klas 1B OOH, 1.4 grammatica, zn, lw, bn, ww en ww-vormen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

1.4 Grammatica

- zelfstandig naamwoord

- lidwoord

- bijvoeglijk naamwoord

-werkwoord

-werkwoordsvormen

Lesdoel

Ik kan...

- een zelfstandig naamwoord herkennen en 

   vinden

- een lidwoord herkennen en vinden

- een bijvoeglijk naamwoord herkennen en 

   vinden

- een werkwoord herkennen en vinden

- de verschillende werkwoordsvormen  

    herkennen en vinden

Zelfstandig naawoord (zn)

- Voor een zn kan je een lidwoord (lw) zetten.

          vb. de vader, een stoel, het huis

- Een zn kan je meestal in het meervoud zetten.

         vb. de vaders, de stoelen, de huizen

- Van een zn kan je vaak een verkleinwoord maken.

        vb. vadertje, stoeltje, huisje

- Ook eigennamen horen bij zn.

       vb. Peter, Sleen, FC Emmen, de Maas

In welk rijtje staan alleen maar zelfstandige naamwoorden?

1. dier, huis, spring, computer
2. dierentuin, telefoon, loop, ring
3. bed, deken, kop, ga
4. boek, horloge, trui, broek

Lidwoord (lw)

Er zijn drie lidwoorden: de, het, een

- Ze staan altijd voor een zelfstandig naamwoord en soms staat er tussen 

   een zn en een lw nog een bijvoeglijk naamwoord.

- De en het zijn bepaalde lidwoorden (Neem je de tas mee?)

- Een is een onbepaald lidwoord (Neem je een tas mee?)

Maak een korte zin met een onbepaald lidwoord.

Maak een korte zin met een bepaald lidwoord.

Bijvoeglijk naamwoord (bn)

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over het zelfstandig naamwoord.

      - het mooie huis, de leuke  fiets, de knappe filmster, de oude docent

- Meestal staat het bijvoeglijk naamwoord voor het zelfstandig naamwoord, 

   maar niet altijd.

    vb. Het huis is mooi. De fiets is leuk. De filmster is knap.

- Er zijn ook stoffelijke bijvoeglijke naamwoorden: ze eindigen meestal op -en en veranderen 

   niet van vorm.

      vb. gouden ring, plastic tas, koperen beeld.

Zet een bijvoeglijk naamwoord tussen
een ......... docent

Wat is een stoffelijk bijvoeglijk naamwoord?

Werkwoord (ww)

Werkwoorden zijn 'doe-woorden' -> hij loopt, ze staat, jullie leren

- Het hele werkwoord (lopen, staan, leren) wordt ook wel de infinitief 

   genoemd. Dit moet je weten.

- Een werkwoord kan van vorm veranderen. Dat veranderen heet vervoegen.

          vb. de ik-vorm, hij-vorm, wij-vorm

Het hele werkwoord wordt ook wel de.... genoemd

1. initiatief
2. inventief
3. infinitief
4. geen idee.....?!

Werkwoordsvormen

Persoonsvorm: deze vorm kan je van tijd veranderen en vind je door de tijdsproef te doen.

Voltooid deelwoord: begint vaak met be-, ge-, her-, ont- en staat meestal aan het einde van een zin.

Infinitief: het hele werkwoord/woordenboekvorm. In een zin kan deze niet van tijd veranderen en niet op de plek van de pv staan.

Waar is het het woord rennen de infinitief?

1. Ze rennen naar huis.
2. Ze gaan naar huis rennen.

Ik kan nu...

- een zelfstandig naamwoord herkennen en 

   vinden;

- een lidwoord herkennen en
vinden;

- een bijvoeglijk naamwoord herkennen en 

   vinden;

- een werkwoord herkennen en vinden;

- de verschillende werkwoordsvormen  

    herkennen en vinden.