herh 6.4 en start na de meivakantie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Toetsweek 3

• cijfers staan in Magister
• wil de je toets inzien, bespreken en evalueren?

1. schrijf je in voor de R-les vrijdag 15e, vandaag of na de vakantie
2. vandaag mag je zonder inschrijving
3. Of maak volgende week een afspraak met mij via de mail (ma, di, vrij), buiten de lessen

week 21: maandag 27 mei

Praktische Opdracht 4h biologie

• 10.00 - 12.00 in lokaal B304, B305, B306
• telt 2x mee voor overgang en 10% van je SE- cijfer
• onderzoeksvaardigheden van de biologie

week 22: vrijdag 31 mei

SO thema 6

• optioneel
• telt 0,5x
• vrijdag 31 mei tijdens de r-les
• laat even weten of je mee wilt doen

toetsweek 4

• thema 4, thema 5, thema 6, thema 7.1-7.5
• telt 3x mee, 15% van je SE
• BINAS, gewone rekenmachine, pen, potlood, geodriehoek 

herhaling 6.4

Beinvloeden van gedrag

• samenvatting samen lezen
• oefenopdrachten over maken

In films maken ze ook gebruik van
sleutelprikkels of supranormale prikkels.
Bekijk de afbeelding. Van welk soort
prikkel hebben ze hier gebruik gemaakt?

1. Van een sleutelprikkel
2. Van een supranormale prikkel
3. een respons
4. een reactie

Sleep de plaatjes naar de juiste plek

sleutelprikkel

supranormale prikkel

Gedrag

Respons op een prikkel

is een

is een

soorten prikkels

is

alles wat een mens

of                       doet

Signaal

Sleutelprikkel

Supernormale

prikkel

is een

Reactie van een

of een klier

vertonen geen gedrag

dus

invloed uit de omgeving of vanuit het

bevat info voor

roept altijd hetzelfde

                       op

een sleutelprikkel met

vaker / meer

...

...

...

...

...

...

...

spier

gedrag

soortgenoten

planten

lichaam

respons

dier

Begrippen paragraaf 4

Definitie	Begrip
De bereidheid om een bepaald gedragssysteem uit te voeren.
Regelmatig terugkerende schommelingen in het externe of interne milieu
Een prikkel die een doorslaggevende rol seeplt bij het vormen van bepaald gedrag
Een prikkel die een sterkere motivatie en grotere kans op respons opwekken dan een gewone sleutelprikkel
Een intern systeem dat de slaap-waakritme van organismen bepaald
Gedrag dat kan worden uitgevoerd zonder dat het is aangeleerd

Erfelijk gedrag

Periodieke invloeden

Biologische klok

Supranormale prikkel

Sleutelprikkel

Motivatie

Na het horen van een knal gooit je kamergenoot een prop tegen je hoofd. Na een tijd duik je vanzelf weg bij het horen van de knal. Welk leerproces is dit?

1. Conditionering
2. Inzicht
3. Gewenning

Is de prikkeldrempel bij gewenning hoger of lager geworden?

1. hoger
2. lager

Je ruikt eerst een vieze lucht wanneer je een lokaal inkomt, maar na een tijdje niet meer (=gewenning). Hoe kan dat?

1. de drempelwaarde van de zintuigcellen wordt hoger
2. de drempelwaarde van de zintuigcellen wordt lager
3. de impulssterkte wordt lager
4. de impulsfrequentie wordt lager

Zebravinken nemen stukken over uit liedjes die ze horen als volwassen vinken zingen. Ze zingen vooral de liedjes die ze horen tussen de 25e en 65e dag nadat ze uit het ei kwamen. Van welke twee leerprocessen is hier sprake?

1. Conditionering en gewenning
2. Gewenning en inprenting
3. Inprenting en imitatie
4. Imitatie en conditionering

Bij een muis is gewenning opgetreden voor een bepaald hard geluid (zie de afbeelding). De muis reageert niet meer op het geluid.
aVerwacht je een reactie als je deze muis aan een felle lichtflits blootstelt?

1. Ja
2. Nee

Begrippen

Definitie	Begrip
Gedrag dat wordt aangeleerd in een bepaalde korte periode van het leven van een dier
Een proces waarbij de kans op een reactie op een prikkel afneemt bij herhaaldelijke toediening van de prikkel.
Een leerproces waarbij een dier bepaald gedrag leert door het ervaren van straffen of beloningen.
Aangeleerd gedrag dat wordt geleerd door het nabootsen van het gedrag van soortgenoten.
Een aangeleerde natuurlijke respons op een kunstmatige prikkel.
Gedrag waarbij er een oplossing wordt bedacht voor een probleem vanuit ervaringen uit het verleden.

Gewenning

Inzicht

Inprenting

Conditionering

Geconditioneerde reflex

Imitatie