Atoommassa en molaire massa

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

LES 1

§3.4 - Atoommassa en molaire massa

Welke deeltjes hebben welke lading en massa?

Proton

Neutron

Elektron

Positieve lading

Negatieve lading

Geen lading

1u

(bijna) geen massa

1u

Wat is het atoomnummer
van chloor?

1. 17
2. 35,45
3. 52,45
4. 18,55

Hoeveel neutronen
heeft chloor?

1. 17
2. 35,45
3. 52
4. 18

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• De molaire massa van een stof berekenen
• Uitleggen wat de chemische hoeveelheid voorstelt
• Berekenen hoeveel deeltjes er in een aantal mol zitten en omgekeerd

Atoommassa

De massa van een waterstofatoom is 1,66*10^-27 kg

Niet zo handig...

Daarom is de atomaire massa-eenheid bedacht, dat is de u. 

1 u = 1,66*10^-27 kg.

Atoommassa 

Atoommassa's van ieder atoom kun je aflezen in 

het Periodiek systeem.

Zo is de massa van 

element P = 30,97 u. 

Molecuulmassa's 

Hier tel je de atoommassa's bij elkaar op van alle atomen in één molecuul

Voorbeelden NaCl en Al₂O₃: 

De molecuulmassa van NaCl = 1 x 22,99 + 1 x 35,45 = 58,44 u

De molecuulmassa van Al2O3 = 26,98 x 2 + 3 x 16,00 = 101,96 u

Begrippen van hoeveelheid

• Duo
• Een paar
• Kwartet
• Dozijn 
• Gros

Begrippen van hoeveelheid

• Duo
• Een paar
• Kwartet
• Dozijn 
• Gros
• MOL !

Een dozijn eieren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is een vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (deeltjes)

 

Dus 1 mol waterstof bestaat uit evenveel deeltjes als 1 mol goud!

Aantal deeltjes

• 1 mol = 6,02*1023 (deeltjes)
• 6,02*10²³ deeltjes = constante van Avogadro = N_A

 

Dus 1 mol water bestaat uit evenveel deeltjes als 1 mol goud!

Hoeveel mol zit er in:

? mol C in 1,2 mol C3H8

? mol H-atomen in 0,5 mol H₂O

? mol O-atomen in 1,9 mol cafeïne (C8H10N4O2)

Aantal deeltjes

 

N = n * N_A of n = N/N_A 

N = aantal deeltjes

N_A = getal van Avogadro

n = hoeveelheid mol

Voorbeeld

Bereken het aantal koolstofatomen in 1,2 mol C₃H₈ (g)

Gevraagd = aantal C-atomen = aantal deeltjes = N = ?

n = hoeveelheid mol = 1,2 mol

NA = getal van Avogadro = 6,02*10²³

C₃H₈ (g) bestaat uit 3 x C atomen, er is dus 3 * 1,2 = 3,6 mol C aanwezig

N = n * NA --> N = 3,6 * 6,02*10²³  = 2,2*10²⁴ atomen

Voorbeeld

Berekenen hoeveel mol ijzeratomen zitten in 18,75·1023 ijzeratomen

n = 

N =

N_A = 

Voorbeeld

Berekenen hoeveel mol ijzeratomen zitten in 18,75·1023 ijzeratomen

n = Gevraagd = hoeveelheid mol = ?

N = aantal deeltjes/atomen = 18,75·1023

NA = getal van Avogadro = 6,02*10²³

n = N / NA --> n = 18,75·1023 / 6,02*10²³  =  3,11 mol

Oefenen

• Lees van paragraaf 3.4 blz 133,134 en 135
• Maak de opdrachten op het gekregen stencil

LES 2

§3.4 - Atoommassa en molaire massa

Leerdoelen

Aan het einde van de les kun je:

• De molaire massa van een stof berekenen
• Uitleggen wat de chemische hoeveelheid voorstelt
• Berekenen hoeveel deeltjes er in een aantal mol zitten en omgekeerd

Wat weet je over mol?

Begrippen van hoeveelheid

• Duo
• Een paar
• Kwartet
• Dozijn 
• Gros
• MOL !

Een dozijn eieren, kippen, olifanten of wat dan ook, het is altijd een vaste hoeveelheid.

Begrippen van hoeveelheid

• De mol is een vaste hoeveelheid.
• 1 mol = 6,02*1023 (deeltjes)

 

Dus 1 mol waterstof bestaat uit evenveel deeltjes als 1 mol goud!

Hoeveel mol zit er in:

? mol C in 2,1 mol C2H4

? mol H-atomen in 1,3 mol suiker (C12H₂₂O11)

Aantal deeltjes

 

N = n * N_A of n = N/N_A 

N = aantal deeltjes

N_A = getal van Avogadro

n = hoeveelheid mol

Gezamenlijk oefenen

Zelfstandig werken

• Kijk de voorkant van het stencil na met het antwoordenblad
• Maak de achterkant van het het stencil 

Molaire massa M

De massa van 1 molecuul in u = Alle massagetallen bij elkaar opgeteld.

