingen nam toe: vrouwen wilden zich niet altijd neerleggen bij de traditionele rollenpatronen.

• Door de komst van de Bijstandswet (1965) waren gescheiden vrouwen niet meer financieel afhankelijk van hun man. 

Aantekeningen + 5.3 af

Welk begrip past het best bij de afbeelding hiernaast?

1. Emancipatie
2. traditioneel rollenpatroon
3. handelingsonbekwaam
4. feminisme

Zijn de volgende uitspraken oorzaken of gevolgen van de Tweede Feministische Golf?

1. Door komst van de pil kregen vrouwen minder kinderen.

2. Moderne apparaten (bv wasmachine) hielpen de vrouw in de huishouding, zodat de vrouw meer tijd voor werk kreeg;

1. Uitspraak 1: Oorzaak, Uitspraak 2: Gevolg
2. Uitspraak 1: Gevolg, Uitspraak 2: Oorzaak
3. Beiden uitspraken zijn oorzaken
4. Beide uitspraken zijn gevolgen.

Welke uitspraak is onjuist?

1. Mannen kunnen ook feministen zijn.
2. De Dolle Mina's protesteerden op ludieke wijze met veel humor.
3. De leus 'baas in eigen buik' hoor bij de Eerste Feministische Golf
4. De Dolle Mina's eisten ook plas-gelijkheid, omdat de Krul (zie plaatje) eerst alleen voor mannen was

In de jaren '60 van de vorige eeuw werd de pil uitgevonden.

De Oude-Egyptenaren gebruikten al een condoom om niet zwanger te worden. Van welk materiaal was deze condoom?

1. Gevlochten stro
2. Linnen
3. uitwerpselen van krokodillen
4. Gesmolten rubber

Sleep de woorden naar de juiste kolom:

Eerste Feministische Golf

Tweede Feministische Golf

Algemeen vrouwenkiesrecht

Toegang tot hoger onderwijs/ middelbare school.

Betere huishoudelijke apparaten.

De vrouw blijft handelingsonbekwaam.

Wilhelmina Drucker

Joke Smit

De krul (een wc) voor vrouwen

Marga Klompe

Je zou kunnen concluderen dat de Tweede Feministische Golf is geslaagd, want de positie van de vrouw is verbeterd door bijvoorbeeld de gratis pil (1972) en abortus is toegestaan (1984).

Stel, over 5 jaar start de Derde Feministische Golf. Welk concreet doel moet dan volgens jou worden behaald om gelijke behandeling/ rechten tussen man en vrouw nog verder te verbeteren:

Begrippen uit deze les

• emancipatie
• rolpatronen


• feminisme
• tweede feministische golf
• Dolle Mina
• voorbehoedsmiddelen
• abortus
• Mammoetwet
• Bijstandswet

Jaartallen uit deze les

• 1940-1945: Duitse Bezetting
• 1945: de Bevrijding
• 1945-1960: Wederopbouw
• 1965: Bijstandswet
• 1968: Mammoetwet