H1.2 deeltjesmodel en fase overgangen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

1.2 Het deeltjesmodel en faseovergangen

Lesdoelen

• Uitleggen wat wordt verstaan onder microniveau en macroniveau bij scheikunde.
• Uitleggen wat het deeltjesmodel is.
• Uitleggen hoe fase-overgangen te verklaren zijn met het deeltjesmodel. 

Leeractiviteiten

Herhalen dichtheid met oefenvragen

Herhalen faseovergangen

maken opgaven

evaluatie 

wel een stofeigenschap

geen stofeigenschap

kleur

geur

smeltpunt

kookpunt

massa

volume

dichtheid

fase (vast, vloeibaar, vast)

temperatuur

oplosbaarheid in water

oplosbaarheid in olie

De massa = 10 g
Het volume = 5 cm3
Wat is de dichtheid?

1. 5 : 10 = 0,5 g/cm3
2. 10 : 5 = 2 g/cm3
3. 5 x 10 = 50 g/cm3

De massa = 15 g
De dichtheid = 3 g/cm3
Bereken het volume

1. 15 : 3 = 5 cm3
2. 3 : 15 = 0,2 cm3
3. 15 x 3 = 45 cm3

De dichtheid = 2,5 g/cm3
Het volume = 4 cm3
Bereken de massa

1. 4 : 2,5 = 1,6 g
2. 2,5 : 4 = 0,625 g
3. 2,5 x 4 = 10 g

Wat is warmte?

demo

Waarom het deeltjesmodel?

Het deeltjesmodel is een voorstelling van iets wat we niet kunnen zien/waarnemen: microniveau

Macro en micro

Macroniveau: waarneembaar en meetbare eigenschappen, bijv. kleur, hardheid, geleidbaarheid, smelt- en kookpunt.

Microniveau: beschrijving op deeltjesniveau (moleculen, atomen)

Deeltjesmodel

1. Elke stof bestaat uit moleculen 
2. Elke stof heeft zijn eigen soort moleculen 
3. Moleculen bewegen altijd! Hoe hoger de temperatuur, hoe sneller ze bewegen  

Macro-niveau

Micro-niveau

Verklaar het verschil tussen warm en koud water met het deeltjesmodel

1. Moleculen bewegen sneller in koud water
2. Moleculen bewegen sneller in warm water

Molecuulrooster

Nette stapeling moleculen

Alleen bij vaste stof

Moleculen zijn geordend in een rooster

Bij overgang naar vloeistof wordt 
rooster verbroken

De geur van een geurkaars

1. Macro
2. Micro

De moleculen trillen op een vaste plaats in het rooster.

1. Macro
2. Micro

De temperatuur van kraanwater is 16 graden Celsius

1. Macro
2. Micro

De moleculen van 1 stof zijn allemaal gelijk aan elkaar

1. waar
2. niet waar

Koperdraad is buigzaam

1. Macro
2. Micro

In de vaste fase van een stof kunnen de moleculen niet bewegen

1. waar
2. niet waar

1. Macro
2. Micro

deeltjesmodel en de 3 fasen

zie boek

Opdracht

wat: lees par. 1.2 deeltjesmodel en faseovergangen

         HAVO: maak opgave 1 t/m 11, behalve 7

         VWO: maak opgave 1 t/m 9 behalve 6

hoe: zelfstandig en rustig

Tijd: tot einde les

Klaar: lees H1.2 over smelt en kookdiagrammen

Nu kan ik....

• Uitleggen wat wordt verstaan onder microniveau en macroniveau bij scheikunde.
• Uitleggen wat het deeltjesmodel is.
• Uitleggen  hoe fase-overgangen te verklaren zijn met het deeltjesmodel. 

Volgende les: Practicum