• Molecuulmassa van 1 mol H2O =  ( 2 x H  +  1 x O ) =  

                                                            ( 2x1,008 + 1x16,00) = 18,016 u

Molaire massa M

M =  De massa van 1 mol moleculen in gram

• Molaire massa H2O = 18,016  g/mol

1 mol H₂O weegt 18,016 gram
2 mol H₂O weegt: 2 x 18,016 = 36,032 gram

3 mol H2O weegt: 3 x ....... 

Molaire massa (formule)

M =  Molaire massa  (  gram/mol )

m =  massa               ( gram )

n =   aantal mol         ( mol ) 

M=​n​​m​​

Aan de slag!

Bereken de molecuulmassa van:

• CH3Cl 
• Glucose: C6H12O6
• Methaan: CH4
• HNO3
• CuSO3 

Voorbeeld

Berekenen hoeveel mol koperatomen zitten in 16,91·1023 koperatomen

n = 

N =

N_A = 

Voorbeeld

Berekenen hoeveel mol koperatomen zitten in 16,91·1023 ijzeratomen

n = Gevraagd = hoeveelheid mol = ?

N = aantal deeltjes/atomen = 16,91·1023

NA = getal van Avogadro = 6,02*10²³

n = N / NA --> n = 16,91·1023 / 6,02*10²³  =  2,80 mol

LES 3

§3.4 - Atoommassa en molaire massa

Leerdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan je de molaire massa van een stof berekenen
• Kan je berekenen hoeveel mol deeltjes er in een aantal gram zit en omgekeerd 

Hoeveel mol waterstof zit er in 1 mol water?

1. 6,02*10^23
2. 2
3. 1
4. 1,66*10^27

Het getal van Avogadro

(N_A) is:

1. 5,02 * 10^23
2. 6,02 * 10^25
3. 6,02 * 10^23
4. 5,02* 10^25

Hoeveel deeltjes zitten er in 2,4 mol

H2O

Molaire massa M

M =  De massa van 1 mol moleculen in gram

• Molaire massa H2O = 18,016  g/mol

1 mol H₂O weegt 18,016 gram
2 mol H₂O weegt: 2 x 18,016 = 36,032 gram

3 mol H2O weegt: 3 x ....... 

Molaire massa (formule)

M =  Molaire massa  (  gram/mol )

m = massa                ( gram )

n = aantal mol           ( mol ) 

M=​n​​m​​

Dus..

Voorbeeld

Bereken de massa van 5,640 mol water

m = gevraagd = ?

MH2O = 18,015 g/mol

n = 5,640 mol

m = n * M = 18,015 * 5,640 = 101,6  gram

Voorbeeld

Hoeveel mol zit er in 134,6 g koolstofdioxide?

m = 

MCO2 =

n =

Voorbeeld

Hoeveel mol zit er in 134,6 g koolstofdioxide?

m = 134,6 g

MCO2 = 44,01 g/mol

n = gevraagd = ?

n = m / M = 134,6 / 44,01 = 3,06 mol

Demonstratie

Aan de slag!

1. Maak een tweetal

2. Pak een weegschaal 

3. Pak een stof van de kar en weeg hoeveel gram dit is (voor suiker, zout en water gebruik je een weegcupje)

4. Bereken de Molaire massa van de gewogen stof

5. Reken uit hoeveel mol en hoeveel deeltjes (moleculen) er in onze stof zit

6. Herhaal voor verschillende stoffen

Klaar? 

1. Ruim je spullen op (terug op de kar)

2. Breng je resultaten naar mij en ga aan de slag met het stencil

Schrijf over en bewaar 

Aantal gram / Molaire massa = aantal mol

Aantal mol x Molaire massa = aantal gram

Aantal mol x getal van Avogadro = aantal deeltjes

Aantal deeltjes / getal van Avogadro = aantal mol

LES 4

§3.4 - Atoommassa en molaire massa

Leerdoelen

Aan het eind van de les:

• Kan je de molaire massa van een stof berekenen
• Kan je berekenen hoeveel mol deeltjes er in een aantal gram zit en omgekeerd 

Hoeveel chloride-ionen zitten er in 1,29 g BaCl2?

Hoeveel chloride-ionen zitten er in 1,29 g BaCl2?

m = 1,29 g

MBaCl2 = 208,2 g/mol

N = gevraagd = ?

Stap 1:

n = m / M = 1,29 / 208,2 = 6,20 * 10-3 mol BaCl2

Hoeveel chloride-ionen zitten er in 1,29 g BaCl2?

stap 2:

N = gevraagd = ?

NA = 6,02 * 1023

n Cl = 6,20 * 10^-3 * 2 = 1,24 * 10^-2 mol 

N = n * NA= 1,24* 10^-2 * 6,02 * 10^23 = 7,46 * 10

Hoeveel gram (m) komt overeen met 5,3 mol NaCl? (M=58,44 g/mol)

1. 0,09 g
2. 11,03 g
3. 309,7 g

Aan de slag

• Je krijgt een nieuwe stencil
• Je gaat de opdrachten maken die op het stencil staan
  
• Je mag overleggen met de persoon naast je
• Klaar? Kom bij mij een nakijkblad halen

Over heel hoofdstuk 3
Welke onderwerpen/begrippen vind je nog lastig?

Hoeveel gram (m) komt overeen met 0,442 mol CO2? (M=44,01 g/mol)

1. 19,49 g
2. 0,01 g
3. 99,57 g