Les 1: de pest - verklaren - deel 1 niet aangepast

Lesbrief ordenen

Leerdoelen

1. De leerling kan incidentele en structurele oorzaken van de uitbraak van de pest in Europa omstreeks 1347 onderscheiden.

2. De leerling kan met een stappenplan vanuit meerdere perspectieven naar de invloed van de pest kijken.

Wat voor samenleving ontstond er in de late middeleeuwen?

1. Agrarische samenleving
2. Stedelijke samenleving
3. Agrarisch stedelijke samenleving
4. Industriële samenleving.

Welke vormen van ambacht zie je in de bron?

Wat zorgde voor de groei van steden en markten en daarmee uitwisseling van goederen en economische bloei?

1. Wetgeving van koningen.
2. Nieuwe ambachten.
3. Uitvinding van de trein.
4. Handelroutes.

Corona (Covid '19)

Overleg in tweetallen

In hoeverre had Covid '19 invloed op jouw dagelijkse leven?

- Welke verandering bracht Covid '19?
- Wat bleef hetzelfde (continuïteit) tijdens Covid '19?

Leerdoelen

1. Ik kan de route van de pest in Europa in kaart brengen en uitleggen hoe de pest zich kon verspreiden.

2. Ik kan een economisch, politiek en sociaal gevolg van ‘de Pest’ in de 14e eeuw benoemen.

3. Leerlingen kunnen met behulp van een stappenplan verklaren waarom het indelen in perioden vaak afhangt van het onderwerp of plaats.

Net zoals Covid '19 een pandemie was en veel mensen uit verschillende landen trof, was de Pest in de 14e eeuw ook een pandemie. In Europa overleed 1/3e deel van de bevolking aan de pest. Het had dan ook een diepgaande impact op de samenleving en economie. 

Het snavelmasker werd gedragen door pestmeesters. Zij bezochten zieken om te bepalen of ze besmet waren met de pest en verzorgde zieke mensen. De reden voor het dragen van het snavelmasker was ter bescherming tegen vervuilde lucht: er werd gedacht dat de pest via vervuilde lucht werd verspreid. In de snavel van het masker werden dan ook geurige kruiden gestopt. Ook bracht het masker bescherming tegen vlooienbeten.... maar waarom zou dat handig zijn?

- In tweetallen ga je een werkblad maken over de pest. Het werkblad gaat over onderstaande leerdoelen. 

We starten met het kijken van een filmpje over de pest. Noteer bij opdracht 1 in je werkblad aantekeningen over het filmpje, die gaan over de leerdoelen:

1. Ik kan de route van de pest in Europa in kaart brengen en uitleggen hoe de pest zich kon verspreiden.

2. Ik kan een economisch, politiek en sociaal gevolg van ‘de Pest’ in de 14e eeuw benoemen.

Stappenplan

In het werkblad ga je een stappenplan gebruiken om periodes tijdens de pest in te delen. Je kiest een economisch of sociaal onderwerp. Vanuit de tekst vul je het stappenplan in naar aanleiding van je gekozen onderwerp. 

We gaan nu eerst klassikaal politiek als onderwerp indelen.

Via welke route kwam de pest naar Europa?

1. Via de zijderoute vanuit China
2. Via de Vikingen vanuit Scandinavië
3. Via de kruistochten vanuit het Midden-Oosten
4. Via de Mongolen en handelsroutes vanuit Centraal-Azië

Hoe kon de pest zich zo snel verspreiden?

1. Door besmette vlooien op ratten die meereisden met handelskaravanen en schepen
2. Door besmette vogels die de ziekte verspreidden via hun veren
3. Door besmette waterbronnen die door mensen werden gebruikt
4. Door besmette lucht die door de wind werd verspreid

Benoem een economisch en sociaal gevolg van de pest in de 14e eeuw.

Welke gelijkenissen hebben Covid '19 (Corona) en de pest in de 14e eeuw, in:

- oorzaken

- gevolgen

oorzaak

gevolg

Een combinatie van twee virussen ontstaat op een voedselmarkt in Wuhan, China.

Verspreiding via druppetjes bij hoesten, niezen of praten.

Ademhalingsproblemen, koorts, longontsteking en soms langdurige vermoeidheid.

Wereldwijde lockdowns, thuisblijven & 1,5 meter afstand houden.